U blizini Bajlonijeve pijace nalazi se zgrada u kojoj je danas smešten Bitef teatar, a zapravo predstavlja nedovršeni objekat evangelističke crkve.
Istorijskih podataka o ovoj zgradi u literaturi ima veoma malo. Međutim, postoji priča koju je nekadašnjem tehničkom direktoru Bitef teatra ispričao čovek koji je radio kao vodonoša tokom izgradnje ove zgrade.
Izgradnja ovog objekta, koju su vršili i za koju su obezbedili sredstva Nemci, započeta je 1940. godine. Objekat je građen sa namerom da u njemu bude smeštena nemačka evangelističko-hrišćanska zemaljska crkva, kako je ispisano na pečatu jednog sačuvanog dokumenta. Glavna zamisao projekta bila je da to bude crkva s internatom, u okviru koje bi se nalazile i kancelarije, kao i stanovi za sveštenstvo.
Na ovom projektu radili su inženjeri iz Nemačke, dok je prinudna radna snaga bila iz Beograda. Način gradnje ovog objekta bio je nesvakidašnji za to vreme u gradu. Crkva je građena po principu betonske rešetkaste konstrukcije koja je bila ispunjavana ciglama. Cigle za unutrašnji deo crkve dovožene su vagonima iz Nemačke, dok su fasadne cigle pravljene u beogradskoj ciglani. Međutim, gradnja ovog objekta prekinuta je već 1942. godine zbog Drugog svetskog rata. S obzirom da zgrada nije dovršena, kao ni osveštena, ona nikada nije stekla status verskog objekta.
Po završetku Drugog svetskog rata, vlasništvo nad ovom zgradom bilo je diskutabilno, tako da je ona 1945. godine nacionalizovana. Republička vlada je, međutim, zgradu predala gradu na korišćenje. Ubrzo, na ovom mestu smešten je, na gornjem spratu, Arhiv Jugoslavije. Isto tako, u jednom delu zgrade funkcionisala je i radionica pozorišta Boško Buha.
Zgrada je 1988-1989. godine rekonstruisana i adaptirana za potrebe teatra i tada je Bitef osnovao ovde svoje pozorište. Beogradski internacionalni teatarski festival ili BITEF osnovan je još 1967. godine pod okriljem pozorišta Atelje 212. Bitef teatar otvoren je za sve vrste multimedijalne umetnosti i izraza, istražuje nove pozorišne trendove u sopstvenim produkcijama, a isto tako radi i na međunarodnoj razmeni umetnika, organizovanju radionica i raznih akcija. Zahvaljujući zalaganju Mire Trailović i Jovana Ćirilova, Bitef je postao jedan od najznačajnijih festivala ove vrste u svetu. Bitef teatar zapošljava mali broj mladih ljudi koji vladaju velikim brojem disciplina, veština i funkcija.
Osim Bitef teatra koji zauzima centralni deo zgrade, u okviru ovog objekta danas se nalazi i stambeni deo. Stanovi su, naime, smešteni u delu koji su Nemci predvideli za smeštaj internata. Isto tako, deo zgrade čine i poslovni prostori. Ova nedovršena evangelistička crkva danas predstavlja i zaštićeni spomenik kulture. U okviru zaštite, ova zgrada ima status objekta sakralne arhitekture.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.