Foto: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda / Stojana Novakovića 25Na predlog Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda „Profesorska kolonija u Beogradu“, je utvrđeno za kulturno dobro – prostorno kulturno-istorijsku celinu Odlukom vlade Srbije, saopštio je danas Zavod.
Granica prostorne kulturno-istorijske celine sa zaštićenom okolinom obuhvata sledeći prostor: od ulice Mitropolita Petra, preko ulice Čarli Čaplina, zatim ulicom Braće Grima, pa ulicom Ljubomira Stojanovića (obuhvata u okviru bloka objekte uz ulicu Ljubomira Stojanovića i Jaše Prodanovića), sve do Cijićeve ulice.
Nastavlja se Đušinom ulicom (obuhvatajući objekte bloka uz ovu ulicu), do ulice Draže Pavlovića, zatim Takovskom ulicom (obuhvatajući objekte uz ulicu Jaše Prodanovića), nastavljajući se duž Cvijićeve ulice do ukrštanja sa ulicom Čarli Čaplina, a zatim Bulevarom despota Stefana do ukrštanja sa Sterijinom ulicom.
Prostor Profesorske kolonije predstavlja celovitu i jedinstvenu urbanu celinu koja je u najvećem delu izvedena u skladu sa teorijom i praksom izgradnje vrtnih gradova.
Za istorijat izgradnje posebno je značajna struktura stanovništva, odnosno osnivači Profesorske kolonije koji su bili profesori i asistenti Beogradskog univerziteta, od kojih su 23-je bili doktori nauka i 15 akademika.
Osnova za realizaciju urbnističkog koncepta i kasniju izgradnju Profesorske kolonije je bio Generalni urbanistički plan Beograda iz 1923. godine.
Arhitektonsko-urbanistički razvoj prostora Profesorska kolonija možemo pratiti kroz dve faze.
Prvoj fazi pripadaju objekti podignuti tokom 1926-27. godine, većinom rađeni po tipskim projektima arhitekata S. Jovanovića, M. Radovanovića i P. Krstića. Namenjeni su individualnom stanovanju.
Predstavljaju heterogen arhitektonski fond, eklektički koncipirani u duhu arhitekture istoricizma sa elementima tradicionalne arhitekture i akademizma.
Ovi objekti, sagrađeni u najvećem delu duž glavne ose komunikacije, ulice Jaše Prodanovića, čine istorijsko jezgro prostora Profesorske kolonije.
Drugoj fazi pripadaju objekti podignuti u periodu 1927-41. godine u sklopu arhitektonsko-urbanističkog razvoja prostora.
Namenjeni su individualnom stanovanju i u ređim slučajevima su kolektivno-stambeni objekti.
Realizovani su u duhu akademske arhitekture, modernizma, kao i u svedenijim formama sa sumarnim stilskim odlikama ili bez stilskih odlika.
Profesorska kolonija predstavlja jedinistven gradski prostor koji poseduje kulturno-istorijske, urbanističke, arhitektonske i sociološke vrednosti.
Osnovna svojstva ovog područja predstavljaju očuvanost urbanističke matrice i građevinskog fonda, sa karakterističnom urbanističkom koncepcijom koja je predstavljala novinu u okviru urbanog razvoja grada Beograda.
Takođe ovaj prostor je autentičan primer primene koncepta vrtnog grada u okviru grada Beograda. U prostorno kulturno-istorijskoj celini očuvan je niz značajnih objekata koji se ističu svojim arhitektonskim karakteristikama, stilskim i tipskim posebnostima.
Sociološka, kulturno-istorijska i memorijalna vrednost Profesorske kolonije vezana je sa znamenitim ličnostima iz oblasti srpske nauke i obrazovanja, koji su imali veliki uticaj na društveni, kulturni i prosvetni razvoj Beograda i Srbije, a koji su bili osnivači i stanovnici ovog prostora.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
