Radio Beograd u nekadašnjem hotelu 1Foto: BC

Na uglu ulica Hilandarske i Svetogorske smeštena je zgrada poznata kao Zanatski dom, a u kojoj se danas nalazi Radio Beograd.

Ovo zdanje podignuto je na bivšem imanju Jovana Kujundžića, na kom je on svojevremeno držao kafanu „Kod dva bela goluba“. Zgrada u kojoj je radila ova kafana sagrađena je još davne 1841. godine, a srušena je nakon usvajanja projekta izgradnje Zanatskog doma. U znak sećanja na nju Svetogorska ulica dugo je nosila naziv Dva bela goluba.

Godine 1911. Udruženje zanatlija osnovalo je Fond Zanatskog doma, a već naredne godine kupljen je i plac za izgradnju doma. Cilj je bio da se podigne zgrada u kojoj bi se našle sve do tada stvorene zanatske ustanove. Međutim, realizaciju projekta onemogućio je početak Prvog svetskog rata.

Prvobitno, usvojen je bio projekat arhitekte Danila Vladisavljevića. Ipak, Zanatski dom izgrađen je po idejnom rešenju arhitekte Bogdana Nestorovića, koji je 1931. na konkursu osvojio prvu nagradu. Gradnja Zanatskog doma u stilu modernizma bila je završena već 1933.

Po želji porodice Kujundžić, koja je prodala plac za izgradnju ovog doma, na fasadi zgrade nalazi se figura dva bela goluba. Vajar Lukaček izradio je na fasadi skulpturu „Kovač“, gde je pored nakovnja smestio i dva bela goluba, a ova kompozicija može se uočiti i danas iznad glavnog ulaza u objekt.

Radio Beograd u nekadašnjem hotelu 2U Zanatskom domu, kada je otvoren za javnost, postojala je kafana, zatim restorani, kancelarije, bioskop „Avala“, kao i hotelske prostorije. Na ovom mestu bile su i samačke sobe stalnih stanara, među kojima su bili glumac Pavle Bogatinčević, pesnik Raka Drainac i poznavalac slikarstva Rajko Slijepčević. Kako se priča, Slijepčević je u svojoj sobi često priređivao i izložbe slika i skulptura. Takođe, u ovoj zgradi, kako se može pronaći u literaturi, bila je osnovana i prva menza.

Zgradu Zanatskog doma od 1947. na korišćenje dobija Radio Beograd. Zgrada i unutrašnji prostor tom prilikom adaptirani su za potrebe jedne radio stanice. Prostorije restorana u prizemlju pretvorene su u muzički i dramski studio, a u nekadašnje hotelske sobe i kancelarije smešta se redakcija.

Kasnije je opremljen i poseban studio iz koga su se emitovale određene emisije. Zanimljivost u vezi sa dešavanjima u ovoj zgradi izneo je u svojoj memoarskoj građi novinar Momčilo Simić, jedan od prvih urednika Radio Beograda. On je, naime, naveo da je u zgradi, dok je služila kao hotel, generalni sekretar Komunistički partije Josip Broz Tito ilegalno održavao poverljive sastanke.

Radio Beograd u ovoj zgradi, koja je i spomenik kulture, funkcioniše i danas nakon više od 60 godina. Inače, Radio Beograd počeo je sa redovnim emitovanjem programa još 1924. godine, tada kao tek deveta radio stanica u Evropi. Program je u početku bio emitovan utorkom, četvrtkom i subotom, da bi kasnije to bilo svakodnevno. Studio se u to vreme nalazio u zgradi banke preko puta palate današnje Srpske akademije nauka i umetnosti u Knez Mihailovoj ulici, dok se predajnik nalazio u Rakovici.

Pravni status zgrade

Nosilac prava korišćenja zgrade nekadašnjeg Zanatskog doma je opština Stari grad, koja je Radio Beogradu ustupila istu na upravljanje 1987. na 30 godina. Ova medijska kuća je tokom ovih šezdesetak godina uložila dosta sredstava za uređenje prostora, što joj nije bila obaveza kao korisnika zgrade.

Izvršeno je i raseljavanje stanova, kao i pretvaranje stambenog u poslovni prostor. Raseljenim licima dodeljeno je 22 stana ukupno, dok ukupna ulaganja oko preuređenja prostora iznose oko četiri i po miliona dinara. Na osnovu navedenog, Radio Beograd podneo je zahtev nadležnim organima za dobijanje zgrade na trajno korišćenje.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.

Komentari