Protiv gondole za manje od dva dana više od 5.000 potpisa

…prekujuče je pokrenula onlajn Peticiju protiv gradnje gondole na Beogradskoj tvrđavi i pozvala nadležne institucije i ministarstva da hitno obustave projekat izgradnje gondole i dalje neadekvatne promene istorijskog jezgra Beograda, koje predstavljaju kršenja međunarodnih standarda, i principa očuvanja nasleđa.

Za manje od dva dana, koliko je peticija aktivna, nju je potpisalo više od 5.000 ljudi, saopštila je Evropa Nostra Srbija, jedna od inicijatora peticije.

Podsećajući da Ustav Republike Srbije, Zakon o zaštiti kulturnih dobara i međunarodne konvencije ratifikovane od strane Republike Srbije garantuju pravo na kulturno nasleđe svim sadašnjim i budućim generacijama, potpisnici Peticije ističu da su zaprepašćeni mogućnošću da se deo Beogradske tvrđave, koja je sa pravom zaštićena kao nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju, na najgrublji način devastira i devalorizuje predviđenom izgradnjom kilometar dugačke gondole.

Beogradska tvrđava, navodi se u Peticiji, kao ključna istorijska i kulturna tačka za razumevanje različitih civilizacija i razvoja Beograda, mora biti očuvana u svojoj celosti. Smatramo da je njeno celovito očuvanje, koje garantuju Zakon o zaštiti kulturnih dobara Republike, Plan detaljne regulacije građevinskog područja sedišta jedinica lokalne samouprave – Grad Beograda celine I-XIX, brojne međunarodne i evropske konvencije, kao i stručni i naučni standardi, od nespornog značaja za očuvanje istorijskih slojeva, specifičnosti i identiteta Beograda i Srbije. Svaka intervencija ovog tipa, značila bi nepovratni i nenadoknadivi gubitak za sadašnje i buduće građane Beograda, Srbije i sveta.

Iako Grad Beograd i Ministarstvo trgovine, turizma i telekomunikacija projekat izgradnje gondole pravdaju razvojem turizma, stručna javnost jasno stavlja do znanja da bi se izgradnjom gondole nepovratno ugrozili strateški projekti koji uz imperativ očuvanja kulturnog i prirodnog nasleđa, utiču i na održivi razvoj turizma. Kao najvažniji primer, navodi se projekat transnacionalne nominacija „Granice Rimskog carstva – Srbija“ na UNESKO Listu svetske baštine, koja je u izradi od 2015. U okviru tog projekta je predviđeno da Beogradska tvrđava sa rimskim kastrumom bude jedan od ključnih lokaliteta nominacije za Listu svetske baštine, zajedno sa drugim najznačajnijim lokalitetima na granicama Rimskog carstva koji se prostiru od Velike Britanije do Crnog mora. Uspešan ishod ove nominacije bi povećao vidljivost prestonice Srbije u međunarodnim okvirima, stavio je na mapu kulturnog turizma čuvajući specifičnosti i istorijske slojeve Beograda, i doprineo pozitivnijoj slici Srbije i Beograda u međunarodnim okvirima.

Plan izgradnje gondole, kao i brojna rušenja zaštićenih spomenika kulture i neadekvatne promene istorijskog urbanog pejzaža Beograda, čine upravo suprotno, navodi se u Peticiji. Beograd, rušen toliko puta u ratovima, nije zaslužio da bude uništavan u savremenom trenutku zbog nestručnih i neadekvatnih intervencija i investicija u najužem urbanom jezgru grada, koje narušavaju pravo na nasleđe kao opšte dobro svih građana. Stoga je neshvatljivo da su službe zaštite mogle da izdaju potrebne dozvole za ovaj i slične projekte u direktnoj suprotnosti sa međunarodnim stručnim standardima.

Da je građanima stalo do Beogradske tvrđave i očuvanja istorijskog gradskog pejzaža Beograda, pokazuje i činjenica da je uz brojne komentare osude uništavanja istorijskih celina, peticiju potpisalo već više od 5.000 sugrađana.

Peticiju pokrenula struka

Inicijatori i institucionalni potpisnici peticije su Evropa Nostra Srbija, Društvo konzervatora Srbije, Nacionalni komitet ICOM Srbija, Nacionalni komitet ICOMOS Srbija, UNESCO katedra za kulturnu politiku i menadžment Univerziteta umetnosti u Beogradu, Ministarstvo prostora, Centar za teorijsku arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu, Balkanska muzejska mreža, Mreža za nasleđe Jugoistočne Evrope, Institut za studije Podunavlja, grupa nastavnika i saradnika Odeljenja za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu, grupa nastavnika i saradnika Odeljenja za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, Asocijacija nezavisna kulturna scena Srbije, Balkanska muzejska mreža i Mreža za nasleđe Jugoistočne Evrope.

Bez mišljenja stručnjaka i građana

Kada se radi o razvojnim investicijama koje imaju tako dalekosežne posledice na intergritet i autentičnost spomenika kulture od izuzetnog značaja za Srbiju i grad Beograd, neshvatljivo je da odluke vezane za takve investicije, nisu podlegnute rigoroznim studijama, javnim raspravama i punom uključivanju stručne javnosti kao i građana kojima je Beogradska tvrđava omiljeno sastajaliste i šetalište, navedeno je u peticiji.