U blizini Studentskog trga, u Uzun Mirkovoj broj 1, nalazi se zgrada Jugoslovenske kinoteke, sagrađena pre više od150 godina.
Ova zgrada podignuta je davne 1846. godine, po nalogu kneza Aleksandra Karađorđevića, kao drugi hotel u gradu u to vreme. Pominje se kao „Novi konak kneza Aleksandra Karađorđevića“, a nešto kasnije i kao „Novo zdanje“. Ipak, najpoznatiji je bio kao hotel „Srpska kruna“.
Već u prvoj deceniji postojanja, u njemu je odseo Etem-paša, koji je došao iz Carigrada kako bi izmirio kneza Aleksandra i vladu. Nakon uspešno obavljenog zadatka, u istom hotelu priredio je bal. Tih godina u sali ovog hotela, knez je primio i prispele poslanike za Svetoandrejsku skupštinu.
Šezdesetih godina toga veka održan je i još jedan veliki bal u ovom objektu. Naime, na inicijativu kneginje Julije organizovan je takozvani „bal sa lutrijom“, u cilju sakupljanja priloga za podizanje prve varoške bolnice. Ono po čemu je hotel još ostao poznat su i pozorišne predstave koje su se odigravale u njegovim salama.
Hotel je radio do 1868. godine, mada se u pojedinim izvorima navode i ranije godine. Takođe, pominje se i da je ova zgrada bila sedište stranih konzulata. Posle prestanka rada hotela, u zgradu se uselila Beogradska opština. Skoro čitav jedan vek na ovom mestu nalazilo se njeno sedište, sve do šezdesetih godina 20. veka. Tada je preseljena na Trg Nikole Pašića, a u staru zgradu opštine smešten je bio Zavod za patente. Inače, još 1928. građevina u Uzun Mirkovoj je rekonstruisana, kada je dozidan i još jedan sprat, a prvobitni izgled znatno izmenjen.
Devedesetih godina zgrada je ustupljena na korišćenje gradu, čija je vlast odlučila da se dodeli Jugoslovenskoj kinoteci, koja se i danas u njoj nalazi. Na ovom zdanju mogu se uočiti i dve bronzane spomen ploče. „Dana 6. februara 1876. godine u ovoj zgradi osnovano je Srpsko društvo Crvenog krsta Srbije“, piše na jednoj, podignutoj na stogodišnjicu ovog događaja.
Druga podseća da je 1920. predsednik Francuske odlikovao Krstom viteza Legije časti grad Beograd, kao „simbol otpora i pobede jedne herojske nacije rešene da se spase uništenja“. Ploča je postavljena u čast dvestogodišnjice Francuske revolucije.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.