Anica Savić Rebac: Helenski vidici

Uz Isidoru Sekulić i Kseniju Atanasijević spada među najučenije srpske žene 20. veka, posebno imajući u vidu da je iza sebe ostavila impresivan intelektualni opus.

Aničin otac Milan Savić bio je ugledni književni radnik – pisac i prevodilac, urednik i saradnik mnogih književnih časopisa. Zahvaljujući njemu odmalena je bila u dodiru sa književnicima, slikarima i školovanim ljudima tog vremena. Rano je počela da uči klasične i moderne jezike, tako da je već sa trinaest godina imala prve objavljene prevode. NJen prvi prevod bio je Bajronov spev „Manfred“. Prevodila je i Šelija, Emila Verharna… Paralelno se bavila i originalnim književnim stvaranjem, a prva ozbiljna ostvarenja su drame inspirisane antičkim likovima: „Nijova“, „Ifigenija“ i „Poslednja sveštenica Palade Atine“. Godine 1906. u časopisu Brankovo kolo izlaze njene pesme Pan i Renesans. Iz pisama koja su Anici upućivali Laza Kostić, Uroš Predić, vidi se da je uživala veliku podršku porodičnih prijatelja, koji su redovno izražavali divljenje prema njenom pesničkom talentu i nadahnutom prevodilačkom radu.

Izvesno je da su je već u najranijoj mladosti privlačili klasična filologija i klasična književnost. Upisala je klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu u Beču. Tokom svojih studentskih dana bila je u centru modernih kulturnih zbivanja s početka XX veka, ali je zbog ratnih sukoba napustila Beč. Diplomirala je nakon rata na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Sve do svoje udaje, Anica je živela u Novom Sadu, da bi se po venčanju sa Hasanom Rebcem, službenikom Ministarstva vera, preselila u Beograd, a zatim i u Skoplje.

Doktorirala je 1932. na Filozofskom fakultetu. Nakon doktorske disertacije „Predplatonska erotologija“ objavljene su i druge Aničine studije: Geteov Helenizam, Ljubav u filozofiji Spinozinoj, Mistična i tragična misao kod Grka, Štefan George, Platonska i hrišćanska ljubav, Kallistos, Tomas Man i problematika naših dana.

Nakon Drugog svetskog rata objavljene su i studije o „Luči mikrokozma“ i NJegošu: NJegoš, Kabala i Filon, NJegoš i bogomilstvo, Pesnik i njegova poezija. Za Anicu Savić Rebac „Luča mikrokozma“ bila je „najviši izraz jugoslovenske kulture“ te je, osim pomenutih studija, objavila i prevode ovog dela na engleski i nemački.

Anica je nastavila da se aktivno bavi prevodilačkim i esejističkim radom. Nakon Drugog svetskog rata postala je vanredna profesorka na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Nekoliko meseci nakon smrti svoga muža, Anica se ubila u svom stanu u Beogradu. Sahranjena je na beogradskom Novom groblju, 9. oktobra 1953. godine.

Njeno značajno, ali nedovršeno delo „Antička estetika i nauka o književnosti“, objavljena je posthumno, 1954. godine, u izdanju beogradske „Kulture“. Aničine studije, rasute po brojnim časopisima, prikupio je Predrag Vukadinović i priredio širi izbor iz dela pod naslovom „Helenski vidici“.

Tekst je nastao u okviru projekta koji je sufinansiran iz budžeta Republike Srbije – Ministarstva kulture i informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.