Beogradski centar apelovao na nadležne da izmene zakone i omoguće transplantaciju organa

Kako su saopštili, reč je o odredbama koje su propisivale uslove za darivanje ljudskih organa i tkiva sa umrlih lica i predviđale pretpostavljenu i opozivu saglasnost umrlog za doniranje.

“U odlukama Ustavnog suda je naglašeno da je pretpostavljena saglasnost umrlog za doniranje organa i tkiva, koju poznaje većina evropskih zakonodavstava, saglasna sa Ustavnom i međunarodnim standardima zaštite ljudskih prava, ali da odredbe navedenih članova koje su utvrđivale uslove i postupak za doniranje posle smrti davaoca nisu u skladu sa načelom o vladavini prava, zbog njihove nedovoljne jasnosti, preciznosti i predvidljivosti. Objavljivanje odluka Ustavnog suda bilo je odloženo za šest meseci, do kraja novembra 2021. godine, kako bi se državnim organima ostavilo dovoljno vremena da pre prestanka važenja osporenih odredaba budu izvršene izmene i dopune pomenutih zakona i sprečilo nastajanje pravnih praznina u delu koji je uređivao presađivanje ljudskih organa i tkiva sa umrlih davalaca”, navode iz BCLJP-a.

Iz centra napominju da, pošto do danas nisu usvojene neophodne izmene, od novembra 2021. godine u Srbiji ne postoji pravni okvir koji uređuje uslove i postupak za presađivanje ljudskih organa i tkiva sa umrlih lica.

“Prema podacima koje je Beogradski centar za ljudska prava dobio od Uprave za biomedicinu Ministarstva zdravlja, od 2018. do 2022. godine broj izvršenih transplantacija organa se smanjivao. Tako je u 2018. godini obavljeno 64 transplantacija sa 23 donora, u 2019. godini 37 transplantacija sa 15 donora, u 2020. deset transplantacija sa tri donora, u 2021. devet transplantacija sa tri donora, dok je do kraja avgusta 2022. godini izvršeno svega deset transplantacija i to samo sa živih davalaca. U isto vreme, prema podacima Ministarstva zdravlja, na republičkim listama čekanja za kadaveričnu transplantaciju bubrega nalazilo se 725 građana, za transplantaciju jetre 68, a za transplantaciju srca 34”, navode iz Beogradskog centra za ljudska prava.