Beogradski nadbiskup: Postoji velika želja da papa Franja poseti Srbiju

„Između ostalog, i zbog toga što je izabran novi patrijarh Srpske pravoslavne crkve (SPC). On se mora susresti sa svojim kolegama patrijarsima da bi mogao biti uključen jače u čitav svet pravoslavlja i tu dati svoj veći doprinos. Želja je svih da se više radi na tome da se pronađe najbolji trenutak kako bi ta poseta mogla svima da donese korist. Ja sam lično optimista“, rekao je Hočevar za Radio Slobodna Evropa (RSE).

On je podsetio da je u poslednjih nekoliko godina organizovano više susreta zvaničnika Srbije i Vatikana, a 8. februara održan je sastanak predstavnika parlamentaraca Srbije s predstavnicima Katoličke crkve.

Susreti zvaničnika Vatikana i Srbije za nadbiskupa Hočevara su razumljivi, s obzirom na to da su diplomatski odnosi dveju zemalja uspostavljeni još 1920. godine, u vreme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, preteče Jugoslavije.

Prema njegovim rečima, ako Srbija želi da iskoristi ceo potencijal svojih mogućnosti na evropskom kontinentu, ona nužno mora biti država većeg dijaloga.

„A to znači i dijaloga sa Svetom Stolicom, koja ima najstariju diplomatiju i najviše zastupa univerzalne vrednosti“, naveo je nadbiskup Hočevar.

RSE podseća da je Vatikan jedna od evropskih država koja nije priznala nezavisnost Kosova i da je njegov da rešenje u odnosima Beograda i Prištine treba da bude definisano u dijalogu koje dve strane vode uz posredovanje Evropske unije.

S druge strane, između Vatikana i Beograda postoji istorijsko-politički jaz, u vezi sa odnosom Vatikana i katoličkog klera prema takozvanoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (NDH), kvislinškoj tvorevini koja je tokom Drugog svetskog rata sistematski ubijala i proganjala Srbe, Jevreje i Rome.

Još jedna prepreka na papinom putu ka Srbiji je i pokušaj hrvatske Katoličke crkve da se za sveca proglasi Alojzije Stepinac, zagrebački nadbiskup tokom Drugog svetskog rata, koji je posle rata osuđen na 16 godina kućnog pritvora zbog političke saradnje s nacističkim okupatorom i ustašama, prisilnog prevođenja pravoslavaca na katolicizam, i pomaganja ustaškoj emigraciji da se vrate u Jugoslaviju i oružano bore protiv novih vlasti.

Za SPC je sporna ideja o Stepinčevoj kanonizaciji, zbog toga što se nije značajnije usprotivio politici NDH.

Papa ima ulogu verskog poglavara, ali i zvaničnika vatikanske države, stoga njegova poseta ima i religijski i politički karakter. Zvaničnici Srbije su u nekoliko navrata uputili papi poziv za dolazak, ali Vatikan u svojim nepisanim pravilima ima uslov da saglasnost mora dobiti i od većinske verske zajednice zemlje koju bi posetio.

Dok se o eventualnoj poseti poglavara Katoličke crkve još uvek govori samo kao o mogućnosti, nadbiskup Hočevar u razgovoru za RSE ocenjuje da su odnosi Beogradske nadbiskupije i SPC sve bolji i da se u saradnji s patrijarhom Porfirijem radi na osmišljavanju platoforme na kojoj bi se uspostavio „stalni strukturalni dijalog“.

„Postoji veoma dobra klima. Njegova svetost patrijarh Porfirije, kao i svi novoimenovani episkopi imaju integralniji, pozitivniji odnos i mi se često viđamo, bilo na liturgijama ili u nekim drugim prilikama, tako da su ti odnosi u usponu“, rekao je Hočevar.

Dodaje da Beogradska nadbiskupija nastoji da kroz dijalog s predstavnicima vlasti u Srbiji reši neka od otvorenih pitanja u radu te verske zajednice. Prema njegovim rečima, Katolička crkva ima dobru saradnju sa Upravom za odnose sa crkvama i verskim zajednicama, ali dodaje da je šteta što ne postoji kontinuirani dijalog.

„Pre svega, jer u samoj državi Srbiji postoji relativno veliki procenat manjina – nacionalnih ili konfesionalnih – i još nismo došli do zajedničkog stava o dijalogu između svih crkvava i verskih zajednica, između države kao takve i manjina. Potrebno je osnažiti taj dijalog na svim razinama“, smatra Hočevar.

Ukazuje da je istorija srpskog naroda prilično kompleksna, što, prema njegovom mišljenju, utiče i na današnji odnos države Srbije i Katoličke crkve. Zbog toga, dodaje, postoje različite interpretacije istorijskih događaja, a odnosi sa Katoličkom crkvom se „prečesto svode isključivo na konflikte“.

„U samoj zemlji, po mom skromnom sudu, ima previše selektivnog pristupa istoriji. Dok se neki događaji jako naglašavaju, drugi se često ni ne spominju. Recimo, nećete u udžbenicima naći objektivan opis prisutnosti Katoličke crkve tokom istorije. Premalo je razgovora i studija o prošlosti“, kaže Hočevar.

Prema podacima Beogradske nadbiskupije, u Srbiji se trenutno nešto više od 385.000 ljudi izjašnjava da pripada katoličkoj konfesiji. Nadbiskup Hočevar kaže da se u javnosti često Katolička crkva identifikuje samo sa hrvatskom zajednicom, iako brojne druge nacionalne manjine pripadaju toj konfesiji.