Bor među najzagađenijim gradovima Evrope

Rukovodilac te kancelarije Ljiljana Lekić-Džamić kaže da su svi ekološki problemi na teritoriji opštine precizno evidentirani i obrađeni kroz Lokalni ekološki nacionalni plan (LEAP), usvojen 2003. godine. Kao najveće ekološke problemi u gradu, ovaj dokument označava otpadne i komunalne vode, otpad i deponije, zaštitu prirodnih dobara na teritoriji opštine, kao i sprovođenje zakonskih obaveza koje su poverene lokalnoj samoupravi.

Osnivanjem Ekološkog fonda opštine Bor stekli su se uslovi da se postojeći ekološki problemi lakše rešavaju, ali se u praksi javlja niz problema proisteklih iz rada samog Ekološkog fonda, poput čestih promena sastava Upravnog odbora kao i ograničenih sredstava kojima Fond raspolaže.

– Kako bi se izvršila sanacija i remedijacija gradske deponije u Boru, urađen je glavni projekat kojim smo konkurisali kod republičkog Fonda za zaštitu životne sredine. Za sprovođenje ovog projekta potrebno je oko 65 miliona dinara. Taj iznos je 12 puta veći od ovogodišnjeg budžeta Ekološkog fonda. Prethodne godine je iz gradskog budžeta izdvojeno osam miliona dinara. Ista suma je bila predviđena i za 2009. godinu, ali je zbog deficita u gradskoj kasi od oko 300 miliona dinara, Fondu dato tri miliona manje. Projektom kanalisanja i prečišćavanja komunalnih otpadnih voda, date su tri varijante rešavanja problema, a suština je da će akcija obuhvatiti grad Bor, Borsko jezero, Brestovačku banju, i da će se, u zavisnosti od izabrane varijante, izgraditi jedno do dva postrojenja za prečišćavanje otpadnih komunalnih voda – kaže Ljiljana Lekić-Džamić.

Prema njenim rečima, projektom se predviđa sanacija postojećeg teško oštećenog kolektora i izgradnja novog. Zbog obima poslova i nedostatka novca, zaposleni u Kancelariji za zaštitu životne sredine očekuju da će se rešavanju problema pristupiti parcijalno, uz neophodno učešće stranih i domaćih fondova. U okviru svojih obaveza i nadležnosti, opština je sprovela monitoring kvaliteta vazduha na svojoj teritoriji, tako što je angažovana licencirana laboratorija za kontrolu emisije zagađujućih materija u vazduhu i obezbeđivanjem najsavremenije opreme za merenje koncentracije sumpordioksida u realnom vremenu. Ovakav sistem kontrole kvaliteta vazduha, koji je pokrenula Agencija za zaštitu životne sredine pri Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja, predviđa da se od 2008. godine instaliraju merni uređaji na celoj teritoriji Srbije. Opština kontroliše i kvalitet pijaćih voda na svojoj teritoriji jer postoji veliki broj javnih česmi, kao i termalnih izvora koje građani koriste.

Kako bi se upravljalo i očuvala prirodna dobra ulagana su sredstva za uređenje Lazareve pećine i planinarskih pešačkih staza na planini Stol, a periodično se sprovode ekološke edukacije kroz radionice i sportsko-rekreativne aktivnosti, u kojima učestvuju osnovne škole u Boru i okolnim selima.

Nerešiv problem

Ono što najviše zabrinjava Borane, jesu ekološki problemi nastali radom RTB-a Bor, u čije se rešavanje uključila Svetska banka potpisujući ugovor sa Vladom Srbije o dodeli kredita od 33 miliona dolara. Novcem dobijenim iz tog kredita, planira se sanacija nekoliko flotacijskih jalovišta RTB-a koja se prostiru na više desetina hektara i zbog kojih su ugrožena brojna seoska domaćinstva. Za sada i dalje ostaje nerešiv problem priobalja Borske reke, u koju se ulivaju otpadne vode iz postrojenja borskog basena bakra. Ta reka, čiji je sastav pun teških metala i gde nema živih organizama, uliva se u Timok i Dunavom dospeva do Sredozemnog mora.