Celokupna slika nemačkog romantizma

NJegov cilj bio je da pokaže jedinstvo predstavljanja filozofije, proze, poezije, genijalnosti i kritike. Važni motivi tog nastojanja čine koncepciju „progresivne univerzalne poezije“, romantične ironije i nove mitologije. Kroz njegov životopis – od oduševljenja revolucijom u mladosti do konverzije u katoličanstvo – odslikava se celokupna slika nemačkog romantizma. Šlegelovi teorijski spisi čine osnovu za sve autore romantizma.

„Fridrih Šlegel: Priručnik“ („Friedrich Schlegel Handbuch, Leben-Werk-Wirkung“, „J. B. Metzler“, Štutgart 2017) predstavlja Šlegelov opus u svoj opsežnosti: naporedo sa literarnim delom predstavljeni su tekstovi o likovnoj umetnosti, istoriji i politici kao i teologiji i filozofiji. Dalja poglavlja bave se pojmovima i konceptima koji prožimaju njegovo celokupno delo – o „fragmentu“, „ironiji/vicu“, „mitologiji“, „revoluciji“, „nerazumevanju“…

Priručnik je strukturisan shodno dvama principima: sistematičnom i hronološkom. Uglavnom je primenjen redosled koji su primenili priređivači „Kritische Friedrich Schlegel Ausgabe“ (koje izlazi počev od 1958). Šlegelov opus je u ovom priručniku podeljen u pet sekcija. Prvu čine etape u životu autora. Reč je o odsecima u razvoju Šlegelovog mišljenja, o njihovim teorijskim i savremenim aspektima. Životni prostor i intelektualno-politička situacija oko 1800, u okviru koga se odvija Šlegelov život. Pri tome istorija institucija igra enormno značajnu ulogu – kao što su univerzitet, umetničke institucije, političke organizacije i crkva. Druga sekcija posvećena je ličnostima i konstelacijama. Reč je o ulogama istorijskih ličnosti i njihovih dela na duhovni razvoj Šlegela i na njegovo celokupno delo. Treća (dela i grupe spisa) je posvećena koncentraciji na žanrovske dimenzije Šlegelovog opusa u kontekstu njihove literarne i istorijske prominentnosti. Ovde je reč i o „simfilozofskom“ mišljenju i pisanju ranoromantičara, kao i o formalnim kriterijumima – nastanku (genezi) tekstova i njihovim prvi štampanim izdanjima, širenju teksta, odnosa i razlikama prema docnijim izdanjima, samom sadržaju tekstova, njihovim osnovnim tezama i njihovoj interpretaciji, formalnim stilističkim i kompozicijskim aspektima i posebnostima kontekstualizacija. Četvrta sekcija posvećena je teoremama i konceptima. Reč je o leksičkim pojmovno-istorijskim dimenzijama Šlegelovog tekstualnog korpusa. Primeri koji su uzeti bili su uvek (pars pro toto) reprezentativni za celinu. Peta sekcija posvećena je izdanjima/edicijama, kao i pitanjima dimenzije prijema (recepcije), težištima savremenog izučavanja Šlegela, kao i dezideratima takvih projekata.

Ovaj priručnik u svojoj diskurzivno-istorijskoj, epistemološkoj i kulturno-istorijskoj orijentaciji zahvata na reprezentativan način svu širinu i bogatstvo metodološkog prilaza, heterogenost i delimičnu protivrečnost Šlegelovog dela. Priručnik prikazuje delo jednog od najuglednijih autora evropske i svetske književnosti u oblasti klasičnih studija, filozofije, studija o literaturi i estetici, politici, istoriji umetnosti, Šlegela kao izdavača, žurnalistu, profilisanog autora epistolarnih dela. Ovaj manual delo je internacionalno priznatih specijalista o delu Šlegela i romantike, ujedno prvorazredno referencijalno delo o jednom od najuticajnijih autora evropske intelektualne istorije.