„Četereško prelo“, po osmi put

„Četereško prelo“ biće otvoreno 18. jula, pozdravnim govorom domaćina i predajom buklije predstavniku više od 500 učesnika iz zemlje i inostranstva. Prema najavama organizatora, na ovoj manifestaciji, koja je pre tri godine poprimila međunarodni karakter, očekuje se učešće i nekoliko horova monaha iz inostranstva. Osim nastupa horova, u program manifestacije uvrštene su i promocije knjiga, izložbe i okrugli stolovi.

Centralni događaj biće „Četereško prelo“, na kome će nastupiti folklorni ansambli, brojna kulturno-umetnička društva, narodni pevači, svirači i zdravičari, zajedno sa pesnicima iz mlavskog i stiškog područja. Na programu će se naći i izložba domaće radinosti i tradicionalni izbor lepotice „Četereškog prela“. Organizatori očekuju veliki broj posetilaca, jer je prošlogodišnjoj manifestaciji za dva dana prisustvovalo oko 10.000 gostiju. Ranijih godina „Četereško prelo“ održavalo se 21. septembra, na Malu Gospojinu, ali je 2006. godine odlučeno da se ubuduće održava prvog vikenda nakon Petrovdana. Ova promena uvedena je kako bi manifestaciji prisustvovao što veći broj posetilaca, jer mnogobrojni žitelji žabarske opštine, koji rade u inostranstvu, tada dolaze na godišnji odmor u zavičaj.

„Četereško prelo“ održava se pored crkve posvećene danu rođenja presvete Bogorodice, u narodu poznatijeg kao Mala Gospojina. Ova crkva podignuta je 1854. godine, kao jednobrodna građevina, u kojoj su neke od zidnih fresaka uradili ruski slikari. U porti se nalazi i crkva-brvnara, sagrađena 50 godina ranije, a obnovljena 2000. godine. U jesen 2006. godine, odmah nakon slave četereške crkve, Male Gospojine, u njenom dvorištu započela je izgradnja crkvenog konaka, vrednog 100.000 evra. Polovinu ovih sredstava, 50.000 evra, poklonio je Saša Ilić, bivši fudbaler Partizana, čiji su roditelji rodom iz susednog selu Brzohode. Površina konaka je 500 kvadratnih metara i u svom sastavu ima salu za skupove, kuhinju sa trpezarijom i prostor za stanovanje. Njegova gradnja bila je poverena majstoru-zidaru Milanu Matiću iz Brzohoda.

Crkva kao manastir

Manifestacija se održava u četereškom lugu, koji se nalazi na par kilometara od sela Brzohoda, na putu od Žabara prema Petrovcu. Na tom mestu nalazi se velika saborna crkva sagrađena za vreme vladavine kneza Miloša Obrenovića. Ovu crkvu narod smatra manastirom, jer je od 1953. do 1965. godine u njoj boravilo nekoliko monahinja. Odmah pored nje je i stara crkva Svetog krsta, sagrađena kao brvnara, uoči Prvog srpskog ustanka, 1804. godine, koja je iz temelja obnovljena 2002. godine.

Stradala tokom ratova

U toku Prvog svetskog rata, austrijski vojnici su crkvu u Četerežu pretvorili u konjušnicu, dok je za vreme bugarske okupacije iz nje nestao znatan deo dragocenosti.

Prilikom obnove crkve, 1934. godine, u njoj je naslikano nekoliko impozantnih kompozicija, čiji je autor bio ruski emigrant Todor Farafanov.