Čudesni svet „planete Boke“

Potpuno posebno pribežište svakog ozbiljno nastrojenog turiste i meštanina, KOTORART inicijativa u primorskom gradu Kotoru, ali i po atraktivnim mestašcima za scenu okolo, i tokom ovog jula i avgusta pružiće dostatno ukusnu i zavodljivu hranu za uho i duh, ali i za oko. Šireći leta 2008. svoju ponudu u pravcu saučesništva svih umetnosti, no pre svega upotpunjavajući svoje dosadašnje sazvežđe skupocenih artističkih ličnosti novim zvezdama sa zavidnim stvaralačkim dignitetom, KOTORART i njegov umetnički direktor, pijanista Ratimir Martinović, biće odličan izbor ukoliko ste bilo gde u blizini. Martinović za Danas detaljno objašnjava zašto biste između svih drugih mesta, poželeli da budete baš ovde.

Univerzalna vrednost u nama samima

Na koji je sve način nakon sveg ovog vremena, po Vašem mišljenju, KOTORART zadržao svoju distingviranu poziciju u odnosu na muzičke programe drugih festivala na jadranskoj obali u Crnoj Gori i onda redom, u Hrvatskoj i, recimo Sloveniji, za koje znate i da li je to danas uopšte i kako moguće?

– Kada su festivali umjetničke muzike u pitanju, znam da u Crnoj Gori nemamo konkurenciju – u pogledu koncepta i osmišljenosti programa kao ni u pogledu kvaliteta, raznovrsnosti i organizacije. Naravno, sam Kotor, sa svim što on jeste, daje krunu ovakvoj poziciji jer bi u nekom drugom ambijentu ove naše želje i napori imali potpuno drugačije obrise i značenja.

Globalno društvo u kom živimo i sistem vrijednosti koji kroz tu globalizaciju postaje apsolutna kategorija čine da i festivali, poput svega drugog, međusobno liče kao jaje jajetu. E sad, meni je važno, šta god radio, da prepoznajem, čuvam i razvijam ono po čemu – jesam. To je stvar identiteta koji vam ne može dati nijedna marketinška agencija niti PR menadžer. Važno mi je da to prepoznajem u sebi, u drugima, u prostoru koji me okružuje ili čiji sam dio. Identitet ovoga grada je u trajanju, u 12 vjekova Bokeljske mornarice, u 100 godina crkve Svetog Nikole, u 1.200 godina moštiju svetog Tripuna. Identitet KOTORART festivala je u liku don Branka Sbutege, u samo našim simbolikama Betovenove Devete, Mocartovog Rekvijema, Hendlove muzike na vodi i za vatromet, u svjedočanstvima želje za pomirenjem, oproštajem, ljubavlju… Uvijek je vertikala u onome što se saopštava kao univerzalna vrijednost u nama samima.

Nakon izvesnog broja upečatljivih letnjih postojanja, KOTORART inicijativa prerasla je u kompleks umetničkih dejstava koja svakako daleko prevazilaze početne zamisli. Kako se danas sećate prapočetaka svog festivala i koji razgovori i vizije u ondašnjoj pripremi ostaju u vama da žive i inspirišu vas sve ovo vreme?

Veče sa glumcem Petrom Kraljem

Sedmi KOTORART 08/Don Brankovi dani muzike, koji ove godine traju od 17. jula do 17 avgusta, biće svečano otvoreni večeras u 21 sat, programom „Veče sa glumcem Petrom Kraljem“ na Trgu katedrale sv. Tripuna. Učestvuju Petar Kralj (narator), Rita Kinka (klavir), Ratimir Martinović (klavir), Roman Simović (violina), Jovan Bogdanović (violina), Aleksandar Tasić (klarinet), Tatjana Krkeljić (flauta), Timea Kalmar (violončelo), Srđan Palačković (udaraljke), Jelena Filipović (viola) i Siniša Mazalica (kontrabas). Na programu su dela Sen-Sansa i Stravinskog.

– Meni se svake godine čini kao da smo na početku. I stalno na neki način ignorišem pređeno iskustvo, što i nije baš odlika inteligentnih bića… Međutim, uzbuđenje stvaranja nečeg kvalitetnog i lijepog u ovom gradu iznova ispunjava i mene i sve ljude koji su uključeni u život ovog festivala. Inspiracija je, dakle, svakako u tom uzbuđenju, u realizaciji ideje da ovaj grad dobije jedan KOTORART, ili jedan festival Novog antičkog teatra, ili da njeguje i čuva nekolicinu sjajnih mladih i kreativnih ljudi koji imaju i snage i volje da mijenjaju i oblikuju ono što zovemo stvarnošću. Inspiracija i motivacija je uvijek tu kada nakon surovih i surih crnogorskih brda ugledam sanjivo, pitomo primorje i kada, baš uvijek, pomislim – ovako nečeg nigdje nema. Mene to pokreće. Kao što me pokreće vizija i životna misija don Branka Sbutege, našeg prvog počasnog predsjednika, beskrajni razgovori sa njim, večere, znani i neznani gosti, ideje, iskustva, poezija… Ma, dovoljno je samo kratko vrijeme provesti u ovim krajevima, osjetiti atmosferu tih uličica i trgova i naslutiti tu „planetu Boku“, pa shvatiti da je onome ko se rodi ovdje inspiracija davno određena..
Kako ste ove godine konstruisali zvučnu mrežu KOTORARTA, odnosno koji je to generalni osobeni predznak izabranih događaja?
– Čini mi se da su znakovi koje smo sljedili ove godine isti oni koji su nas do ove sedme godišnjice i doveli – Hrabrost, da uvijek činimo korak naprijed ka nama nepoznatom i novom, Vizija, koja nam je od starta odredila i pravac i smjer, i koja je učinila da brojne prepreke savladavamo neobičnom lakoćom, Vjera, da ono što činimo ima smisla, da pravimo razliku, da ljudi prepoznaju naše poruke. Nekakva mladalačka snaga izabranih programa, različiti žanrovi, iskoraci u sferu muzičko-scenskih programa, smjeli koncepti, interesantne lokacije, dobra dinamika koncerata… Sve su to predznaci ovog KOTORART festivala, koji bi trebalo, između svih drugih zadataka, da uliju i nadu da mlade generacije neće tek tako proći pored univerzalnih istina koje su nam muzički velikani povjerili na čuvanje i tumačenje.
Možete li da ovako iz prve skrenete pažnju na najizrazitije tačke festivala i njihove protagoniste?
– Moja pažnja je svakako bila usmjerena na kvalitet programa, na žanrovsku i repertoarsku raznovrsnost, a priznajem i na domaće, crnogorske premijere – balet „Caligula“ Arama Hačaturjana, Šostakovičev Koncert za trubu, klavir i orkestar i njegova Kamerna simfonija, „Drvo života“ Ivane Stefanović; Raatsov Koncert za orkestar, nekoliko važnih opusa argentinskih kompozitora, od Viliamsa do Ginastere i Gustavina, Respigijeve Antičke igre i arije, balkanske, afričke, jevrejske, grčke i portugalske melodije u izvođenju sjajnog sastava „Banda od muzike“. Ovo je samo početak dugačke liste naših premijera. Pa, onda, umjetnici – jedinstvena Maja Volk sa svojim bezviznim „Putovanjem oko svijeta za 90 minuta“. Simbol klasične muzike ovih prostora – Darinka Matić-Marović koja će dirigovati jednim od tri koncerta našeg festivalskog orkestra, tamnoputa Alison Bukanan – raskošan britanski sopran koji nam iz Londona dolazi sa resitalskim programom izuzetno teškim i vanredno lijepim, Jang Čang Čo – miljenik velikog Rostropoviča – vjerujem da ga i beogradska publika pamti sa ČELOFESTA. Kerin Lehner koja je stasavala radeći sa Martom Argerič i Danielom Barenboimom, a danas svira ravnopravno sa njima ili u duetima sa Mišom Majskim i Viktorijom Mulovom. Solisti Baleta HNK iz Zagreba sa „Caligulom“ – pričom o tiraninu, ili još bolje – našim pričama o našim tiranima. I za kraj, veče Dvoržaka. Sa Bohemijskim simfonijskim orkestrom iz Praga i Simfonijom iz Novog svijeta. Simbolično, naravno.
Otvaranje KOTORARTA očekuje nas danas – 17. jula. Hoće li ono biti spektakularno poput različitih drugih savremenih javnih događaja u takvim prilikama ili ćete se od starta truditi da čitavim nizom umetničkih večeri, baš naprotiv, afirmišete intimnost kontemplacije posvećenog slušaoca muzike?