Dodela ordenja na Dan državnosti Foto: FoNet/ Milica VučkovićFebruar 15. jedan je od najznačajnijih datuma za istoriju Srba, budući da se njime obeležava Dan državnosti i Dan ustavnosti, a pada i na crkveni praznik Sretenje Gospodnje.
Toga dana, 1804. godine, prvi put od početka turske okupacije, srpski narod je pružio organizovan otpor u cilju oslobođenja od turskih dahija.
Nakon Seče knezova kao pokušaja zastrašivanja ustanika, ugledni Srbi tog vremena okupili su se u selu Orašcu i doneli odluku o podizanju Prvog srpskog ustanka, a na mesto vožda postavljen je Karađorđe Petrović.
Kako zbog pohoda na slobodu, tako i zbog ekonomskog i kulturnog napretka Srba u to doba, ovaj datum predstavlja rađanje moderne srpske države, a bio je i uvod u Drugi srpski ustanak, kojim je izdejstvovana autonomija Srba u okviru Osmanskog carstva.
Podizanjem Prvog srpskog ustanka, započet je period koji se u srpskoj istoriografiji označava kao Srpska revolucija, a odnosi se na niz događaja koji su doveli do oslobođenja Srba i ukidanja feudalizma.
Poslednji u nizu ovih događaja jeste donošenje prvog ustava Kneževine Srbije – Sretenjskog ustava – 1835. godine, u tadašnjoj prestonici, Kragujevcu.
Miletina buna
Nakon četiri ustavna zakona koji su učvrstili državnu vlast, i dva hatišerifa 1830. i 1833. godine, pokazalo se da je potrebno doneti potpuniju pravnu osnovu, koja bi ograničila apsolutnu vlast kneza Miloša Obrenovića. Zbog njegovog odlaganja za ispunjenjem ovog zahteva, izbila je buna predvođena Miletom Radojkovićem – Miletina buna.
Ovaj događaj izazvao je Miloševu bojazan od ustanika i pritisak koji je dodatno ubrzao ovaj proces. Za tvorca Ustava izabran je knežev sekretar Dimitrije Davidović, inače novinar, političar i diplomata, jedan od osnivača prvih srpskih dnevnih novina, Novina serbskih.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
