Dan Hemijskog fakulteta u znaku jubileja 170 godina hemije u Srbiji

Današnji Hemijski fakultet, kao institucija Beogradskog univerziteta, vodi poreklo iz Liceja (1838-1863) i Velike škole (1863-1905).

Licej je u početku imao dva odeljenja: Filozofsko i Pravno. Godine 1853. na Liceju je formirano novo Prirodno-tehničko odeljenje na kojem se, pored ostalih nauka, počela izučavati i hemija.
Prvi profesor hemije bio je Mihailo Rašković (1827-1872).

Ako se profesura, redovna nastava, laboratorija i začetak biblioteke mogu uzeti za minimum uslova koji definišu jednu katedru, onda se može smatrati da je 1853. godine osnovana Katedra za hemiju – preteča današnjeg Hemijskog fakulteta.

Profesora Raškovića je 1872. godine nasledio Sima M. Lozanić (1847-1935) koji je kao profesor hemije na Velikoj školi i Univerzitetu proveo više od pola veka.

Pored toga bio je rektor Velike škole, predsednik Univerzitetskog odbora i rektor Univerziteta, predsednik Srpske akademije nauka u dva mandata, a imao je i značajne državne funkcije.

Pored naučnog doprinosa Lozanića u raznim oblastima hemije, zbog čega se još i danas citira u hemijskoj literaturi, njegove najveće zasluge odnose se na razvoj hemije i nastave hemije kod nas.

Zahvaljujući svom ugledu i položaju na Velikoj školi i, kasnije, na Univerzitetu, Lozanić je bio u prilici da svaku reformu iskoristi za unapređenje nastave hemije i naučnog rada na Univerzitetu, što je omogućilo da naša hemija ne zaostaje za onom kakva se negovala na ostalim evropskim univerzitetima.

Ovome su, pre svega, doprineli njegovi udžbenici neorganske hemije, organske hemije, hemijske tehnologije i analitičke hemije, koji ne samo da su bili na evropskom nivou, već su u izvesnim oblastima i prednjačili.

Velika škola je 1905. godine reorganizovana u Univerzitet po ugledu na ostale evropske univerzitete.

Pri tome je Filozofski fakultet proširen na 15 grupa, od kojih je jedna bila Grupa za hemiju, a Hemijska laboratorija je prerasla u Hemijski zavod Univerziteta, koji kasnije, 1924. godine, postaje Hemijski institut.

Filozofski fakultet je 1927. godine proširen na 27 grupa, među kojima su bile i Grupa za hemiju i Grupa za praktičnu hemiju.

Posle Drugog svetskog rata nastava na Filozofskom fakultetu počela je u jesen 1945. godine.

Ubrzo posle toga, 1947. godine, Prirodno-matematički odsek Filozofskog fakulteta postaje Prirodno-matematički fakultet. Iz njega, krajem osamdesetih godina nastaju zasebni fakulteti, među kojima i Hemijski.

Današnji Hemijski fakultet je visokoškolska institucija za obrazovanje hemičara, biohemičara, hemičara životne sredine i nastavnika hemije, prepoznata i po naučnoistraživačkim rezultatima visokog kvaliteta, ostvarenim kroz osnovna, primenjena i razvojna istraživanja.

Fakultet je organizovan kroz šest katedara (za analitičku, opšta i neorgansku, organsku i primenjenu hemiju, biohemiju i nastavu hemije), četiri istraživačka centra (za računarsku hemiju i bioinformatiku, za hemiju životne sredine, za molekularne nauke o hrani, i za instrumentalnu hemijsku analizu) i jednu akreditovanu laboratoriju (Laboratorija za ispitivanje autentičnosti hrane).

Fakultet ima 147 istraživačkih laboratorija i stalno zapošljava 63 nastavnika, 32 saradnika i istraživača, 31 tehničara i više od 20 honorarnih istraživača, profesora, asistenata u nastavi i naučnim istraživanjima.

Svi zaposleni su članovi Srpskog hemijskog društva, jednog od 10 najstarijih svetskih hemijskih društava (osnovano 1897. godine), a trenutno su dva profesora i jedan profesor emeritus Hemijskog fakulteta članovi Srpske akademije nauka i umetnosti.