Delfa Ivanić: Humanitarka

Potiče iz ugledne porodice. Ćerka je vojvode iz Bosansko-hercegovačkog ustanaka Ivana Musića, a kao devojčica rano je ostala bez oca i majke Cvije Vukasović, tako da ju je odgajio gradonačelnik Beograda i dobrotvor Mihailo Bogićević sa suprugom Katarinom. Po završetku Više ženske škole, poočim je šalje u Ženevu da studira hemiju. Posle njegove smrti 1899. Delfa prekida studije, vraća se u zemlju i odlazi u Staru Srbiju da prosvećuje Srbe pod Turcima. Predavala je francuski jezik i biologiju u srpskoj Višoj ženskoj školi u Skoplju, gde je upoznala konzula Ivana Ivanića, za koga se 1901. udala.

Oboje su bili svedoci velikog stradanja srpskog naroda u Staroj Srbiji i Makedoniji nakon Ilindanskog ustanka. Sa slikarkom Nadeždom Petrović odlučuje da napravi humanitarno i patriotsko žensko udruženje – Kolo srpskih sestara, čije je cilj bio da pomogne Srbima van Srbije. Sarađivala je sa časopisima kao što su Zora, Bosanska vila, Domaćica, Brankovo kolo, Ženski svet.

U balkanskim ratovima sa Ledi Pedžet 1912. osniva IV rezervnu bolnicu za ranjenike u Beogradu i 1913. bolnicu za vojnike u Draču. Osniva Srpsko potporno udruženje 1915. u Londonu za smeštaj 500 srpskih đaka u Oksfordu i Birmingemu. Posle albanske golgote, odlazi u Italiju i pokreće novu spasilačku akciju, pošto je saznala da srpski zarobljenici u logorima u Nemačkoj i Austrougarskoj masovno umiru od gladi, zbog čega organizuje srpske žene u Parizu, Ženevi i Nici da prikupljaju pomoć.

Ubrzo po okončanju rata, Ivan umire, a Delfa se posvećuje humanitarnom radu u Kolu srpskih sestara i pomoći ratnicima i njihovim porodicama. Prva je žena sa prostora Kraljevine Jugoslavije dobitnica Medalje za milosrđe „Florens Najtingejl“ (1920), koju je ustanovio Međunarodni crveni krst sa sedištem u Ženevi. Svoju medalju je 1962. poklonila Srpskom lekarskom društvu.

Učestvovala je i u podizanju Doma Kola srpskih sestara u Beogradu, sa internatom za studentkinje, predsednica ovog udruženja postaje 1941. i ostaje na tom mestu sve do ukidanja udruženja. Tokom okupacije, Kolo je radilo u vrlo teškim uslovima, pružalo je prvo utočište izbeglicama iz NDH i Slovenije. Nemci joj nude saradnju koju ona odbija, što za posledicu ima zabranu rada udruženja, oduzimanje njene imovine i hapšenje. Puštena je zbog lošeg zdravstvenog stanja. Gestapo ju je ponovo uhapsio u februaru 1944. kao pripadnicu Ravnogorskog pokreta u Beogradu, a kad su partizani ušli u prestonicu, hapse je kao protivnika komunista. Ponovo je uhapšena posle njenog otvorenog pisma Prezidijumu Jugoslavije, u kome nudi svoj život u zamenu za Dražu Mihailovića. Ona nove vlasti poziva da pokažu velikodušnost pravog pobednika i pomiluju Dražu Mihailovića, te da ne izazivaju dalji razdor u srpskom narodu. Kad je oslobođena, potpuno se povukla iz javnog života. Umrla je zaboravljena od svih 1972. godine.

Tekst je nastao u okviru projekta koji je sufinansiran iz budžeta Republike Srbije – Ministarstva kulture i informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.

Građa za tekst preuzeta je sa Vikipedije, i iz knjiga Dr Jasmine Milanović, više naučne saradnice Instituta za savremenu istoriju: „Uspomene“ i „Delfa Ivanić“.