Duhovnost srpskog naroda je bila na udaru okupatora

Knjiga se bavi, kako se danas čulo na promociji, dodatnim osvetljavanjem jednog od najtežih perioda u istoriji grada na Ibru, a to je period austrougraske okupacije u I svetskom ratu. To je vreme od 6. novembra 1915 godine kada je u Kraljevo ušla 85. brigada 43. divizije XXII austrougarskog korpusa pa sve do 22. oktobra 1918 godine, oko 19 časova, kada je konjička patrola kapetana Jovanovića iz Izviđačkog eskadrona, drugog konjičkog puka Konjičke divizije, pregazila Ibar, pokraj spaljenog drvenog mosta i ušla u Kraljevo.

2.000 žitelja ili tek polovina od broja stanovnika koga je Kraljevo imalo novembra 1915. kada je okupirano od strane Austro-ugara radovalo se slobodi i tugovalo za žrtvama.

Prvi govornik na promociji protojerej stavrofor Ljubinko Kostić je, uz zahvalnost autorima i izdavaču na trudu, isčitao brojne podatke iz knjige iz kojih se da zaključiti da su na udaru torture okupatora prvenstveno bili viđeniji i obrazovaniji žitelji Kraljeva među kojima i brojni sveštenici Eparhije žičke.

To je vreme u kome je pored svakodnevnih repersija i besomučnog raubovanja prirodnih bogatstva, šuma pre svega, od strane okupatora sprovođen i svojevrsna duhovna tortura ispoljena izmenama nastavnih planova i programa, nasilnog latiničenja svega štampanog, izmenama naziva ulica i trgova i niza drugih mera kojima se želeo zatreti duhovni  identitet srpskog naroda.

Govoreći na promociji knjige ove teme, zatiranja duhovnog identiteta okupiranog naroda, dotakao se i profesor dr. Dragoljub Danilović rekavši: „Knjiga je puna neobičnih, dragocenih saznanja iz tog doba za sve koji su o tom vremenu malo znali. Vladala je kroatizacija, latinizacija, hrvatski jezik je bio zvanični jezik u Kraljevu. Đacima su tih godina predavali Mađari, Hrvati, oficiri austrougarske vojske, a učenici bukvalno nisu smeli da kažu ni koje su vere ili nacije. Bilo je zabranjeno j štampanje knjiga, nisu smele da se čitaju knjige na ćirilici, a  svedočanstvima iz tog  nalazimo hrvatske nazive predmeta.“

Novim saznanjima iznetim u knjizi u mnogome je doprinela koautorka Marija Karapandžić, studentkinja Fakulteta političkih nauka u Beču, koja danas, zbog obaveza na fakultetu,nije bila na promociji.Ona  je od maja do avgusta 2018. godine, u bečkom Arhivu, obavila istraživanja, pregledavši oko 1.000 dokumenata koja je potom prevela na srpski jezik.

Autori knjige ,kao je danas rečeno, veliku zahvalnost duguju Predragu Radovanoviću iz Kraljeva, koji je ustupio fotografije iz svoje  kolekcije koje čine bogatu arhivsku građu ove knjige, kao  kolegama istoričarima i prevodiocima koji su pomogli da siže knjige bude preveden na još četri jezika,engleski, ruski,francuski i nemački.

Direkorka Istorijskog arhiva Kraljeva se zahvalilila na podršci Ministarstvu kulture i informisanja koje je omogućilo štampanje ove dragocene publikacije.