Dunav – umetnik, putnik i svedok

P { text-indent: 2.5cm; margin-bottom: 0.21cm; direction: ltr; color: rgb(0, 0, 0); line-height: 150%; widows: 2; orphans: 2; }P.western { font-family: „YHelvetica“; font-size: 12pt; }P.cjk { font-family: „Times New Roman“,serif; font-size: 12pt; }P.ctl { font-family: „Times New Roman“,serif; font-size: 10pt; }

Odabranim crtežima, gravirama i fotografijama, ova izložba omogućiće umetnički doživljaj Dunava i tvrđava na njegovom priobalju, prikazaće stanje kulturnih dobara, kao i njihove potencijale. Fokus je stavljen na Tvrđavu Golubački grad i Beogradsku tvrđavu, na kojima je započeo proces revitalizacije, uspostavljanje sistema zaštite kulturnih dobara, ali i stavljanje u funkciju razvoja turizma, saznaje Danas od direktorke „Tvrđava Golubački grad“ d.o.o. Iskre Maksimović.

– Tvrđave, kao spomenici kulture, dobijaju novo mesto na kulturnoj mapi Evrope, što stvara prostor za razmenu iskustava u oblasti zaštite kulturnog nasleđa, kao i mogućnost ekonomski održivih investicija za revitalizaciju spomenika i njihovo pozicioniranje na turističkoj mapi Srbije i Evrope – objašnjava Iskra Maksimović.

Za izložbu „Dunav – umetnik, putnik i svedok“, koja je od 17. juna do 25. jula u Kulturnom centru Srbije u Parizu, JP „Beogradska tvrđava“ je izabralo sedam tvrđava čije materijalno stanje arhitekture, postupci revitalizacije i dostupnost, mogu da budu zanimljivi različitim ciljnim grupama, a s namerom da ih učini zanimljivijim potencijalnim posetiocima Srbije. Posetiocima izložbe biće prikazani osnovni podaci i opšta slika o pet spomenika kulture – tvrđava na Dunavu: Bač, Petrovaradin, Smederevo, Ram i Kladovo (Fetislam), kao i detaljniji prikaz dva spomenika kulture – Beogradske i Golubačke tvrđave, u kojima je postupak revitalizacije obavljen u većem obimu.

– U svom prezentacionom konceptu „Tvrđava Golubački grad“ d.o.o opredelila se za dve autorske izložbe posvećene umetničkom doživljaju istoimene tvrđave. Prvi segment čini izložba od 25 crteža i akvarela akademske slikarke iz Golupca Slavice Ilić, koja priča svoj životni i iskustveni doživljaj Dunava i Golubačke tvrđave pored koje je odrasla. Drugi segment izložbe nosi naziv „Legenda, istorija, sadašnjost i budućnost Golubačke tvrđave“ i obuhvata 29 fotografija autora Dragana Miletića iz Golupca, koje prate mitološke junake i istorijske ličnosti koji su boravili ili se vezuju za Tvrđavu, sadašnje radove na rekonstrukciji Tvrđave i budućnost nakon njene revitalizacije. Izložbu fotografija prati filmski materijal koji donosi priču evropskih putnika Dunavom i njihov doživljaj Golubačke tvrđave – kazala je za Danas Iskra Maksimović.

Od direktorke preduzeća „Tvrđava Golubački grad“ saznajemo da se pomenuta izložba realizuje uz podršku ministarstava kulture i informisanja, kao i turizma, trgovine i telekomunikacija Republike Srbije i opštine Golubac. Osim Zavoda za zaštitu spomenika kulture pomoć u realizaciji izložbe pružili su još JP „Nacionalni park Đerdap“, Turistička organizacija Srbije, Centar za kulturu Smederevo, Narodna biblioteka Golubac, Kraljevski red vitezova, Muzej grada Beograda, Muzej grada Novog Sada, Zavod za zaštitu spomenika kulture Republike Srbije, Zavod za zaštitu spomenika kulture Novi Sad, Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo, Turistička organizacija grada Smedereva i pojedinci koji su ustupili svoje fotografije.

Dunav – car među rekama

Dunav (Istros, Mataos, Danubius, Danube, Donau, Duna, Tuna, Dunarea, …), najstariji evropski putnik, čudesna je i mistična reka sa najviše imena – druga po veličini u Evropi i jedina koja teče sa Zapada na Istok, prolazeći kroz deset država. Delta Dunava se nalazi na listi svetske baštine Uneska.

Napoleon je Dunav zvao „carem među rekama“, a srednjovekovni srpski pisac Konstantin Filozof smestio ga je u četiri rajske reke ovog sveta. Kao najveća plovna reka Evrope spajao je i spaja narode, kulture, religije, običaje, podneblja, mitove i legende. Dunav je, za sve narode koji su živeli na njegovim obalama i za one koji danas tu žive, bio i ostao izvor života i postojanja, ali i svedok njihovih istorijskih sudbina, ratova, stradanja i osvajanja. Dunav-putnik i Dunav-svedok večiti je izvor nadahnuća, mudrosti i doživljaja mnogih umetnika: pisaca, slikara, pesnika, putopisaca…

Dunavom su plovili i ratnici, osvajači, graničari, trgovci, putopisci, a danas ponajviše turisti koji kreću na uzbudljiva putovanja od Beča do Crnog mora. Na tom putu upoznaju izuzetnu geografsku, kulturnu, etničku i mitološku raznovrsnost dunavskih naroda, ali i gastronomiju, umetnost, arheološka nalazišta i kulturno istorijske spomenike, posebno tvrđave i utvrđenja… Tvrđave u Srbiji su gradili kako srpski, tako i ugarski i turski vladari, jer su se jedino na takvim sigurnim mestima mogli razvijati život i trgovina. Najmonumentalnije tvrđave podignute su upravo na obalama Dunava i smatraju se najznačajnijim evropskim spomenicima vojne arhitekture. Od dvadeset i devet tvrđava i ostataka utvrđenih gradova u Srbiji, sedam se nalazi na obalama Dunava.

J. B. K.