Dvorac Željka Mitrovića – simbol moći nove elite u Srbiji?

Bilo je reči o tome da li je kič postao deo svakodnevnice u Srbiji, ko su glavni promoteri kiča, kakav je uticaj rijaliti programa i kakve vrednosti oni promovišu, kako je televizija Pink sa svojih 60 kanala premrežila Srbiju, da li predsednik Srbije Aleksandar Vučić svojim gotovo svakodnevnim gostovanjem na televiziji Pink daje zvanični pečat svemu što ta televizija radi, kako vlast koristi kič da bi promovisala svoju politiku i zašto kič cveta u populističkim i autoritarnim režimima.

Razgovaralo se i o tome kolika je moć vlasnika televizije Pink Željka Mitrovića, šta simbolizuje njegov ogromni dvorac na Dedinju, ko su pripadnici nove elite kojom se okružila vlast u Srbiji, postoji li direktna veza između kiča i nacionalizma, kao i o dugoročnim posledicama forsiranja kič kulture u društvu.

Oliver Tošković smatra da je kič deo svakodnevice u Srbiji i da se veže za populističke politike, kojima prirodno odgovara jer privlači mase jednostavnošću i blještavilom. On vidi televizije kao Pink i Hepi ne samo kao promotere kiča već i kao propagandne alate vlasti, koji koriste ovaj estetski stil da prikriju ozbiljnije političke manipulacije i promovišu narativ populističke vlasti.

Snježana Milivojević, s druge strane, smatra da kiču ipak treba promocija, jer se njegova dominacija u javnom prostoru poklapa sa političkim projektom Srpske napredne stranke (SNS). Ona primećuje kontinuitet od radikalske kič kulture devedesetih, koja je glorifikovala nacionalizam i militarizam, do današnjih „umivenih radikala“ koji kič koriste za promociju „zlatnog doba“ i samohvalisanja, iako se mnogi segmenti društva raspadaju.

Vlasnik televizije Pink, Željko Mitrović, po mišljenju Toškovića, ima ogromnu moć zbog vlasništva nad jednim od najgledanijih medija i podrške koju dobija od države. Pink, sa svojim brojnim kanalima, prodire u svaki dom i značajno utiče na oblikovanje javnog mnjenja. Problem je pogoršan činjenicom da danas Pink ima i informativni program, koji funkcioniše kao propagandna mašinerija vladajuće elite, uz toleranciju ili čak prećutnu podršku državnih regulatora.

Milivojević primećuje da je moć Željka Mitrovića povezana i sa njegovom bliskošću s režimom, što mu omogućava nesmetano poslovanje uprkos dugovima prema državi. Njegov dvorac na Dedinju simbolizuje ekstravagantnu moć i besramno razmetanje novcem, što je u kontrastu sa realnošću građana Srbije. Tošković ističe da je ovaj kičasti luksuz jasan pokazatelj vrednosti koje promoviše nova elita bliska vlasti.

Milivojević dodaje da je uloga medija poput Pinka i Telekoma ključna u proizvodnji i distribuciji kič sadržaja koji uspavljuje kritičko promišljanje i širi apatiju. Ona upozorava da kič postaje dominantan oblik popularne kulture jer je jednostavan, ne provocira i služi kao alat za banalizaciju društvenih vrednosti.

Kao primer zloupotrebe kiča, naveden je i spomenik Stefanu Nemanji u Beogradu. Tošković smatra da je spomenik primer kič estetike koji ne odgovara savremenom kontekstu, ali ga vidi kao pokušaj političke elite da demonstrira vezu sa slavnom prošlošću i legitimizuje svoj status kao naslednika srednjovekovnih vladara. Milivojević smatra da ovakvi spomenici služe kao deo strategije revizije istorije i političke instrumentalizacije kulture, te da predstavljaju nastavak ideološkog sukoba u društvu, čime se polarizuje javni prostor.

Zaključak je da kič nije samo površinski estetski problem, već deo šire političke strategije, koja koristi popularnu kulturu da bi učvrstila vlast i oblikovala percepciju građana o stvarnosti, što može imati dugoročne negativne posledice po kulturni i društveni razvoj zemlje.