Opština Pirot u saradnji sa USAID Agrobiznis projektom uradila je Elaborat za zaštitu geografskog porekla pirotskog kačkavalja. Samostalni stručni saradnik za poljoprivredu u opštini Pirot Vesna Lazarević kaže da su na ovaj korak bili prinuđeni jer se na tržištu pojavio veliki broj proizvođača koji su na svoje proizvode stavljali etiketu pirotski kačkavalj iako ti proizvodi uopšte nisu sa ovog podneblja.
– Opština Pirot je podršku za zaštitu geografskog porekla dobila od USAID Agrobiznis projekta i zajedno sa njima smo finansirali ceo projekat zaštite. Do sada nas je sve to koštalo oko 5.000 evra. Elaborat je završen. Autor elaborata je dr Mihajlo Ostojić, redovni profesor Poljoprivrednog fakulteta u Zemunu i njegovi saradnici. Elaborat je početkom septembra predat Zavodu za intelektualnu svojinu u Beogradu i trenutno otklanjamo prve nedostatke tehničke prirode na koje nam je ukazao stručni tim Zavoda – kaže Lazarevićeva.
Prema njenim rečima, ovim elaboratom predviđena je zaštita geografskog porekla kačkavalja koji se pravi od kravljeg mleka, s obzirom da ovčijeg mleka, zbog smanjena stočnog fonda u ovčarstvu, u otkupu više nema.
– Zaštita geografskog porekla ne treba da bude samo slovo na papiru, već treba da ima ekonomsko opravdanje. Zato su se i vlasnici četiri mini-mlekare koje proizvode pirotski kačkavalj izjasnili upravo za zaštitu pirotskog kačkavalja od kravljeg mleka jer samo njega i proizvode. Pirotski kačkavalj će moći da se proizvodi samo na području pirotske opštine i od mleka sa ovog područja. Od zaštite geografskog porekla očekujemo da pirotski kačkavalj osvoji i nova tržišta, u prvom redu inostrana. Srbija je potpisnicima Lisabonske konvencije koja omogućava da se proizvod sa zaštićenim geografskim poreklom priznaje u još 25 zemalja Evrope. To konkretno znači i direktan izvoz u ove zemlje, što je, naravno, cilj ove zaštite. Iskustva Italije i Francuske, koje imaju na stotine zaštićenih proizvoda, govore da se regije koje imaju proizvode sa zaštićenim geografskim poreklom, mnogo se brže razvijaju od onih koje takve proizvode nemaju – kaže Lazarevićeva.
U pirotskoj opštini pirotski kačkavalj proizvode mlekare „Pi – mlek“, Mlekarska škola „Dr Obren Pejić“, Mlekare „Macko“ i „Mlekoprodukt“ u selu Držina. Iz ovog kraja je nekada samo za izvoz odlazilo godišnje i do 30 vagona kačkavalja. Godinama je ta proizvodnja smanjivana jer se smanjivao i broj ovaca, a izvoza kačkavalja nema više od dve decenije. U pirotskoj opštini četiri proizvođača proizvede godišnje oko 200 tona kačkavalja, što je daleko od nekadašnje proizvodnje.
Vlasnik mini mlekare „Pi – mlek“ u Pirotu Zoran Tošić kaže da je zaštita geografskog porekla kačkavalja veoma važna. On u svojoj mlekari dnevno prerađuje oko 1.000 litara mleka, a kačkavalj prodaje uglavnom na pirotskom tržištu.
– Zajednički nastup na domaćem i inostranom tržištu naša je šansa. Otuda i ova inicijativa za zaštitu geografske oznake porekla kačkavalja i sira. Naš kačkavalj, u zavisnosti od težine pogača koje pravimo, mora da odleži i do 60 dana. Nelojalna konkurencija danas pravi kačkavalj industrijski, tako što ga pravi, sutradan pakuje i već trećeg dana proizvod se nalazi na tržištu – kaže Tošić.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
