Komemorativnim skupom i polaganjem venaca na spomen-kompleks „4. decembar“ u Prijepolju je obeleženo 70 godina od Prijepoljske bitke koja je ušla u istorijske anale kao jedan od najtragičnijih događaja u Drugom svetskom ratu na ovim prostorima jer je u jednom danu poginulo 500 partizanskih boraca.
Tog 4. decembra 1943. godine Prijepolje je bilo deo slobodne teritorije i u njemu su se nalazile jedinice Prve šumadijske, Druge dalmatinske, te Druge i Treće proleterske (sandžačke) brigade. U zoru, počeo je napad nemačkih elitnih motorizovanih trupa od skoro 14.000 vojnika, što je bio početak šeste po redu neprijateljske ofanzive sa ciljem da se unište narodnooslobodilačke jedinice . Iznenađeni napadom, partizanski borci su celog dana odolevali snažnim napadima tenkova i pešadije, pružajući herojski otpor kako bi zaustavili prodor okupatora preko mosta na Limu kuda je vodio put za Pljevlja u kojima se tada nalazilo 4000 ranjenika.
Poslednja barikada otpora, s druge strane mosta bila je prijepoljska bolnica iz koje su ceo dan pucali borci Prve šumadijske brigade koja je izgubila dve trećine ljudi i posle Prijepoljske bitke više nikada nije obnovila svoje redove. Od masivne kamene zgrade bolnice, posle višesatne žestoke tenkovske paljbe, ostale su samo ruševine. Mnogi borci, hitajući u pomoć Šumadincima, i pokušavali su da preplivaju Lim, ali su našli smrt u nabujaloj, brzoj i hladnoj planinskoj reci . Tokom celog Drugog svetskog rata u samo jednom danu nije poginulo toliko boraca Narodnooslobodilačkog rata kao tog strašnog, hladnog decembarskog dana u Prijepolju, pre 70 godina.
Ruševine prijepoljske bolnice su konzervirane i predstavljaju sastavni deo spomenika podignutog 1953. godine čiji je autor proslavljeni vajar Lojze Dolinar. Ispred spomen-kosturnice „4. decembar“ ove godine se okupio veliki broj građana Prijepolja kao i članova porodica poginulih proletera, delegacija ratnih jedinica i boračkih organizacija, da odaju počast palim partizanima i herojima tragične prijepoljske epopeje.
U ime SUBNOR-a Srbije govorio je Miodrag Zečević koji je evocirao uspomene na Prijepoljsku bitku i u veoma nadahnutom obraćanju ukazao da upravo ovakva mesta ne dozvoljavaju bilo kakvu reviziju istorije i izjednačavanje partizana i antifašista sa domaćim izdajnicima i okupatorskim pomagačima.
Obeležavanje dana Prijepoljske bitke od ove godine je i zvanično u državnom kalendaru. U ime Vlade Republike Srbije govorio je Tomislav Jovanović, ministar za obrazovanje i nauku, a prikladnim obraćanjem sve prisutne je pozdravio i poklonio se senima poginulih, predsednik opštine Prijepolje Emir Hašimbegović.
Hajdarević: Heroje treba pamtiti
Povodom godišnjice Prijepoljske bitke, poslanik LDP Kenan Hajdarević izrazio je duboki pijetet prema onima koji su se žrtvovali boreći se za slobodu.
– Ovaj događaj je našu zemlju trajno utemeljio kao jednu od onih koje su odlučno stale na put fašizmu i zbog toga dugujemo večnu zahvalnost članovima Narodnooslobodilačkg pokreta koji su dali život štiteći vrednosti antifašizma koje su baštinili, kao i onima koji su ovaj događaj preživeli i ostali svedoci događaja koji je ostavio neizbrisiv trag u istoriji, rekao je Hajdarević. Dodajući da je „nečovečna i anticivilizacijska“ svaka relativizacija pokreta i pojedinaca, koji su u to vreme bili na drugoj strani i učestvovali u nezamislivim zverstvima, Hajdarević je poručio da celo društvo mora da žigoše „propagiranje takvih ideja, svako pevanje na fudbalskim stadionima i svaku televizijsku emisiju koja ih veliča“.
– Danas ima i previše sukoba i poslednje što je ovom društvu potrebno je nastavak podela koje su nastale u Drugom svetskom ratu, ali to ne sme da znači da su svi i pobednici i gubitnici, i agresori i žrtve. Istinski heroji, poput onih koji su učestvovali u Prijepoljskoj bici, nikada ne smeju da budu zaboravljeni, zaključio je Hajdarević.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
