EU obnavlja Golubački grad

Tada kreće raspisivanje tendera za izmeštanje puta i probijanje novog tunela južno od tvrđave, očekuje se da će to biti ove jeseni, čime će praktično otpočeti obnova Golubačke tvrđave, koja će se finansirati sredstvima pristupnih fondova Evropske unije. Revitalizovana Golubačka tvrđava, računaju na to u Golupcu, biće pravi zamajac koji će pokrenuti ne samo turističku ponudu Golupca već i čitavog Donjeg Podunavlja.

Opština Golubac je prema Uredbi o utvrđivanju jedinstvene liste razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave za 2012. godinu u IV grupi izrazito nedovoljno razvijenih opština čiji je stepen razvijenosti ispod 60 odsto republičkog proseka. U njoj, prema poslednjem popisu, živi 8.660 stanovnika, oko 1.100 stanovnika manje nego što ih je bilo na prošlom popisu, a skoro duplo manje nego 1961, kada je golubačka opština imala 15 hiljada stanovnika. U bazi opština SIEPA stoji da je od 5.975 radno sposobnih (RZS za 2002) u Golupcu zaposleno 1.061 lice (RZS za 2012), da je stopa nezaposlenosti 33,84 procenta, a mesečna prosečna neto plata izražena u evrima je 251 (RZS za 2012). Mada većina zaposlenih radi u javnom sektoru, više od 45 odsto žitelja bavi se nekom vrstom poljoprivredne proizvodnje, a turističke usluge učestvuju tek sa tri do četiri odsto u lokalnoj privredi. Od nešto više od 240 malih i srednjih preduzeća, najveći broj se bavi trgovinom i opravkom motornih vozila, tek četiri proizvodnjom prehrambenih proizvoda i isto toliko hotelskim i restoranskim uslugama.

– Vidi se drastično smanjenje broja stanovnika, a glavni problem, odnosno razlog napuštanja opštine je nedostatak radnih mesta. Zato je revitalizacija Golubačke tvrđave za nas jako značajna, jer očekujemo da će novoosnovano preduzeće koje će upravljati tvrđavom zapošljavati najmanje pedesetak radnika. Prema procenama i studijama izvodljivosti, godišnji obrt ovog preduzeća iznosiće oko 2,5 miliona evra, a dobit pola miliona evra. O kojoj se to cifri radi dovoljno govori i podatak da je budžet opštine Golubac za 2013. godinu oko 304,6 miliona dinara – saznajemo od prvog čoveka Opštine Golubac Zorana Pajkića.

Revitalizacija Golubačke tvrđave je veoma složen projekat i sastoji se iz pet posebnih projekata: izmeštanje puta sa tunelom, infrastrukturni radovi, rekonstrukcija tvrđave, izgradnja vizitorskog centra, izgradnja pristaništa. Pripremu tehničke dokumentacije najvećim delom finansirala je naša država, a obnova, koja treba da bude završena za dve i po godine, finansiraće se sredstvima iz pristupnih fondova Evropske unije (IPA). Za ovaj posao obezbeđeno je 6,5 miliona evra.

Kada tvrđava bude rekonstruisana, očekuje se da će da oživi čitav golubački kraj, da će doći mnogo putnika namernika, kao i da će Golubac postati centar kulturnih događanja. Upravo u tom cilju država je proglasila prostor Golubačkog grada za turistički prostor i osnivanjem preduzeća „Golubački grad“ odredila upravljača, a tvrđava posle odlaska Turaka 1867. godine dobila „gazdu“ koji će o njoj brinuti. Nadležni u Golupcu smatraju da je osnivanjem preduzeća načinjen ogroman pomak za zaštitu same tvrđave, ali i za zaštitu kulturne baštine, a što da ne i za njeno stavljanje u funkciju razvoja lokalne zajednice. Zato kažu da je tvrđava brend i simbol Donjeg Podunavlja i da mora da živi. A rekonstrukcija je tek prvi korak u vraćanju života tvrđavi. Kada ovom utvrđenju bude vraćen stari sjaj, moraće da budu osmišljeni sadržaji koji će goste dovesti i zadržati tu nekoliko dana. U toj drugoj fazi razmišljaće se i o komercijalnim sadržajima kao što su gradnja apartmanskog kompleksa i restorana u kojima će gosti moći da sednu za srednjovekovnu trpezu, da probaju ondašnje specijalitete, borave uz obalu Dunava. Svemu tome prethodiće raspisivanje prvog tendera za izmeštanje puta koji od 1926. prolazi kroz tvrđavu, izgradnju tunela i prateću infrastrukturu. Sa izmeštanjem saobraćaja, a svakodnevno kroz tvrđavu prođe 600 vozila, kreću svi ostali poslovi. Projektanti kažu da će rekonstrukcija zidanih delova biti minimalna, budući da je objekat solidno građen, dok će drveni elementi biti obnovljeni u celini. Time što će krovovi biti obnovljeni, trajno će biti zaštićeni stari zidovi i omogućeno korišćenje kula i drugih objekata. Svim zatvorenim objektima je određena namena za prezentaciju epohe u kojoj je tvrđava trajala i događaja koji su se tu odvijali.

– Kule koje nisu zatvorene biće vidikovci, a kule koje imaju zatvorene prostorije dobiće sadržaje od izložbi slika, srednjovekovnog oružja do izložbi arheološkog materijala – navodi arhitektkinja i autorka projekta Marija Jovin.

Sa obnovljenim krovovima, Golubački grad dobiće svoju staru siluetu na ulazu u Đerdapsku klisuru, a osim rekonstrukcije svih deset kula, projektom je predviđena izgradnja restorana, amfiteatra, pristaništa za brodove, vizitorskog centra, arheološkog parka, kao i bazena sa filtriranom dunavskom vodom. Zatvoreni kamenolom u blizini postaće amfiteatar sa tri hiljade mesta, a šestospratna drobilica prostor za umetnike.

– U ovom trenutku ne možemo sa sigurnošću da kažemo kada će početi radovi, najvažnije nam je da što pre dobijemo mišljenje komisije za reviziju projekta koja je u toku, a potom i građevinsku dozvolu. Nadamo se da će ove jeseni, po dobijanju građevinske dozvole biti raspisani tenderi za izmeštanje puta, izgradnju tunela i infrastrukturu – rekao nam je predsednik opštine Zoran Pajkić, koji je uveren da će rekonstrukcija pokrenuti Golupčane.

– Gostiju domaćih i stranih biće mnogo više i to tokom čitave godine. Verujem da će to pokrenuti ljude da se bave izdavanjem smeštaja, izgradnjom apartmana, restorana, promocijom zdrave hrane, a time posredno uključiti i poljoprivredna gazdinstva naše opštine koja će plasirati svoje proizvode. Novi izgled tvrđave vidim i kao šansu da pokrenemo ljude da se bavimo starim zanatima koje smo zaboravili i stvarima kojima u ovom trenutku nema svrhe da se bave, jer za njih nemaju tržište. Sve to zajedno znači i nova radna mesta, odnosno novo zapošljavanje – kaže prvi čovek opštine koja svoj razvoj, kako to stoji u Građanskoj povelji opštine Golubac, temelji na uverenju da moć prirode i snaga baštine mogu doneti prosperitet stanovništvu i doprineti održivom razvoju same opštine.