Fond za humanitarno pravo (FHP) predtavio je drugu digitalnu arhivsku kolekciju “Srebrenica u javnom diskursu Srbije”, čiji je cilj da prikaže glavne odlike zvanične politike sećanja na Srebrenicu u Srbiji, kroz pregled najupečatljivijih narativa o Srebrenici – od 1995. godine do danas.
Kolekcija sadrži preko stotinu isečaka iz štampe i drugih medija, a akcenat je na izjavama nosilaca političkih funkcija koji dominantno usmeravaju javni diskurs i oblikuju javno mnjenje.
“Od jula 1995. godine, odnos državnih funkcionera i institucija Srbije prema Srebrenici prošao je kroz više faza čija je zajednička crta poricanje. Poricanje zločina, broja žrtava, genocida i odgovornosti države, relativizacija zločina i veličanje ratnih zločinaca – smenjuju se i prepliću tokom poslednjih 26 godina. Do danas, nijedan nosilac izvršne vlasti u Srbiji nije priznao genocid u Srebrenici, a zvanične komemoracije žrtava ne postoje”, ukazuju iz FHP-a.
Kako ukazuje u digitalnoj arhivskoj kolekciji, 8. marta 1995. godine, Predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić potpisao je Direktivu broj 7 kojom je naložio “stvaranje uslova totalne nesigurnosti, nepodnošljivosti i besperspektivnosti daljeg opstanka i života mještana u Srebrenici i Žepi”.
Komandant Drinskog korpusa VRS Milenko Živanović izdao je 2. jula 1995. godine naređenje za operaciju “Krivaja ’95” i u skladu sa ovim naređenjem, 6. jula je otpočeo napad srpskih snaga pod Mladićevom komandom na “zaštićenu zonu” Srebrenicu.
“Otpora Armije BiH, niti međunarodnih snaga, u Srebrenici nije bilo, pa se stanovništvo enklave – uglavnom žene, deca i stariji muškarci – uputilo ka bazi Holandskog bataljona UNPROFOR-a u obližnjem selu Potočari, gde su potražili zaštitu. Oko 15.000 muškaraca, civila i vojnika, formirali su kolonu, u nameri da se kroz šume probiju do teritorije pod kontrolom Armije BiH”, navodi iz FHP-a u svojoj digitalnoj kolekciji i naglašavaju da je Ratko Mladić 11. jula sa vojskom ušao u pust grad i pred kamerama najavio “osvetu Turcima”.
Potom je 12. jula počela deportacija izbeglica iz UN baze u Potočarima, autobusima koje je organizovala VRS.
“Međutim, u autobuse su mogli da uđu samo žene, deca i starci, a vojno sposobni muškarci su odvođeni u zatočeničke objekte. Kolona koja se probijala kroz šumu bila je izložena neprekidnoj paljbi VRS, dok su srpski vojnici organizovali zasede i pozivali ljude iz kolone da se predaju. Oni koji su bili zarobljeni ili su se predali, odvođeni su u improvizovane zatočeničke objekte u opštinama Srebrenica, Bratunac i Zvornik”, navodi se u digitalnoj arhivi FHP-a i dodaje da su 13. jula počele su masovne egzekucije zatočenih Muslimana.
Od 11. do otprilike 16. jula 1995. godine pripadnici srpskih snaga streljali su oko 8.000 bosanskih Muslimana, muškaraca i dečaka, na više lokacija u Srebrenici, Bratuncu i Zvorniku.
Oko 25.000 žena, dece i starih raseljeno je iz ovog dela Istočne Bosne.
Pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju osuđeno je 16 osoba za zločine u Srebrenici, od kojih sedam za genocid.
Digitalna arhivska kolekcija „Srebrenica u javnom diskursu Srbije” dostupna je ovde.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
