Najnovija genetička studija menja istoriju Balkana: Otkrića naših istraživača objavljena u prestižnom naučnom časopisu

Rezultati petogodišnjeg istraživanja porekla Srba i ostalih balkanskih naroda, kao i migracija na Balkanu, inicirana su od strane istraživača sa Biološkog fakulteta, Univerziteta u Beogradu (prof. Miodrag Grbić, prof. Željko Tomanović, dopisni član SANU, prof. Dušan Keckarević) i Arheološkog instituta (dr Ilija Mikić, dr Miomir Korać, dr Snežana Golubović sa saradnicima), u saradnji sa univerzitetima u Barseloni i Harvardu i upravo su publikovani u jednom od najprestižnijih svetskih naučnih časopisa Cell.

Određena je DNK sekvenca preko 140 skeleta od 1-10. veka iz Srbije

U okviru ovog istraživanja određena je DNK sekvenca preko 140 skeleta od 1-10. veka iz Srbije, Hrvatske, Severne Makedonije, Bugarske, Rumunije, Albanije i Grčke, a tom prilikom su sekvencirani i genomi modernog srpskog i balkanskog stanovništva, saopštili su autori.

Dobijeni rezultati na taj način menjaju našu tradicionalnu istoriju jasno pokazujući da današnje srpsko stanovništvo ima u proseku oko 50 do 60 odsto istočno-evropskog (slovenskog) porekla, a da ostatak predstavlja genetiku staro-balkanskog stanovništva pomešanog sa doseljenicima iz velikih urbanih antičkih centara kao što su Konstantinopolis, Efes, Korint.

Sličan obrazac migracija je potvrđen i u Rimu kao i drugim urbanim centrima Rimskog carstva širom Evrope.

S druge strane, ovi rezultati jasno potvrđuju kontinuitet stanovništva na teritoriji današnje Srbije i Balkana praktično do bronzanog doba.

„Dakle, današnje naše stanovništvo je u suštini autohtonog porekla ali uz značajan upliv slovenske genetike“, kaže Miodrag Grbić sa Univerziteta Zapadni Ontario i gostujući profesor Biološkog fakulteta.

Ova istraživanja su potvrdila da je bilo masovnih slovenskih migracija u 6. i 7. veku koje su ostavili dubok genetički trag kod svih Balkanskih naroda.

„U skladu sa našim rezultatima, dolazak slovenskog stanovništva na Balkan se dešavao tokom nekoliko generacija i uključivao je čitave porodice, muškarce i žene“, objašnjava Pablo Carrión, istraživač Instituta za evolucionu biologiju iz Barselone i jedan od vodećih autora ove opsežne studije.

Oko 50 do 60 odsto slovenske genetike imaju i susedni narodi, Hrvati, Rumuni i Bugari.

Idući na jug ka Grčkoj taj procenat opada na svega četiri do 20 odsto na grčkim ostrvima.

„Veliki genetički doprinos doseljenih Slovena je vidljiv ne samo kod naroda koji govore slovenskim jezicima (Srba, Hrvata…), već i kod naroda koji ne govore slovenskim jezicima (Rumuna, Grka…)“, ističe jedan od vodećih istraživača studije Dejvid Rajh, profesor humane evolucione biologije na Univerzitetu Harvard.

Kako ističe profesor Dušan Keckarević sa Biološkog fakulteta, različiti jezici, religija i kultura balkanskih naroda ukazuju na njihove različite demografske i kulturne procese tokom milenijuma njihove istorije, iako su genetički veoma bliski.

Analiza genoma današnjeg balkanskog stanovništva pokazuje tako najveću genetičku bliskost Srba, Hrvata i Rumuna.

Lokalitet sa koga je pojedinačno analizirano najviše uzoraka je Viminacijum, nekada glavni grad rimske provincije Gornje Mezije, a koji je po mnogo čemu jedinstven arheološki lokalitet i na kojem je do sada arheološkim istraživanjima otkriveno preko 20.000 skeleta.

Nedaleko od carskog mauzoleja je pronađen grob gde je bila sahranjena mlađa, muška osoba od 19 godina poreklom sa teritorije današnjeg Severnog Sudana, a koji je najverovatnije bio rimski vojnik.

„Ovo je prvi dokazani slučaj migracija iz podsharske Afrike u Rimskom carstvu“, kaže antropolog dr Ilija Mikić sa Arheološkog instituta i dodaje da je DNK analizom potvrđeno prisustvo još jedne osobe čije je poreklo bilo sa područja Afrike, ali ovog puta sa severnog dela tog kontinenta.

Dugogodišnji direktor Arheološkog instituta i rukovodilac projekta Viminacijum, dr Miomir Korać ističe da je to još jedan dokaz velike heterogenosti stanovništva koje je naseljavalo Viminacijum tokom rimskog perioda.

Svakako da među značajnije rezultate ovog istraživanja treba svrstati i slučaj žene koja vodi poreklo iz istočne Evrope, a živela je na Viminacijumu tokom II veka. To predstavlja za sada najraniji trag prisustva ljudi iz tog dela Evrope na ovim prostorima, navode autori studije.

Posebno je zanimljivo da među analiziranim skeletima sa Balkana, uključujući i vojnike, gotovo da nema stanovništva sa Apeninskog poluostrva što ukazuje na značajnu integrisanost lokalnog balkanskog stanovništva u Rimsko carstvo.

Posebno je značajno istaći da je na teritoriji Balkana rođeno 26 rimskih careva (u Rimu zvanih Ilirski imperatori) od kojih je čak 18 sa današnje teritorije Srbije.

Analiza skeleta, uključujući i vojnike, pokazuje da su pripadali lokalnom stanovništvu sa dominantnom starosedelačkom EV-13 Y haplogrupom. Imajući ovo u vidu i činjenicu da je 18 rimskih imperatora rođeno na teritoriji današnje Srbije, te da su oni pripadali lokalnom stanovništvu, jasno se nameće zaključak kontinuiteta genetičke veze sa našom modernom populacijom.

Rezultati sugerišu i jednu istorijsku činjenicu

Navedeni rezultati takođe sugerišu i jednu istorijsku činjenicu, a koju do sada u nedostatku genetičkih istraživanja nismo mogli da potvrdimo, da je ovdašnja populacija dala tako kroz Rimsko carstvo i veliki doprinos evropskoj istoriji.

Čitav ovaj projekat i ova značajna publikacija, promovišu Srbiju i naše arheološke lokalitete na svetskom nivou, ističu profesori Grbić i Keckarević.

„Ovo su prva ozbiljna i sveobuhvatna genetička istraživanja koja se bave našim poreklom i zasnovana su isključivo na naučnim, odnosno genetičkim činjenicama, koja će dati doprinos razgraničenju između istorijskih činjenica i brojnih interpretacija i pseudonaučnih diskusija zasnovanim na neutemeljenim pričama i verovanjima kada je reč o poreklu našeg naroda. Na taj način smo želeli da naučnim činjenicama razotkrijemo, na genetičkom nivou, bar deo naše drevne istorije i porekla“, kaže profesor Željko Tomanović sa Biološkog fakulteta i dopisni član SANU.