Foto: Službeni glasnikU okviru Biblioteke „Sabornik“ Službeni glasnik prvi put je u integralnoj verziji i na srpskom jeziku, a u prevodu Vesne Smiljanić Rangelov, objavio delo nekadašnjeg ruskog konzula u evropskom delu Osmanskog carstva Ivana Stepanoviča Jastrebova „Stara Srbija i Albanija – Zabeleške s putovanja“.
Knjigu je priredio urednik „Saborika“ istoričar Borisav Čeliković, koji je bio zadužen za redakciju i za pogovor.
– Ovo delo Ivana Jastrebova, iako nedovršeno, i te kako je korišćeno kod nas. Jastrebov je bio vanredno obrazovan za to vreme, pa je na temelju njegovih istraživanja dve decenije kasnije svoja istraživanja započeo i Jovan Cvijić tragajući za izlazom Srbije na more. NJegove beleške o onome što je lično video ili saznao od savremenika na pojedinim mestima jedinstvene su i od neprocenjive važnosti, pogotovo što su ostatke crkava i manastira, koje je on zabeležio, vreme i ljudi uništili do dolaska narednih istraživača, kao i podatke o islamizaciji i arnaućenju – rekao je Čeliković, u Knjižari klubu Službenog glasnika na predstavljanju ove knjige, čije je prvo izdanje, zahvaljujući udovici ruskog diplomate 1904. objavila Srpska kraljevska akademija u prevodu geografa Riste T. Nikolića.
Diplomata, istoričar i etnograf Ivan Jastrebov (1839-1894), glavni junak romana „Ruski konzul“ Vuka Draškovića, svoj radni vek proveo je na Balkanu kao diplomatski predstavnik Ruske carevine – na dužnosti konzula u evropskoj Turskoj, što mu je omogućilo da proputuje, upozna i istraži Staru Srbiju, Makedoniju i Albaniju. NJegov putopis „Stara Srbija i Albanija“, kako se čulo na predstavljanju, smatra se važnim izvorom za proučavanje Podrimlja u drugoj polovini 19. veka u pogledu geografije, istorije i etnografije. Knjiga je aktuelna i danas jer je reč „o prostoru na kome je nekoliko vekova trajao proces potiskivanja srpskog stanovništva, koji se krajem 20. i početkom 21. veka završio njegovim potpunim proterivanjem“. Čeliković napominje da „spise Ivana Jastrebova treba razumeti na pravi način imajući u vidu vremensku distancu, a ova knjiga svakako predstavlja institutski poduhvat, rađen oko dve godine u Glasniku“.
– Zadatak svih nas, a posebno naučnih radnika i intelektualaca, jeste u tome da čuvamo svoj dom i identitet što je, kako vidimo iz ove knjige, radio i jedan Rus, Jastrebov, koji je kao stranac otkrivao i ukazivao na ono što mi jesmo – ocenio je istoričar Darko Gavrilović.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
