Godina jubileja i značajnih rezultata

U ovoj godini Istorijski arhiv je imao značajne investicije, kako vi ocenjujete godinu koja je na izmaku?

– Vrlo uspešno. Istorijski arhiv Požarevac je u ovoj godini zaista uložio znatna finansijska sredstva u rekonstrukciju i adaptaciju postojećih objekata arhivskog depoa, gde su smešteni i trajno se čuvaju arhivski fondovi i zbirke Istorijskog arhiva Požarevac iz druge polovine 18 veka do kraja 20 veka. Sredstvima budžeta Grada Požarevca izvršena je rekonstrukcija Depoa 3 unutar objekta arhivskog depoa. Vrednost investicija je bila 1.850.000 dinara, a radovi su okončani novembra meseca i sada nas očekuje nabavka metalnih arhivskih polica za smeštaj arhivskih fondova koji su izmešteni dok su radovi na adaptaciji i rekonstrukciji bili u toku. Takođe, u ovoj godini, sredstvima iz budžeta Republike, ministarstva kulture, nabavljena je računarska oprema, formirana je nova računarska mreža, još jedna u Istorijskom arhivu Požarevac u zgradi arhivskog depoa. To je neophodna oprema kojom je moguće izvoditi poslove digitalizacije građe i u objektu zgrade arhivskog depoa. Vrednost sredstava je bila 420.000 dinara. Početkom godine, tačnije krajem januara, kupljen je sopstvenim sredstvima novi automobil, za potrebe stručnih radnika Istorijskog arhiva u smislu korišćenja službenog automobila za obilazak registratura na teritoriji Braničevskog okruga. To je takođe bila značajna investicija u ovoj godini. Takođe, iz sopstvenih sredstava, nabavljena su i metalne arhivske police i arhivske kutije za smeštaj arhivske građe, koja je preuzeta na dalju zaštitu i čuvanje.

– Još jedna od investicija koja je finansirana sredstvima iz Republike, to je izvođenje javnih radova na sređivanju i digitalizaciji arhivske građe. Ministarstvo za ekonomiju i regionalni razvoj, finansiralo je ovaj projekat u periodu od januara do aprila i od maja do 5 novembra. Sa evidencije Nacionalne službe za zapošljavanje, bilo je angažovano 20 nezaposlenih lica sa srednjom stručnom spremom, koja su vršila, sređivanje i digitalizaciju arhivske građe. Konkretno, je sređivan u ovoj fazi izvođenja javnih radova, Okružni sud Požarevac i digitalizovan je list Građanin, koji se i najviše koristi od strane naših istraživača u Istorijskom arhivu Požarevac. Kao završnu fazu publikovaćemo informativna sredstva o tim fondovima početkom 2009. godine, a u okviru posebne edicije, naučno informativna sredstva, što znači da ćemo dobiti prve dve sveske unutar te edicije.

Digitalizacija arhivske građe je jedan od najznačajnijih projekata. Koliko će on olakšati istraživački rad i dostupnost arhivske građe?

– Digitalizovana građa pruža mogućnost istraživačima koji dolaze u Istorijski arhiv, da mogu da pretražuju, da gledaju preko računara, ne kao dosada uvidom u fond, ali još uvek građa koja je digitalizovana nije stavljena na sajt iz razloga nedostatka propisa kojima se uređuje, pre svega, oblast vezana za dostupnost arhivske građe, odnosno drugih arhiva arhivske mreže Srbije, tako da još uvek nismo stavili te digitalizovane fondove na sajt. Znači sada podaci mogu da se koriste u digitalnom obliku na računarima u Istorijskim arhivu, jer smo obezbedili i računare za istraživače, što je veliki pomak u samom načinu rada i omogućavanja korisnicima i istraživačima da u svakom trenutku dobiju podatak koji im je neophodan, ne samo za pisanje radova, veći za ostvarivanje svakakvih ličnih prava.

Ove godine održan je i međunarodni skup Braničevo u istoriji Srbije, da li će biti publikovan i zbornik radova sa ovog skupa?

– Međunarodni naučni skup koji je održan u organizaciji Istorijskog arhiva Požarevac Braničevo u istoriji Srbije okupio je zaista veliki broj naučnika, ne samo iz naše zemlje, veći iz inostranstva, iz Ruske federacije, iz Mađarske iz Grčke i Bugarske. Svi ti referati koji su podneti na tom naučnom skupu su publikovani u 6. tomu zbornika, Edicije zbornici, Istorijskog arhiva Požarevac, pod nazivom „Braničevo u istoriji Srbije“ i biće predstavljen javnosti u narednoj godini.

Ove godine Istorijski Arhiv je obeležio i značajan jubilej, 60 godina rada i postojanja. Tim povodom publikovana je i Monografija. Šta nam možete reći više o njoj?

– Ovo je godina jubileja istorijskog arhiva Požarevac, znači 60 godina od osnivanja i rada i tim povodom bila je organizovana svečana akademija, jula meseca ove godine, gde smo pored filma o Istorijskom arhivu predstavili i monografiju 60 godina Istorijskog arhiva Požarevac, koju su pripremili stručni radnici arhiva, na naučno utemeljen način, objavljivanjem neobjavljene arhivske građe, fotografija iz zbirki fotografija Istorijskog arhiva Požarevac, zatim dokumenta iz najzanimljivijih i najznačajnijih arhivskih fondova i zbirki koji se čuvaju u arhivu, plakata, projekata i posebno poglavlje Arhiv u štampi, prikazali razvoj arhivske delatnosti i razvoj rada arhivskih poslenika za proteklih 60 godina. Takođe, na toj akademiji, uručili smo povelje pravnim licima koja podržavaju, pre svega mnoge projekte Istorijskog arhiva Požarevac, odnosno zahvalnice penzionisanim i sadašnjim arhivskim radnicima, koji su svojim radom postigli izvanredne rezultate u arhivistici uopšte.

– Monografija je inače, veću svim bibliotekama, svih arhiva u zemlji, kao i u drugim kulturnim institucijama, obzirom da je kao što je i rekao direktor Miroslav Perišićna svečanosti predstavljanja Monografije tim povodom da su retke monografije koje govore o istorijatima institucija u Srbiji, te je samim tim ta Monografija značajna za osvetljavanje istorije i tog tipa i može da se nabavi u Istorijskom arhivu Požarevac.

Istorijski arhiv izradio je i monografiju povodom 175 godina bolnice u Požarevcu?

– Drugi jubilej koji je Istorijski arhiv Požarevac u ovoj godini obeležio, jeste 175 godina Bolnice u Požarevcu. Naime, pre više od godinu dana Zdravstveni centar Požarevac je uputio molbu Istorijskom arhivu Požarevac da se uključi i pomogne da se ovaj značajan jubilej obeleži na način na koji je i predstavljen u ovoj godini, znači reprezentativnom Monografijom na oko 300 strana, bogato ilustrovanoj arhivskim dokumentima, fotografijama iz zbirki Istorijskog arhiva, Arhiva Srbije, Arhiva Vojvodine, Arhiva vojnog saniteta i muzejske zbirke Srpskog lekarskog društva u Požarevcu, koje inače predstavljena požarevačkoj javnosti u decembru i koja je podeljena na nekoliko tematskih celina i obuhvata period kao i inače monografija, od 1832 godine do danas. Naime, te godine, naredbom Knjaza Miloša Obrenovića, donet je prvi pravni regulativ u oslobođenoj Srbiji XIX veka, kojim se reguliše pitanje osnivanja bolnica, utvrđuju pravila ponašanja lekara, lekarskog osoblja i svih drugih koji neposredno rade u bolnici i bezbednost smeštaja bolesnika, njihove ishrane i lekova, što se smatra kao prvi pravni regulativ za tu oblast u Srbiji, pa preko svih zakona koji su donošeni u periodu Kneževine, Kraljevine Srbije pa preko Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, Kraljevine Jugoslavije i posleratni period, koji je, pre svega, dokumentovan fotografijama, a to je onih 60 godina Zdravstvenog centra Požarevac, jer je to bila prilika da se pored 175 godina požarevačke bolnice obeleži i 60 godina postojanja i rada Zdravstvenog centra Požarevac. Izložba je još uvek otvorena u ulici Lole Ribara 1, i svi zainteresovani moći će da je pogledaju i u januaru mesecu naredne godine.

Postojala je ideja da se obeleži i 150 godina Ergele „Ljubičevo“, izdavanjem monografije, šta se dogodilo sa tim projektom?

– Povodom 150 godina Ergele Ljubičevo, Istorijski arhiv je smatrao da bi trebalo da se predstavi javnosti i na simboličan način obeleži, pošto je izostalo pisanje Monografije koje smo mi predložili, da bi trebalo Grad Požarevac, taj jubilej, koji je jedinstven u Srbiji, obeleži izdavanjem reprezentativne monografije, gde bi stručni radnici, istoričari Istorijskog arhiva, napisali istorijat postojanja Ergele. To nije bilo prihvaćeno pa smo onda iz tog razloga izašli u javnost setom razglednica starog Požarevca iz digitalne zbirke razglednica Tanasija Bate Dimitrijevića. Izašao je set od 5 razglednica, na koji način smo obeležili 150 godina Ergele Ljubičevo.

Promovisana je i knjiga Fenomen etnosa u delima srpskih pisaca. Po čemu je ovo delo značajno?

– Ono što su stručni radnici arhiva uradili i što je javnosti juče prezentovano je knjiga iz edicije posebna izdanja pod nazivom Fenomen etnosa u delima srpskih pisaca, kroz naučni opus etnologa dr Vidosave Stojančević, a koju su priredile Dragana Miloradović, arhivist i etnolog Istorijskog arhiva i mr Jasmina Nikolić, etnolog, antropolog, odnosno direktor Istorijskog arhiva Požarevac. A takođe povodom malo pre pomenutog jubileja, 60 godina od osnivanja i rada i upravo smo tom knjigom povezale na zanimljiv način različite naučne discipline, arhivistiku, istoriju, etnologiju i antropologiju, književnost i pokušale da na jednom mestu kroz dela Vuka Karadžića, Ive Andrića, Stevana Sremca, Borislava Stankovića, Davidovića i drugih prikažemo taj fenomen srpskog etnosa, srpske kulture i tradicije.

Pored ovako obimnog rada u Arhivu Vi ste nedavno stekli i zvanje magistra.

– U ovoj godini sam odbranila i magistarsku tezu na temu Kulturni život Požarevca u periodu između dva svetska rata, na odeljenju za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta, Univerziteta u Beogradu i tako stekla zvanje magistra. Ujedno mi je i odobrena tema doktorske disertacije pod nazivom Požarevac, grad u Srbiji 1918 – 1941. antropološka analiza. U narednom periodu ću raditi na istraživanju arhivske građe u mnogim arhivima u zemlji, kako bih mogla da napišem svojevrsnu monografiju o gradu Požarevcu za period 1918 – 1941.

Nova zgrada

Istorijski arhiv je dobio sredstva iz NIP-a za izgradnju nove upravne zgrade. Dokle se stiglo sa tim projektom?

– Ove godine je trebalo da se otpočne sa izgradnjom nove zgrade arhiva sredstvima iz NIP-a u iznosu od 10 miliona dinara. Međutim, kako nije doneta odluka o lokaciji na kojoj bi trebalo zgrada da se izgradi, dogodilo se da Grad Požarevac nije započeo realizaciju projekta. Sredstva neće biti povučena i nadam se da će biti odobrena sredstva za nastavak projekta. Nedavnom odlukom Grada, Istorijskom arhivu je dodeljen na korišćenje još jedan objekat stare kasarne, paviljon broj 3, površine oko 1000 m2, veličine kao i paviljon četiri koji većkoristi arhiv. Na taj način biće rešen problem prostora za smeštaj arhivske građe, a na slobodnom prostoru između ova dva objekta počeće se sa izgradnjom novog objekta upravne zgrade. Na ovaj način ta nova zgrada bi povezala ova dva paviljona u jednu celinu i dobio bi se jedan sjajan arhivski kompleks za sve organizacione jedinice Istorijskog arhiva. Ova odluka je na snazi od početka decembra. To je najveća investicija koja nas očekuje i verujem da će biti volje da se uradi u narednoj godini.