Istorijski arhiv Negotin - čuvar prošlosti 1Foto: Istorijski arhiv Negotin

Na predlog uprave Muzeja Кrajine, pre ravno 71 godinu, 8. marta 1952. godine kao posebna institucija, odlukom Narodnog odbora grada Negotina, osnovana je Gradska državna arhiva, današnji Istorijski arhiv u Negotinu. U proteklih sedam decenija arhiv je menjao imena, ali se sve vreme bavi zaštitom arhivske građe i registraturskog materijala. Ukupna količine građe u arhivu iznosi više od 1500 metara.

Odluku Narodnog odbora grada Negotina krajem juna iste godine potvrdio je Savet za prosvetu, nauku i kulturu NR Srbije donoseći rešenje po kome se “Za područje rada novoosnovane Gradske državne arhive u Negotinu određuje područje srezova krajinskog, ključkog i porečkog, koji se u tom cilju odvajaju od dosadašnjeg područja Gradske državne arhive u Zaječaru“.

Negotinski arhiv je do 1959. godine nosio naziv Državni istorijski arhiv Negotin, a narednih šest, dakle do 1965. bio je Istorijski arhiv sreza Negotin.

Do 1996. godine ova ustanova menjala je još nekoliko puta ime, bio je Istorijski arhiv sreza Zaječar – Negotin, Istorijski arhiv Negotin, pa Istorijski arhiv Кrajine, Poreča i Кljuča u Negotinu, da bi od avgusta 1996. godine vratio naziv Istorijski arhiv Negotin.

Istorijski arhiv Negotin - čuvar prošlosti 2
Foto: Istorijski arhiv Negotin

Pripajanjem arhivskog odeljenja u Boru 1996. godine, kako objašnjavaju u negotinskom arhivu, došlo je do proširenja teritorijalne nadležnosti pa je on danas nadležan za opštine Negotin, Кladovo, Majdanpek i Bor.

Od osnivanja do danas Istorijski arhiv u Negotinu bavi se zaštitom arhivske građe i registraturskog materijala, pored dokumenata koji se čuvaju u sklopu arhivskih fondova i zbirki, evidentira i podatke o stvaraocima i imaocima građe van Arhiva, u registraturama.

Nadležni kažu da ukupna količina građe u arhivu iznosi 1.500 metara. Mikrofilmovane su Crkvene matične knjige (133) i digitalizovano je 70 procenata ovih knjiga koje su kategorisane kao kulturno dobro od izuzetnog značaja.

U najznačajnije arhivske fondove ubrajaju se fondovi okružnih i sreskih načelstava, varoških i seoskih opština, okružnih i sreskih sudova, prosvetnih ustanova, privrednih preduzeća i raznih udruženja.

Fondovi ,,Načelstvo okruga Кrajinskog – Negotin 1839-1924ˮ, ,,Okružni sud Negotin 1839-1944ˮ i ,,Okružni odbor zanatskih udruženja – Negotin 1921-1947ˮ proglašeni su kulturnim dobrom od izuzetnog značaja.

U arhivsku građu od izuzetnog značaja svrstane su i crkvene matične knjige za period od 1837. do 1906. godine koje se čuvaju u Negotinu (133) i Boru (32).

Ovde se brinu i o kulturnim dobrima od velikog značaja kao što su na primer RTB Francusko društvo Borskih rudnika, Koncesija „Sveti Đorđe”, Šihtane knjige RTB Bor, 1908−1944. i Zbirka fotografija Francuskog društva Borskih rudnika, Koncesija „Sveti Đorđe”, Bor, ali i Spisak regruta iz 1860. godine.

-Nesumnjivo je reč o najvažnijoj ustanovi za hroničare i istoričare koji se bave ovdašnjom lokalnom istorijom – kaže Miloš Petrović, master istoričar autor fejsbuk stranice Upoznajte Borski okrug koja obiluje brojnim interesantnim i ne dovoljno poznatim detaljima lokalne istorije.

Mladi istoričar podseća, da uz mnogobrojne arhivske fondove, važan deo negotinskog arhiva čine zbirke.

– Među njima su  zbirke fotografija, ali i zbirke mikrofilmova, zbirke štambilja i pečata, zbirke memoarske građe, zbirke plakata, zbirke rukopisnih hronika, zbirke arhivalija i druge –navodi Petrović.

Osim što čuva arhivsku građu, ova ustanova se bavi i izdavačkom delatnošću i do sada je objavljeno stotinak knjiga i drugih publikacija iz oblasti istoriografije, a od 1988. izlazi časopis”Baštinik”.

-Naš je zadatak da, kao objektivni i nepristrasni hroničari istorije, javnosti iznesemo potpunu istinu o raznim događajima koji su se desili u prošlosti, na osnovu verodostojnih istorijskih dokumenata, tj. arhivske građe, koju posedujemo, a čitaocima prepustimo da sami izvedu zaključke i donesu svoj sud o tome. Samo onda će zadatak Arhiva, kao vernog čuvara istorijske istine, biti u potpunosti ostvaren – objašnjavaju u ovoj ustanovi.

Istorijski arhiv u Negotinu predstavlja svoj rad javnosti promocijom svojih izdanja i to ne samo u Negotinu.

Organizuje i izložbe, kao što je aktulna „Crkve brvnare Eparhije timočke – zapisi u drvetu i kamenu“ likovnog umetnika fotografije Stanka Kostića u Zaječaru, realizovana u saradnji sa Istorijskim arhivom “Timpčke krajine” Zaječar.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.

Komentari