U Biblioteci „Svedoci epohe“ Službeni glasnik objavio je i nedavno predstavio novu knjigu profesora germanistike na Filološkom fakultetu Beogradskog univerziteta Dušana Glišovića „Ivo Andrić – Istorija i politika“.
To nije nastavak Glišovićevog prvog toma knjige iz 2012. „Ivo Andrić – Kraljevina Jugoslavija i Treći rajh 1939-1941“, čiji se prošireno izdanje uskoro očekuje i za koji ovaj izdavač tvrdi da je „najprepisivanija knjiga o Andriću kod nas“. Prema autorovim rečima, nova knjiga je „međuzbir radova na Andriću između dva toma“ i novi prilog razbijanju predstave o jedinom jugoslovenskom i srpskom nobelovcu isključivo kao o „pripovedaču prošlih vremena, posebno u Bosni pod turskom vlašću“. Andrić je, kako potvrđuju Glišovićeve knjige, „jedan od retkih svetskih pisaca, čija biografija i književno delo sjedinjuju u tolikoj meri istoriju i politiku“.
Profesor Glišović u Uvodnoj reči podseća da „Andrićev život pokriva oba svetska rata i stvaranje obe Jugoslavije, kao i da je u mnogim istorijskim događajima vezanim za sudbinu Bosne i Jugoslavije Andrić bio posredni ili neposredni učesnik“. Kako se čulo na promociji, „Andrić je bio jedini čovek koji se rukovao i sa Gavrilom Principom i Adolfom Hitlerom“.
I ne samo to, osim „hladnoratovskih pokušaja zloupotrebe u Zapadnoj Nemačkoj“, Andrić je „naročito nemačkim političarima poslužio kao vodič za razumevanje sukoba u Bosni i na Kosovu tokom devedesetih godina prošlog veka i kao opravdanje za vojno angažovanje Nemačke u tim delovima bivše Jugoslavije“. Glišović ističe da „način na koji su ti političari citirali Andrića nije bio uvek ni primeren, ni tačan“.
On takođe konstatuje i da je „povratno dejstvo političke propagande na književno stvaralaštvo vidljivo na književnom oblikovanju Andrićevog lika kao poslanika u Berlinu u delima pojedinih srpskih autora, koji ubeđeni da kreiraju jedan originalni lik, to čine pod jakim uticajem komunističke propagande, koja je oblikovala istorijsku i političku svest Srba, razvijajući kod njih nakaradan ukus i niski stepen kulture“. Sve su ovo teme o kojima Glišović piše u novoj knjizi, u kojoj su objavljeni i faksimili priča „Pismo“ i „Laž“, kao i velikog broja arhivskog materijala, dokazujući da Andrić nije bio diplomata zato što je bio pisac, te da njegova diplomatska karijera nije išla „pod ruku“ sa književnim uspehom. Tako Glišić, između ostalog, kroz vizuru Andrićevog diplomatskog rada i književnog dela propušta kontraverznu knjigu australijskog istoričara Kristofera Klarka „Mesečarenje“, izjave nemačkih i austrijskih političara od Romana Hercoga do Erharda Buseka, kao i dela domaćih pisaca od Jelice Zupanc i Milisava Savića do Dejana Stojiljkovića i Vladimira Kecmanovića.
Na predstavljanju knjige u Glasnikovog književnoj galeriji ukazano je i da će se posle ove Glišovićeve knjige jasnije sagledavati „teze o tome da li je Andrić bio Srbin, Hrvat ili Jugosloven, kakav je imao odnos prema veri, turskoj imperiji i Nemačkoj, čemu je dugovao brz uspon u diplomatiji u Vladi Milana Stojadinovića, koji je bio i ministar spoljnih poslova, a koji nije krio da se sa pred važne odluke više konsultuje s Andrićem, nego sa kraljevskim namesnikom knezom Pavlom Karađorđevićem“.
U Služenom glasniku, gde tvrde da je „sve o Ivi Andriću istorija i politika“, očekuju da će nova Glišovićeva knjiga biti polemički izazov za politikologe, pisce i istoričare. Sam autor svoju novu knjigu o Andriću vidi kao „prilog proučavanju jugoslovenskih i srpskih političkih i kulturnih odnosa s Nemačkom, Austro-Ugarskom i Austrijom“.
– Ivo Andrić i njegovo delo predstavljaju najvredniji izvozni proizvod srpske, bosanskohercegovačke, hrvatske i celokupne jugoslovenske kulture, ali to nije dovoljno, već se o njemu i njegovom delu mora iznova pisati. Andrić je na ovim prostorima postao kultna figura o kojoj se piše na različite načine, često i na taj način što se provlači kroz blato. Ali, to ne treba da iznenađuje, jer je to česta pojava kada se govori o nespornim veličinama, što on, bez sumnje, jeste – rekao je Glišović na promociji.
Dušan Glišović (1953), Beograđanin, diplomirao je magistrirao germanistiku na Filološkom fakultetu Beogradskog univerziteta, gde je sad profesor nemačke književnosti. Kao stipendista Fondacije „Aleksandar fon Humbolt“ studirao je stariju i noviju nemačku književnost, poltičke nauke i komparistiku na Filozofskom fakultetu u Bonu, gde je i doktorirao. NJegove knjige „Politika u Kafkinom delu“ (1996) i „Ivo Andrić. Kraljevina Jugoslavija i Treći rajh“ (2012) smatraju se standardnim delima za proučavanje ovih pisaca.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
