Jošanička banja – lečilište po meri čoveka

Bili smo tamo prošlog leta. Mir i lepota prirode vas naprosto osvoje, a ljubazni domaćini koji vam strpljivo objašnjavaju sve što vas zanima boravak čine više nego prijatnim. Podatke koje navodimo kao i fotografije koje vidite ustupila nam je Turistička organizacija opštine Raška.

Ova banja ima umereno kontinentalnu klimu sa blagim naznakama župske. Klimu banje karakterišu prosečna godišnja temperatura 10,2 stepena Celzijusa, prosečna količina padavina 740 milimetara, vetrovi koji uglavnom duvaju kotlinom Jošanice i nemaju veliku brzinu (u proseku 1,5 m/s) kao i sneg koji prosečno pada 60 dana i dostiže prosečnu visinu od 15,5 centimetara. Jošanička Banja je osunčana godišnje u proseku 2.150 časova, najduže u letnjim mesecima, a prosečna dnevna vrednost osunčavanja iznosi preko osam časova. Jedan od najznačajnijih elemenata klime su padavine. Pošto se Jošanička Banja kao banjsko lečilište nalazi u podgorini Kopaonika, padavine se mogu sagledati kroz kišu i sneg sa snežnim pokrivačem. Najčešće snežne padavine su u januaru, februaru, martu, novembru i decembru. Nadmorska visina i blizina Kopaonika stvaraju preduslove za jaču i dužu zimu sa znatnim snežnim pokrivačem. Magle u Jošaničkoj Banji su izuzetno retka pojava.

Ovo lečilište ima i pet izvora mineralnih voda, koji se ubrajaju među najtoplije u našoj zemlji. Glavni izvor daje sedam litara vode u sekundi i temperature je 78 stepeni Celzijusa. Ostali izvori su ukupnog kapaciteta 30 litara u sekundi. Vode Jošaničke Banje pripadaju grupi hipertermi, sadrže natrijum, kalijum, kalcijum, hidrokarbonate, sulfate i fluor. Terapije se sprovode u „novom kupatilu“ sa deset kada i jednim manjim bazenom, isključivo kupanjem tj. hidroterapijom, najčešće dva do tri puta dnevno.

Prema podacima Turističko-sportske organizacije Raška, trenutni smeštajni kapaciteti u Jošaničkoj Banji broje oko 160 ležaja (60 ležaja u hotelskom smeštaju i oko 100 ležaja u vilama i privatnom smeštaju). Ugostiteljski objekti u Jošaničkoj Banji čine nezaobilaznu stanicu pri prolasku turista prema Kopaoniku. Prijatnih enterijera, u svojoj ponudi pored specijaliteta nacionalne kuhinje, turistima nude i potočnu pastrmku odgajanu u priručnim ribnjacima na Samokovskoj reci.

Treba dodati i to da je akva-park Draguljica smešten do samog rečnog korita reke Jošanice, kojim protiče bistra i hladna voda, a odmah ispod izvora ove banje. U akva-parku postoji bazen, veštačko jezero i dva đakuzija. Za punjenje bazena i jezera koristi se termalna voda koja se meša sa hladnom zbog rashlađivanja. U okviru akva- parka su kabine za presvlačenje, toaleti, tuševi, pedaline, prostor za igranje dece, tobogan, kafe-bar kao i restoran sa lepom baštom.

Neposredna blizina Kopaonika kao najatraktivnije zimske turističke destinacije, jedni od najtoplijih izvora naše zemlje, prijatna klima, dobra saobraćajna povezanost kao i veliki broj mesta koji pogoduju izletničkom turizmu jesu dobra osnova za brz turistički razvoj Jošaničke Banje, koja ujedno i opravdava naziv „Zelena vrata Kopaonika“.

Pogled u prošlost

Istorijski razvoj Jošaničke Banje kao naselja oduvek je bio usko vezan sa termalnim izvorima. Pretpostavlja se da su sa lekovitim vodama Jošaničke Banje prvi bili upoznati Rimljani, a da su njihovo blagotvorno dejstvo koristili i Turci, o čemu svedoči i hamam (tursko kupatilo iz XVIII veka). Prvo stručno ispitivanje lekovitosti voda Jošaničke Banje poznato je tek 1834. godine. Voda je ispitivana na Bečkom medicinskom univerzitetu, a na zahtev kneza Miloša, pa je tom prilikom voda Jošaničke Banje izjednačena sa vodama Ribarske i Brestovačke Banje. Naredne 1835. godine vodu je ispitao i baron Herder, kraljevsko-saksonski upravitelj rudokopa, i isto nastavio ponovo 1846. godine. Tih godina u Jošaničkoj Banji su se lečili članovi porodice kneza Miloša. Banju je posećivao, u svojim mnogobrojnim prolascima ka Kopaoniku, i Josif Pančić, koji za nju kaže: „Da je najtoplija u Jevropi i nema sebi druge do one u Brusi i Maloj Aziji i još se po medičkoj rednji može meriti s vodom u Gostronu, samo što je ova mnogo toplija“. Za korišćenje termalne vode u Jošaničkoj Banji 1935. godine sazidano je kupatilo sa 10 kada i jednim manjim bazenom koje se i danas upotrebljava.

Posle Drugog svetskog rata, Jošanička Banja je dobila sve uslove za razvoj i korišćenje lekovite vode u svrhe zdravstvenog turizma. Prema rečima starijih meštana i ljudi koji su radili u Banji, 60-ih godina Jošanička Banja je imala status banjskog lečilišta sa pratećim službama, zdravstvenu stanicu (laboratoriju), sanitetsko vozilo, hotel Jošanicu, vilu Pršić, kamp kućice sa ukupno 50 ležaja i sopstveni autobus sa 40 mesta. Banja je u to vreme imala i biblioteku. Privatni smeštaj je takođe bio pod patronatom banjskog lečilišta.

Informacije

TSO Raška pametno i planski nastoji da javnosti predstavi potencijale koje ovaj deo Srbije ima da ponudi putnicima namernicima. Pored centralne kulturne manifestacije Raške duhovne svečanosti održavaju se i brojne druge manifestacije. Sve informacije mogu da se pronađu na informativnom i funkcionalnom veb-sajtu www.raska-turizam.rs kao i u besplatnoj Android aplikaciji koja je jednostavna za korišćenje i ne zauzima mnogo prostora, tako da ako krenete put Raške, treba je svakako skinuti sa Gugl plej prodavnice i instalirati na telefon ili tablet, izuzetno je korisna.

Šta se sve leči

Voda iz Jošaničke Banje je povoljna za:

– Degenerativna reumatska oboljenja

– Zapaljenjska reumatska oboljenja u laboratorijskoj i klinički smirenoj fazi

– Stanja nakon povreda i korektivnih operativnih zahvata na lokomotornom sistemu

– Lumbago i išijas

– Razna oboljenja mišića

– Hiperacidni gastritis

– Prevenciju karijesa

– Sterilitet

– Psorijazu, ekcem, dermatitis

– Ginekološka oboljenja

Reč stručnjaka

„Postoji terapijska niskofrekventna magnetna terapija, sve vrste elekto terapija, laseroterapija, limfna drenaža, terapijski ultrazvuk, hidro terapija, kaže za Danas dr Verica Vujanac, specijalista fizikalne medicine i rehabilitacije u Domu zdravlja Raška, i dodaje da „pacijentima ova voda prija, posle dolaska svi su pokretljiviji, smanjuje se bol, povećava se pokretljivost, smanjuju se hronični otoci. Pacijentima prijaju sve vrste terapija zajedno sa vodom. Trenutno se radi na blatnom kupatilu koje je postojalo i ranije, odnosno radi se njegova rekonstrukcija koju nadgleda Zavod za zaštitu spomenika. Planira se uvođenje blatno mineralne terapije i helio blatne terapije. Reč je o takozvanom mazanju blatom na suncu koje se svuda u svetu smatra za ekskluzivu“, kaže za naš list dr Vujanac.

Biljni i životinjski svet

Raznovrstnost biljnih sistema uslovila je u Jošaničkoj Banji i njenoj okolini i bogatstvo raznih vrsta životinjskog sveta. Jošanička Banja i njena okolina su bogate zelenilom i šumama u kojima dominira „banjski borjak“ (crni bor na površini od oko 29 hektara) koji predstavlja poseban deo prirodne vrednosti, naročito za zdravstvene i rekreativne potrebe. Kotlinski delovi Jošaničke reke pored bujnih i visokih trava obrasli su najčešće nižim grabom, jovom, vrbom i topolom. Bukove šume su zastupljene svuda po stranama pristupnih puteva i okolnih padina. Pored bukve sreću se još hrastove zajednice (po brdskim predelima razređene) i u znatno manjem broju cer i crni jasen. Uz planinske padine uvek se može u sezoni naći veliki broj raznog šumskog voća (malina, kupina, borovnica i dr.) kao i lekovitog bilja (najčešće majčina dušica, nana, kantarion). Životinjski svet, rasut po okolnim brdima i planinama, predstavljen je vukom, lisicom, srnom, divljom svinjom, lasicom, kunom, zecom, jazavcem, vevericom, a od ptica sovom, grlicom, jarebicom, ređe orlom, jastrebom i kopcem. Jošanička Banja pripada lovištu „Jošanica“, ukupne površine 25.963 ha, od čega lovne površine obuhvataju 24.123 ha. Lovačko udruženje „Baljevac“ iz Baljevca, koje gazduje ovim lovištem, pored zaštite od krivolova brine se o prehranjivanju divljači tokom zime. Planinske brze reke su prirodna staništa za potočnu pastrmku, mladicu i klena. U virovima Drenske klisure lovljeni su primerci potočne pastrmke od jednog kilograma, a mladice i do 10 kilograma. Ove riblje vrste ujedno predstavljaju i biološke indikatore voda prve klase.