Skoro svaka peta osoba u Srbiji, starija od 65 godina, provodi više od 6 sati dnevno sa unucima, a pokazatelji stanja zdravlja usta i zuba, ljudi u tom starosnom dobu, nepovoljniji su u odnosu na razvijene zemlje, podaci su Gradskog zavoda za javno zdravlje Beograd.
Kako bi se unapredilo stanje zdravlja usta i zuba, neophodno je stalno podsticati uspostavljanje pravilnih navika i ponašanja u ovom nezobilaznom i izuzetno važnom segmentu zdravlja, savetuju iz Gradskog zavoda za javno zdravlje Beograda.
Pored roditelja, čija uloga je najvažnija za formiranja životnih navika kod dece, treba uključiti bake i deke koji su značajan potencijal u unapređenju zdravlja najmlađih. Vreme koje provode zajedno korisno je, kako za unuke, tako i za starije. Znanja, stavove, razmišljanja, navike koje obostrano prenose jedni na druge treba da budu usklađeni sa savremenim doktrinama stomatološke preventivne nauke, posebno po važnom pitanju upotrebe fluorida u prevenciji karijesa.
Iako je Nacionalnom strategijom za razvoj obrazovanja postavljen cilj da do 2020. godine 75 odsto dece bude obuhvaćeno nekim vidom organizovanog predškolskog boravka, samo 23,1 odsto male dece uzrasta do 3 godine i 42,1 odsto dece uzrasta od 3 godine pa do predškolskog pripremnog programa, uključeno je u organizovani boravak u predškolskoj ustanovi.
Često su najmlađi povereni na čuvanje starijim članovima šire porodice, bakama i dekama i to veći deo dana, s obzirom na savremeni način života i orijentisanost roditelja ka sticanju i obezbeđivanju materijalnih uslova. Procenjuje se da u Srbiji skoro svaka peta osoba, starija od 65 godina, najčešće u ulozi bake ili deke, brine i provodi više od 6 sati dnevno sa unucima. Zbog toga je važno uspostaviti međugeneracijski transfer znanja o zdravlju, kako opštem, tako i zdravlju usta i zuba.
Prema podacima Gradskog zavoda za javno zdravlje Beograda, pokazatelji stanja zdravlja usta i zuba starijih od 65 godina nepovoljniji su u odnosu na razvijene zemlje, bezubost i krezubost su prisutni kod oko 40 odsto ove populacije, kao i visoki karijes indeksi i nezadovoljavajući indeksi oralne higijene. Takođe, karijes je kod male dece sve prisutniji, što je dobrim delom uslovljeno ne obraćanjem dovoljno pažnje na oralnu higijenu.
Kao osnovna pravila dobrog zdravlja usta i zuba stručnjaci navode pravilnu i redovnu higijenu zuba i usne duplje od rođenja pa nadalje, pranje zuba najmanje ujutru i uveče u trajanju od 3 minuta, tehnikom da se očiste sve zubne površine kao i površina jezika.
Zatim, obavezna je lokalna, topikalna upotreba preparata fluorida u odgovarajućoj koncentraciji prema uzrastu i faktorima rizika za karijes, a pod tim se podrazumevaju paste za zube, rastvori i gelovi. Važno je da količina zubne paste bude u veličini zrna graška kao i da se posle četkanja ne proguta, već da se dobro isperu zubi i usta.
Pravilna raznovrsna ishrana pospešuje lučenje pljuvačke, koja ima samočisteći efekat. Treba znati da ugljeni hidrati povećavaju kiselost u usnoj duplji i pospešuju rast bakterija u formiranom plaku na zubima, zbog čega se savetuje izbegavanje gaziranih i zaslađenih pića, kao i rafinisanog šećera, a posebno van obroka.
Preporučuju se redovni odlasci kod doktora stomatologije, primena preventivnih mera i blagovremena sanacija, kao i kontrola rezultata na 6 meseci. Za sportiste se kao zaštita zuba pri fizičkim aktivnostima savetuje nošenje čuvara zuba, a naročito pri kontaktu sa sportistima iz suparničkog tim, savetuju iz Gradskog zavoda za javno zdravlje Beograda.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
