Kako je štampa pisala o stogodišnjici beogradske kafanske muzike?

„Stoleće pesme beogradskih noćnih lokala“ reportaža je lista Vreme na današnji dan, pre tačno 80 godina, koja je potkovana dokumentima o neobičnim sviračima, pevačima i igračicama u beogradskim noćnim lokalima sredinom 19. veka.

Kao i svaki posao i kafanska pesma i muzika imaju svoju istoriju, te je tako prvu put slušana u Parizu odakle je osvojila svet, a iz nje se rodila specifična kafanska muzika Beograda.

„Kafanski muzikanti trudili su se, gotovo u sva vremena, da se i po odelu razlikuju od ostalih ljudi. Zato su se oblačile specijalne uniforme ili se negovala narodna nošnja“, objašnjava Vreme fenomen upečatljivosti odevanja muzikanata.

U Beogradu je osnovana „Građanska banda“ krajem 1840. godine i bila je garant dobre atmosfere po slavama, svadbama i kafanama, piše ovaj list, napominjući da postoje zapisi da se svaki muzikant oblačio u drugačije haljine.

Jedna od poznatijih prestoničkih kafana 18. veka bila je „Kod kupališta“ koja nedeljom nikada nije bila bez muzike i pesme, a Varoška banda imala je prvenstvo nastupa.

Pored brojnih navoda u tekstu, jedan je posebno zanimljiv. Sud o beogradskoj kafanskoj sceni dao je otac srpskog pozorišta Joakim Vujić u delu „Putešestvije po Srbiji“ iz 1826. godine rekavši da mu se cigansko-turska muzika, poznatija kao vezirova muzika, nije dopadala.

Najpoznatilji muzikant bio je ciganin Mija iz Jagodine, violinista, poznatiji kao Mija Slavuj.

Nekada poznati srpski list „Beogradski dnevnik“ pisao je pohvale Miji Jagodincu nazivajući ga virtuozom koji se retko viđa.

Celokupno izdanje može da se čita na linku Narodne biblioteke.

Izdanje lista Pravda za 2. oktobar 1938. godine nije dostupno u digitalnim arhivama.

List Danas svakoga dana prelistava glavne vesti na današnji dan pre 80 godina, tačnije 1938. godine. Predmet analize su dnevni listovi Vreme i Pravda, koji danas ne postoje. Ideja jeste da se čitaoci vrate u prošlost, da sa vremenske distance vide kako su izgledale vesti, ali i kako su novinari, pa i sami sugrađani, razmišljali u Srbiji u turbulentnom periodu između dva rata i pred sam početak Drugog svetskog rata. Pored političkih vesti, objavljivaćemo i društvene, ekonomske, ali i vesti iz domena zabave i sporta.

Projekat je realizovan u saradnji i uz materijal iz digitalne arhive Narodne biblioteke Srbije i Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“.