Kako je u udžbenicima objašnjeno koji su južnoslovenski jezici?

Podsetimo, posle pritužbe Hrvatskog nacionalnoj vijeća koje je pomenutu formulaciju Odbora ocenilo kao diskriminatorsku, Zaštitnik građana i Poverenica za zaštitu ravnopravnosti pokrenuli su postupak protiv Ministarstva prosvete i Zavoda za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja (ZUOV).

Epilog tog postupka je bila odluka Ministarstva da ZUOV uputi zahtev izdavačima da izmene sporni deo sadržaja u vezi sa podelom južnoslovenskih jezika, tačnije formulaciju da u južnoslovenske jezike treba navesti bugarski, makedonski, slovenački i srpski jezik, a uz srpski napomenuti da „Hrvati, Bošnjaci i neki Crnogorci ovaj jezik nazivaju hrvatski, bosanski/bošnjački i crnogorski jezik“.

Izdavači su od ZUOV-a dobili smernice da podelu južnoslovenkih jezika narativno objasne, bez navođenja tabele ili liste i da potom nova izdanja pošalju Ministarstvu i ZUOV-u na odobrenje.

Uzimajući u obzir zaključke Zaštitnika građana i Poverenice za zaštitu ravnopravnosti u kojima se ističe da su povređena prava nacionalnih manjina formulacijom o podeli južnoslovenskih jezika koju je dao Odbor za standardizaciju srpskog jezik jer nije uzet u obzir Zakon o ratifikaciji Evropske povelje o manjinskim jezicima, a nastojeći da ostanu u okviru Zakona o udžbenicima i Pravilnika o standardima kvaliteta udžbenika po kojima se izričito traži da udžbenik bude usklađen sa priznatim naučnim stanovištem u datoj oblasti, izdavači su lekciju o podeli južnoslovenskih jezika obradili na sledeći način:

– Izdavač Novi Logos je dao objašnjenje da „srpski jezik pripada grupi južnoslovenskih jezika“ ne ulazeći u to koji još jezici pripadaju ovoj grupi. Ovakva formulacija je tačna sa naučnog stanovišta, a u skladu je i sa ishodima i ključnim temama u programu nastave i učenja gde nije istaknuta podela južnoslovenskih jezika – kažu za Danas u ZUOV-u.

Kako dodaju, o podeli južnoslovenskih jezika se na nivou preporuke govori u delu programa nastave i učenja koji se zove „Uputstvo za metodičko-didaktičko ostvarivanje programa“, pa su izdavač Eduka, koji je bio imenovan u postupku koji su vodili Zaštitnik građana i Poverenica, ali i izdavači Bigz i Gerundijum ovu temu objasnili u udžbeniku na sledeći način:

„Srpski jezik priprada grupi južnoslovenskih jezika. Sve do raspada zajedničke države SFR Jugoslavije, u njenim republikama Srbiji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori, u službenoj upotrebi je bio zajednički jezik pod nazivom sprkohrvatski/hrvatskosrpski, zasnovan na istoj dijalekatskoj osnovi sa dva izgovora (ijekavskim i ekavskim). Danas zakonodavstvo Republike Srbije priznaje hrvatski i bosanski/bošnjački jezik kao samostalne jezike, a crnogorski jezik je međunarodno priznat 2017. godine. Južnoslovenskoj grupi jezika takođe pripadaju i slovenački, makedonski i bugarski jezik, kao i prvi književni jezik svih Slovena, staroslovenski jezik“.

– Ostali izdavači su takođe dobili preporuku da urade novo izdanje udžbenika  na ovakav ili sličan način, ali njihovi zahtevi za odobrenje novih izdanja nisu stigli. Izdavači Vulkan izdavaštvo i Klet u svojim udžbenicima nisu imali spornu formulaciju Odbora za standardizaciju srpskog jezika jer su odobreni pre nego što je ona stigla kao uputstvo Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja – navode u ZUOV-u.