Foto: Istorijski arhiv ZrenjaninZrenjanin obeležava 104. godine od osnivanja prvog Srpskog narodnog odbora u tadašnjem Velikom Bečkereku, uz ponosno podsećanje na događaje koji će uslediti 17. novembra 1918. godine i konačnog primirja nakon Prvog svetskog rata.
Razloga da se potomci ponose ima ponajviše u činjenici da je vlast u tadašnjem Bečkereku, usred vihora rata koji je potresao Evropu, predata bez borbe.
Prozor u prošlost sadrži i podsećanje da su Prva armija vojvode Petra Bojovića, Gvozdeni puk „Knjaz Mihajlo” i Pešadijska brigada pukovnika Dragutina Ristića ušli u Veliki Bečkerek i doneli smenu vlasti i država na ovim prostorima. Tom prilikom nije izgubljen nijedan život.
Ali, pre toga, odigralo se nekoliko značjanih stvari za istoriju grada. Najvažnije je osnivanje Srpskog narodnog odbora, prvog takvog tela u Vojvodini.
Na njegoovm čelu našao se dr Slavko Županski, advokat, koji je predvodio Srpski nacionalni pokret u Velikom Bečkereku. Kako je svojevremeno zapisao, uvideo je da je takav pokret potreban celoj Vojvodini.
„Događaji koji su se brzo razvijali isticali su potrebu da mi Srbi u Vojvodini imamo Centralno narodno veće, koje će uneti jedinstvenost i kompaktnost u naš narodni pokret u Vojvodini. Zbog toga smo Živko Terzin i ja otišli u Novi Sad, potražili pokojnog Jašu Tomića, pa smo njemu i Miti Klicinu izložili potrebu da se u Novom Sadu osnuje Narodno veće, koje će uzeti u svoje ruke rukovođenje oko organizovanja celokupnog našeg pokreta u Vojvodini“, prisećao se u svojim beleškama dr Slavko Županski.
Kako se ističe u gradskim dokumentima, Srpski narodni odbor, prvi takve vrste u Vojvodini koja se nalazila u sastavu Austrougarske monarhije, osnovan je 31. oktobra 1918. godine.
U njega je izabrano devet članova, predsednik je bio advokat dr Andrija Vasić, a potpredsednici dr Slavko Županski i dr Živojin Ž. Terzin.
Za počasnog predsednika imenovan je dr Emil Gavrila, koji se vratio iz izgnanstva. Slavko Županski je ubrzo postao predsednik odbora, a zatim i veliki župan.
U periodu od 31. oktobra do 17 novembra 1918. godine i konačnog oslobođenja grada, kada je u njega ušla srpska vojska, sa brigadirom Dragutinom Ristićem na čelu, došlo je do mirne primopredaje vlasti.
A, potom, vrlo brzo, po oslobođenju Vojvodine, njena područja ujedinjuju se sa Kraljevinom Srbijom, da bi 1. decembra 1918. godine bila proglašena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, prva zajednička južnoslovenska država.
Više vetsi iz ovog grada čitajte na sledećem linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
