Foto: WikipediaPrinc Aleksandar Karađorđević saopštio je juče da je „šokiran i tužan zbog pljačke Muzeja vožda Karađorđa u Radovanjskom lugu“, koju je nazvao „sramnim činom“.
Prema vestima iz medija, iz Muzeja su ukradene: dve stare krune za venčavanje, dve kubure, jedna puška „kremenjača“ i Jevanđelje.
Sumnja se da je Karađorđev muzej u Radovanjskom lugu obijen i pokraden prošle nedelje, između 27. i 30. januara, a da je nadležni sveštenik za radovanjsku crkvu svetog arhangela Gavrila o tome obavešten prekjuče.
Muzej vožda Karađorđa u Radovanjskom lugu otvoren je krajem jula 2014. i nalazi se u okviru istoimenog spomen kompleksa, koji je krajem 1992. proglašen za kulturno dobro od izuzetnog značaja.
Za ovaj spomenički kompleks zadužen je Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo.
– Pod zaštitom Zavoda su samo prvobitno grobno mesto vožda Karađorđa i crkva. Karađorđev muzej i amaterska zbirka koja se u njemu nalazila nisu deo nikakve sistemske zaštite. Iz medija smo saznali koji su predmeti ukradeni, a u policiji su nam rekli da je istraga u toku, kaže za Danas Dejan Radovanović, v.d. direktor Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Smederevo.
On ističe da je prava sreća što u pokradenom Muzeju nije bila i slika Paje Jovanovića – Karađorđev portret u prirodnoj veličini kojim je crkvu u Radovanjskom lugu darovao kralj Aleksandar Prvi Karađorđević Ujedinitelj.
– Slika Paje Jovanovića je, na svu sreću, trenutno na konzervaciji u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture. Ona je zbog vlage i loših uslova iz naosa crkve preneta u Karađorđev muzej, ali ni tu uslovi nisu bili kako treba, došlo je do poplave. Ne želimo da vratimo sliku dok ne rešimo pitanje prostora u kome će imati odgovarajuće uslove za čuvanje. Mi smo i prošle i ove godine konkurisali kod Ministarstva kulture za projekte sufinansiranja zaštite spomenika kulture da bismo uredili i zaštitili ceo spomenički kompleks u Radovanjskom lugu, koji je godinama zapušten, iako je Opština povodom poslednje velike Karađorđeve godišnjice uredila prilaz. Nadam se da će Ministarstvo kulture imati razumevanja, jer nas očekuje veliki posao na kom bi trebalo da se angažuju zajedno sa nama Opština, Crkva i Ministarstvo – ističe Dejan Radovanović.
Spomen kompleks Radovanjski lug udaljen je 8.5 kilometara od Velike Plane.
Nalazi se u blizini manastira Pokajnica, u ataru sela Radovanje.
Na površini od 46 hektara obuhvata: prvobitno grobno mesto vožda Karađorđa; crkvu svetog arhangela Gavrila, parohijski dom iz 2010; sada spaljenu letnju pozornicu i ulaznu kapiju.
Na svim turističkim sajtovima, posebno u Velikoj Plani, ističe se kao velika kulturna atrakcija – mesto na kome je od srpske ruke 1817. stradao vođa Prvog srpskog ustanka.
Vožd Karađorđe se posle tri godine izgnanstva 1817. tajno vratio u Srbiju i po savetu svog kuma i narodnog starešine Vujice Vulićevića krio u Radovanju.
Po nalogu tadašnjeg vojvode, a kasnije kneza Miloša Obrenovića, ubijen je na praznik arhangela Gavrila – njegova glava je poslata sultanu u Carigrad, a telo je sahranjeno pod jednim hrastom na kome je urezan znak krsta.
Prvobitni Karađorđev grob obeležen je 1845, a danas se na njemu nalazi mermerna ploča sa tekstom, veliki drveni krst i gvozdena ograda.
Crkva Zahvalnica
Crkvu svetog arhangela Gavrila podigao je Karađorđev praunuk kralj Aleksandar Prvi. U narodu ja nazvana crkvom Zahvalnicom za sva dela vođe Prvog srpskog ustanka. Podignuta je prema projektu arhitekte Vasilija Androsova, kao minijaturna verzija oplenačke crkve svetog Đorđa, u koju je 1930. preneto telo vožda Karađorđa. Parohijski dom, podignut 2010. u dvorištu crkve Zahvalnice, koristi se za potrebe sveštenstva i parohijana, kao i turističkog saveza opštine za promocije knjiga, izložbe, časove istorije, pozorišne predstave…
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
