Javnost je proteklih dana burno reagovala na rezultate istraživanja među maturantima srednjih škola koji kao svoje idole navode estradne ličnosti, sportiste i političare. To što srednjoškolci, pored osoba iz privatnog života, cene muzičare Boru Đorđevića i Marka Šelića Marčela, pevačice Jelenu Karleušu i Ledi Gagu, ali i fudbalere Mesija i Ronalda, nije iznenađenje, jer su pevači, glumci i sportisti visoko rangirani u svim istraživanjima ovog tipa koja su prethodnih godina rađena u Srbiji.
Danas maturanti u Srbiji u idole ubrajaju i košarkaše Dejana Bodirogu, Kobija Brajanta i Miloša Teodosića, pa čak i ultimat borca Fedora Emelianenka. Sudeći prema najnovijem istraživanju Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka, popularnost Novaka Đokovića je opala, jer je u anketama od pre dve ili tri godine bio među najbolje kotiranim idolima.
Tako je, recimo, u istraživanju Instituta za psihologiju iz 2009. Đoković, pored Ane Ivanović i Vlade Divca, bio u vrhu top-liste najpopularnijih javnih ličnosti. U tom društvu su se našle i glumica Anđelina Džoli i pevačica Svetlana Ražnatović. Mladi su među ličnosti kojima se dive i tada navodili Ronalda i Ronaldinja, ali i Isidoru Bjelicu, Džesiku Albu, Viktoriju Bekam, Zdravka Čolića, Breda Pita…
Za razliku od ovog istraživanja, u kome su estradne ličnosti bile mnogo popularnije od sportista, druga anketa iz 2010. pokazala je obrnut trend. U delu istraživanja Fondacije za otvoreno društvo čak 40 odsto ispitanika je svoje idole videlo u sportistima, na drugom mestu su bili naučnici i istraživači, dok je tek svaki deseti ispitanik želeo da se ugleda na Cecu, Seku, Čolu ili Brenu… Jedno od obrazloženja ovakvih rezultata moglo bi biti što su u anketi učestvovali mladi od 15 do 29 godina, a ne samo srednjoškolci, što je slučaj u istraživanjima Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka i Instituta za psihologiju.
Međutim, i oni se očigledno dive ličnostima kao današnji maturanti – Nikoli Tesli, Titu, Gandiju, Putinu, Đinđiću, koji se pominju u istraživanjima Fonda i Zavoda.
Na spisku aktuelnih idola mlade generacije našli su se i Gadafi i Dragoljub Draža Mihailović. S druge strane, Borisa Tadića je po popularnosti sada „smenio“ Ivica Dačić, a Željka Ražnatovića Arkana, Ratka Mladića i Radovana Karadžića – Milorad Ulemek Legija.
– Maturanti srednjih škola ne znaju mnogo o ličnostima koje navode kao svoje idole, niti su bili svedoci njihovih dela. Ovde je reč o medijskoj selekciji osobina ličnosti koje se koriste za poređenje. Očito da je od svih osobina u prvom planu sila na koju se mladi ugledaju – kaže za Danas Dragica Pavlović Babić, upravnica Instituta za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Istraživanje Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka je pokazalo da maturanti sve češće kao uzore vide članove svoje porodice, prijatelje i osobe iz neposrednog okruženja, što je istraživače navelo na zaključak da „biti popularan i moćan“ više nisu najcenjenije osobine.
– Takvi nalazi su donekle iznenađenje, jer je u ovom uzrastu jak uticaj vršnjačkog okruženja i vršnjačke kulture na formiranje vrednosti. Tipično je da idole tražite iz šireg okruženja. Međutim, mladi se očigledno osećaju ugroženi u spoljašnjem svetu i traže stabilnost i sigurno okruženje u porodici. Sada je ponuda u spoljašnjem okruženju takva da mladi nemaju šta da nađu u obrazovanju, kulturi, vršnjačkim odnosima, estradi, pa se okreću porodici kao alternativi. Škola i nastavnici su generalno izgubili trku, jer bi upravo gradivo, nastavni programi i način njihove prezentacije trebalo da afirmišu ličnosti na koje mladi mogu da se ugledaju, ali i na nastavnike kao modele – zaključuje Pavlović Babić.
Život van škole
– Brojna istraživanja su pokazala da mladi ne vrednuju školu, jer ona ne daje znanja koja oni smatraju relevantnim za život. Život je po njima negde drugde, a ono što uče u školi nema veze sa dešavanjima u svakodnevnom životu – kaže Dragica Pavlović Babić, sa Instituta za psihologiju.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
