Ledena pećina – od legende do turizma

Legenda kaže da je pećina pronađena kad je početkom XIX veka, agi Bajramoviću u tom selu nestao konj, a on zapretio da će pobiti celo selo ako mu ga ne pronađu. Na kraju potrage za konjem seljani su došli i do otvora ledene pećine. Jedan od njih, iz plemena Komarica, spustio se preko posečenog stabla bora u unutrašnjost pećine, našao nastradalog aginog konja i kao dokaz agi izneo glavu konja. Komarica je spasao selo aginog zuluma i verovatno prvi otkrio neverovatnu pojavu – unutrašnjost pećine je, u sred leta, bila ispunjena ogromnim naslagama leda.

Verovatno od tada počinje eksploatacija leda koja je u početku bila vrlo teška. Seljani su se preko posečenih stabala spuštali u pećinu, sekirom odvajali komade leda veličine tovara, umotavali u slamu, a onda led terali na konjima, nekad, kako prepričavaju, čak do Dubrovnika, za šta im je trebalo oko sedam dana. Led se i tada koristio za rashlađivanje hrane i pića i za proizvodnju sladoleda po vašarima.

Obe ekipe novinara i speleologa koje su se do sada spuštale u pećinu potvrđuju legendu – u pećini, punoj naslaga leda je pronađen skelet konja , a pronađeni su i ostaci ljudskog skeleta za koje meštani tvrde da su ostaci austrougarskih vojnika koji su tu nastradali.

Ovo je jedna od dubljih pečina u ovom kraju, (duboka je oko 60 metara ), ali nije i jedina . U ovom sistemu povezanih pečina i jama, opet po pričama seljaka, krili su se hajduci i uskoci.

Turistička organizacija Priboj već je u okviru projekata prekogranične saradnje sa opštinom Pljevlja organizovala takmičenja u slobodnom penjanju na lokacijama u selu Krnjača u blizini Ledene pećine . U planu imaju i organizovanje Evropskog prvenstva u slobodnom penjanju u kanjonu Sućeske. Ideja da se pored slobodnog penjanja, poseta Ledenoj pećini uvrsti u turističku ponudu aktivnog odmora u prirodi potekla je od „Udruženja građana Primus Priboj“, koje je učestvovalo u organizaciji ovogodišnje posete Ledenoj pećini.