Foto: Danas/Nina ČolićDok pojedine državne institucije u Srbiji nemaju ni u planu da naprave iskorak prema osobama sa invaliditetom, jednu vremensku zonu dalje postoje plaže i omanji gradovi koji su imali sluha za one koji takav način života nisu birali. Jedno od takvih mesta je i letovalište Nea Kalikratija.
Mnoge letnje destinacije širom Grčke još uvek nisu prilagođene osobama sa invaliditetom.
Za one koji koriste invalidska kolica, neravan teren i rasprostranjeni nedostatak infrastrukturne pristupačnosti mogu predstavljati probleme.
Situacija je obično lakša u velikim odmaralištima koja su često dobro opremljena za pružanje usluga osobama sa invaliditetom.
Jedno od takvih letovališta jeste i Nea Kalikratija, smeštena na zapadnom delu pri ulasku na prvi prst Halkidikija.
Gde je smeštena Nea Kalikratija?
Prostire se na više od 109 kilometara kvadratnih. Od reforme lokalne samouprave 2011. godine deo je opštine Nea Propontida, a pre toga je bila opština sa sedištem u gradu Nea Kalikratija.
Opština broji nešto manje od 12 hiljada stanovnika, prema poslednjim dostupnim podacima iz 2015. godine, dok sam grad ima nešto više od sedam hiljada, što ga čini trećim po veličini na Halkidikiju.
Osnovana je nakon izbegličke krize 1922. godine, uglavnom od strane žitelja koji su došli iz Kalikratije (danas Mimarsinana) u Istočnoj Trakiji, te se nastanili u oblasti gde je postojala metohija svetogorskog manastira Ksenofont koja se zvala „Stomion“.
Mnoga svedočanstva govore da je ova regija bila naseljena još u praistorijskom dobu, međutim, ista nisu potvrđena.
Nalazi se na nešto više od 40 kilometara od Soluna, a od Beograda je udaljena oko 670 kilometara.
I dok je za jedne ovo tipično Grčko letovalište, za druge je od izuzetnog značaja. Pored toga što su primetni napori u oblasti ekologije, pa tako na svakom koraku postoje kante, a mere se i emisije CO2 gasova, tako je svest o osobama sa invaliditetom na izuzetnom nivou.
Možda bi nekome bilo neprimereno da poredi glavni grad Srbije i jedno malo letovalište u Grčkoj, ali po parametrima inkluzivnosti osoba sa invaliditetom, Grčka pokazuje daleko ozbiljniji pristup.
Kako izgelda plaža i grad prilagođen osobama sa invaliditetom?
Na prvi pogled, reklo bi se da je u pitanju sasvim obično letovalište.
Međutim, već u prvim koracima načinjenim po dugom šetalištu duž mora ili centru grada, u oči „upada“ da su na svim delovima koji su namenjeni pešacima prisutne i taktilne staze namenjene slabovidim i slepim osobama.
I nije u pitanju samo strogi centar grada. Iste je moguće naći i u sporednim ulicama. Već u samom centru grada nalazi se i drugi, verovatno upečatljiviji i neobičniji primer – sprava pomoću koje osobe sa invaliditetom imaju pristup moru.
Sa leve strane ponte, nekadašnje luke, nalazi se rampa pomoću kojih je osobama sa invaliditetom omogućen pristup plaži.
Rampa direktno vodi do, od specifičnog materijala, improvizovane staze i prilaza plutajućim invalidskim kolicima koja omogućavaju bezbedan ulazak i izlazak iz mora.
Plaža, duga nešto više od kilometar, kaskadnog je tipa, te se dubina postepeno menja. Ipak, neophodno je voditi računa, budući da je na pojedinim delovima prelaz „oštar“, pa se već u jednom koraku može „izgubiti“ tlo pod nogama.
Ovakvi sistemi relativna su novina u letovalištima u Grčkoj, ali ih je svake godine sve više. U ispravnost pomenute sprave nismo uspeli da se uverimo, budući da je u momentima obilaska niko nije koristio.
Zanimljivo je da se i kod ovakvih stvari razmišljalo o praktičnosti, pa se tako za pokretanje plutajućih kolica koristi solarna energija prikupljena uz pomoć jednog velikog solarnog panela.
Prema pojedinim podacima, Nea Kalikratija predstavlja svojevrsan banjski kompleks, te možda i ne čudi što je destinacija koju osobe sa invaliditetom često biraju.
Na samim šetalištima je moguće videti veliki broj motorizovanih invalidskih kolica.
Kampanja „Čep za hendikep“ koja je poslednjih godina aktuelan u Srbiji i putem koje se prikupljaju sredstava za kupovinu invalidskih kolica, aktivna je i u grčkom letovalištu Nea Kalikratija. Dok na centralnom trgu stoji od metala napravljeno srce koje je skoro do vrha napunjeno najrazličitijim ambalažnim zatvaračima, gotovo u svakoj prodavnici moguće je pronaći kutije sa istom namenom.
Za vreme našeg boravka u ovom mestu, „srce od čepova“ pražnjeno je nekoliko puta, a već u prvim satim nakon toga bilo bi do pola puno.
Osobe sa Daunovim sindromom kao rado viđeni gosti
Nea Kalikratija poznato je mesto boravka ne samo osoba sa fizičkim poteškoćama, već i različitih letnjih kampova sa prostora Grčke čiji su učesnici osobe sa Daunovim sindromom.
Jezička barijera i odgovornost koju asistenti prema učesnicima kampa imaju bili su otežavajuća okolnost za prikupljanje više informacija. Opservacijom je, pak, bilo moguće zaključiti da svaki od deset učesnika kampa ima svog asistenta, koji sa njim boravi kako na kopnu, tako i u vodi.
Različite vežbe u vodi i dodavanje loptom deo su jedno plažnog dana koji su organizatori kampa za osobe sa Daunovim sindromom osmislili. Sa kojim zadovoljstvom rade svoj posao, govore osmesi asistenata i pored toga što su iz vode i natrag u nju ulazili i po nekoliko puta u kratkim vremenskim intervalima.
O tome koliko je prirodna i normalna pojava da se ovakvi izleti organizuju, govori i činjenica da se osoblje plažnog bara sa osmehom i po kojom lepom reči, potrudilo da im letnje vrućine budu samo sporedan utisak.
Ipak, na kraju dana, zadovoljna lica izletnika i nevoljan odlazak sa plaže nakon uzbudljivog dana, najveća je nagrada za sve oko njih. I tako nekoliko dana zaredom.
Kako do Nea Kalikratije?
Autoputem A1 do graničnog prelaza Preševo, potom E-75 odnosno nastavkom A1 poznatijim kao Avtopat „Prijatelstvo“ kroz Severnu Makedoniju stiže se sve do granice sa Grčkom i čuvenog prelaza Evzoni.
Istim putem E-75 ili A1 nastavlja se još nešto manje od 49 kilometara, nakon čega je neophodno isključiti se ka Halkidikiju i Kavali. Put EO Edessas-Thessalonikis ili skraćeno EO2 nakon 12 kilometara potrebno je zameniti putem Egnatia Odos/A2/E90 prema Halkidikiju i Kavali.
Nakon obilaska Soluna, neophodno je isključiti se u pravcu Nea Moundanije i pratiti put A24. Nešto više od 28 kilometara i nailazi se na isključenje za Nea Kalikratiju.
Što se tiče smeštajnih kapaciteta koji odgovaraju na potrebe osoba sa invaliditetom, pretragom na internetu moguće je pronaći više različitih hotela i smeštajnih objekata koji su za svoje potencijalne korisnike obezbedili sobe i apartmane adaptirane po propisima i potrebama ove grupe.
Za Grčku postoji više digitalnih turističkih vodiča, a iako su neke od informacija danas zastarele, to može biti dobra polazna tačka u potrazi za informacijama o pristupačnim smeštajima, plažama i javnim uslugama.
Nea Kalikratija važi za jednu od lepših destinacija na grčkom primorju, sa peskovitim plažama i suncem koje se rano javlja, a kasno zalazi.
Verovatno je suvišno reći da osobe sa invaliditetom, bilo koje vrste, nisu birale način na koji će morati da žive svoj život i prevazilaze svakodnevne prepreke, te je prepoznavanje i pomoć u prevazilaženju istih od strane društva jedan od ključnih aspekata ne samo u Grčkoj, već i svuda u svetu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
