Milica Tomić: Političarka i urednica

Pored toga što joj je otac bio uticajan političar, Milica se udala za Jašu Tomića, koji je takođe bio značajna figura u političkom životu, kao vođa moćne radikalne stranke u Vojvodini krajem 19. i početkom 20. veka. Uz izuzetno snažne i uticajne muške figure, Milica Tomić je od najranije mladosti bila politički aktivna.

Najveći deo života provela je u Novom Sadu baveći se politikom, uređivanjem časopisa i feminističko-emancipatorskim aktivizmom. Školovala se u Novom Sadu, Beču i Pešti i govorila je nekoliko jezika: nemački, mađarski, francuski i engleski. Od najranijih dana njenog detinjstva, otac Svetozar Miletić uputio ju je u svoje planove, ideje i poslove, pa je postala njegova glavna saradnica kao vrlo mlada devojka. U politički život ušla je za vreme Miletićevog drugog boravka u zatvoru (1876-1879). Tada je održavala očevu prepisku i kontakte, redovno ga obaveštavala o političkim i drugim društvenim događajima. U tom periodu ostvarila je i sopstvene političke veze. Počela je da uređuje „Zastavu“ i da piše članke za ovo, najvažnije političko glasilo Srba u Ugarskoj, koje je osnovao upravo njen otac, a čija je vlasnica kasnije postala. Angažman Milice Tomić u ovom periodu omogućio je funkcionisanje i stranke i lista, koji bi u suprotnom, zbog trogodišnjeg boravka Miletića u zatvoru, ili bili ugašeni ili bi ih preuzeli politički oponenti.

Pored političkog angažmana u stranci svoga supruga Jaše Tomića, bila je jedna od šest žena koje su kao poslanice 1918. godine učestvovale u radu Velike narodne skupštine u Novom Sadu, koja je odlučivala o pripajanju Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji. To je bio prvi i usamljeni slučaj političke emancipacije žena na ovim prostorima, i moralo je proći još nekoliko decenija da bi žene dobile puna politička prava i u tom segmentu se izjednačile sa muškarcima.

Bila je izuzetno angažovana na poslovima emancipacije i prosvećenja žena, i delovala je u različitim feminističkim udruženjima i organizacijama. Bila je upućena u svetske feminističke tokove i vodila je prepisku sa vodećim feministkinjama svoga vremena, među kojima je bila i sufražetkinja Rozika Roza Švimer. Bila je osnivačica ženske čitaonice „Posestrima“ i urednica i vlasnica lista „Žena“, koji je redovno izlazio od 1911. do 1922. godine. Čitaonica „Posestrima“ delovala je na području ženskog opismenjavanja, obrazovanja i opšte emancipacije. Milica Tomić verovala je da je obrazovanje osnovni preduslov za napredak žene, ali i u skladu sa uverenjem o neophodnoj solidarnosti različitih društvenih slojeva.

Bila je jedina žena potpisana kao urednica časopisa u prvim decenijama 20. veka. List „Žena“ imao je prevashodno emancipatorsku i prosvetiteljsku ulogu i nastojao je da kreira i promoviše koncept nove žene, ili, kako će Julka Hlapec Đorđević deceniju kasnije govoriti, koncept advanced woman, kao i da pokaže koje su njene nove uloge u društvu. U tekstovima koji su objavljivani u ovom listu insistiralo se na važnosti obrazovanja žene, na njenom izlasku iz privatne sfere kuće i porodice i uključivanju u javnu sferu, koja je mahom bila rezervisana za muškarce.

Tekst je nastao u okviru projekta koji je sufinansiran iz budžeta Republike Srbije – Ministarstva kulture i informisanja. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.