Zašto Leskovac nije ni senka nekadašnjeg srpskog Mančestera, ko je kriv za sunovrat industrije koja je proizvodila „najubav štof na cel svet“, kako povratiti ugled i dovesti strane investitore, samo su neka od pitanja na koja se na trbini pod nazivom Gde idu pare građana Leskovca tražio smisleni odgovor.
Pokretač tribine bio je Pokret za Leskovac, nestranačka organizacija koja ima dvadesetak kolektivnih članova. Srđan Dimitrijević, predsednik Pokreta za Leskovac, izneo je niz zanimljivih podataka koji slikovito govore o propadanju ovog kraja koji je sada jedan od najsiromašnijih u Srbiji.
– Uoči Drugog svetskog rata Leskovac je imao 45 većih preduzeća, 357 trgovinskih radnji, 150 kafana i pet hiljada zaposlenih, a u gradu je živelo oko 18.000 stanovnika – podsetio je Dimitrijević.
Jedan od najdramatičnijih perioda u istoriji Leskovca jeste razdoblje od 1945. do 1953. godine kada je u druge delove Srbije preseljeno dvadesetak velikih fabrika, a više od 1.400 radnika ostalo bez posla. Narednih desetak godina Leskovac je bio, kaže Dimitrijević, sedište zavađenih sela i uskoro dobija status nerazvijenog područja. – Ulaskom nekadašnjih opština Vučja, Grdelice i Brestovca u leskovački atar, priključilo se još 90 sela i Leskovac po prostranstvu postaje najveća opština na svetu – pojašnjava Dimtrijević.
Po računici Srđana Dimitrijevića, koji se dugo i strpljivo bavio ekonomskom slikom Leskovca, od Drugog svetskog rata, nekadašnji centar srpske tekstilne industrije je sveke godine gubio 50 miliona dolara. Do kraja 2.000 godine, na primer, Leskovac je učestvovao u nacionalnom dohotku Srbije sa 1,31 odsto, a u javnoj potrošnji jedva sa jednim procentom, a za potrebe Republike Leskovčani izdvajaju više nego što iz budžeta dobiju.
– Leskovcu nije potrebna milostinja, jer želimo samo ono što nam pripada. Nažalost, dosadašnji predstavnici u republičkim institucijama nisu digli glas u zaštitu kraja – ocenjuje Dimitrijević.
Leskovačka opština sa 144 naselja, u kojima živi 165.000 stanovnika, najveća je u Srbiji. Sve analize koje su obavljene poslednjih godina pokazuju da je rečo prostoru koji je zahvaćen intenzivnim i sve dubljim procesom razvojnog zaostajanja u odnosu na okruženje. Najsposobniji stručnjaci su počeli da smetaju polutanima i morali su da napuste zavičaj. Umesto da privredom i gradom rukovode najbolji, zavladali su klanovi i ljudi kojima je jedina preporuka – boja političkog adresa.
– Još pre dve godine, Leskovački krug, kolektivni član Pokreta za Leskovac, prikupio je 13.165 potpisa za podelu opštine, a tu ideju podržale su i druge nevladine organizacija, kao i većina stranaka – kaže Jugoslav Tomić, predsednik Leskovačkog kruga.
Konačno, prema analizi Srđana Dimitrijevića, nepobitno je utvrđeno da je zbog neodgovarajuće teritorijalne organizacije lokalne vlasti, ovo područje izgubilo čak jedanaest razvojnih godina.
Posle zatvaranja Klotinga, 270 radnika bez posla
U Tekstilnoj industriji Kloting u Leskovcu, gde je trebalo da se zaposli oko 1.400 radnika, ali je angažovano oko 270 tekstilaca, od pre desetak dana utihnule su mašine, jer je vlasnik ove fabrike, Kipranin Kostat Georgiu zatvorio pogon. Deo mašinskog parka preselio je u susedni Zevelon, fabriku koju je uzeo u zakup, a preostale prebacio u Rumuniju, gde ima svoj pogon. Prema najavama rukovodstva, proizvodnja bi trebalo da bude nastavljena za oko dva meseca, ali radnici u to ne veruju. Na protestima su optužili vlasnika da im nije isplaćivao ni minimalne zarade i da su radili u teškim uslovima. Slobodan Kocić, gradonačelnik Leskovca, izrazio je juče optimizam, ali i spremnost da pomogne u rešavanju problema sa kojima se suočava Tekstilna industrija Kloting, kolektiv koji je trebalo da bude okosnica industrije tesktila na jugu Srbije.
– Upoznati smo da je mesecima Kloting poslovao sa gubicima, jer nije bilo dovoljno stručnih radnika. Lično sam se zalagao sa tadašnjim predsednikom opštine dr Vladanom Marinkovićem da se Kostatu Georgiu omogući poslovanje u Leskovcu uz značajnu podršku Vlade Srbije koju je dobio – kaže Kocić.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.