Najugroženiji stari u planinskim selima

Jevrejska kletva, „Dabogda imao pa nemao“, a čiji se prvi deo ovde odnosio na nekadašnje zlatno doba FAP-a i automobilske industrije, koja je tada Priboj podigla u jedan od najbogatijih gradova bivše SFRJ, sve je manje aktuelna, jer stasavaju generacije koje se tog doba i ne sećaju a koje traba da započnu samostalan život i formiraju porodice. U takvom okruženju, aktivnosti Centra za socijalni rad postaju izuzetno značajne, jer kako kaže Zoran Polić direktor Centra za socijalni rad u Priboju „Više od dve trećine stanovništva je realno u socijalnoj potrebi“.

• Da li su dovoljna Izdvajanja iz budžeta za socijalne potrebe i usluge koje pruža vaša ustanova?

– Rad Centra se finansira iz državnog i budžeta Opštine, ta izdvajanja jesu redovna, ali je pitanje koliko su dovoljna u ovakvoj situaciji. Podatak da novčana socijalna pomoć, na koju imaju pravo oni koji nemaju nikakva primanja, nisu sposobni za rad i nisu vlasnici zemlje iznosi samo 7.700 dinara, dovoljno govori. To je pored tuđe nege i pomoći, smeštaja i hraniteljstva za decu i odrasle, smeštaja u domove i prava na osposobljavanje za rad jedno od pet socijalnih prava koja se finansiraju iz državnog budžeta .

• Šta finansira Opština?

– Opština je u stalno finansiranje uvrstila usluge koje smo mi razvili kroz projekte finansirane stranim i domaćim donatorskim sredstvima. Tako da se iz lokalnog budžeta sada finansira Prihvatilište za žrtve zlostavljanja, koje je kad je počelo da radi, bilo jedno od retkih u zemlji, imali smo korisnike iz udaljenih mesta, Subotice i Preševa , recimo. Dnevni centar za stare koji se intenzivno koristi, kao i pomoć u kući za odrasle osobe takođe od skoro finansira Opština. Posebno smo ponosni na uslugu stanovanja uz podršku za decu koja izlaze iz ustanova. Ona je omogućena kupovinom i opremanjem stana sredstvima NIP-a 2007. Zahvaljujući tome više mladih ljudi je imalo priliku da po izlasku iz doma počne da vodi samostalan život, jedan od njih je trenutno uspešan student završne godine poljoprivrednog fakulteta.

• Koje su grupe stanovništva najugroženije, ima li u Priboju neke specifičnosti u tome?

– Najviše potrebe za podrškom imaju stara lica koja žive u planinskim selima, oni su najugroženiji, pogotovo oni koji su lošeg zdravlja a nemaju rodbine koja bi se brinula o njima, njima su i usluge koje mi pružamo teže dostupne. Izražena je i potreba za jednokratnom finansijskom pomoći, koju takođe finansira Opština, sredstva su ograničena pa ih mi delimo onima kojima je neophodna, a koji ne ispunjavaju uslove za redovnu socijalnu finansijsku pomoć, najčešće za kupovinu lekova i osnovnih životnih namirnica.

• Da li bi u toj raspodeli, i u opšte u radu centra, pomogla izrada socijalne karte?

– Izrada jednog dela socijalne karte je u toku. Do sada je urađena za 12 seoskih mesnih zajednica, oko 200 domaćinstava. Instrumente za prikupljanje podataka pripremila su stručna lica zaposlena u našem Centru , a 13 anketara smo angažovali preko Nacionalne službe za zapošljavanje. Uspeli smo da prikupimo nešto više od 50 odsto podataka sa tog područja. Socijalna karta će nam biti od pomoći ali njeno ažuriranje neće biti jednostavno, opet zbog korisnika u udaljenim selima .

• Pre par godina pominjala se izgradnja Doma za stare, da li su ti planovi još uvek aktuelni?

– Sada sam po tom pitanju pesimista. Još 2007. Opština je potpisala sporazum sa tadašnjim ministrom rada, zapošljavanja i socijalne politike Slobodanom Lalovićem. Predat je idejni projekat a planirana sredstva obezbeđena iz NIP-a. Međutim, došlo je do promene vlasti, imali smo obećanja i od tadašnjeg novog ministarstva i ministra Rasima Ljajića , ali Dom za stare nije izgrađen u Priboju , ubrzo je sličan izgrađen u Novom Pazaru.

Dodatni izvori finansiranja

– Iako su planirana davanja iz opštinskog budžeta ostvarena u punom iznosu, zbog situacije u opštini Priboj, ona nisu dovoljna pa se zaposleni u Centru trude da obezbede dodatne izvore finansiranja. Trenutno su aktivni na tri projekta. Dva, („Lepa starost u svom domu“ i „Lepo i srećno treće doba“), sprovode u saradnji sa Ministarstvom, a treći finansira EU kroz program prekogranične saradnje sa Crnom Gorom, (sa Centrom za podršku djeci i porodici, Bijelo Polje). Njegovi korisnici su deca iz socijalno ugroženih porodica, kaže Polić.