U Pomoravskom i Šumadijskom okrugu, u kojima je pod oranicama i baštama više od 236.000 hektara, za poslednjih 30 godina količine padavina smanjene su za 800 milimetara, suše su sve češće i poprimaju karakter elementarnih nepogoda, a samo jedan odsto zemljišta se navodnjava, rečeno je u Regionalnoj privrednoj komori (RPK) za Šumadiju i Pomoravlje.
U Pomoravskom i Šumadijskom okrugu, u kojima je pod oranicama i baštama više od 236.000 hektara, za poslednjih 30 godina količine padavina smanjene su za 800 milimetara, suše su sve češće i poprimaju karakter elementarnih nepogoda, a samo jedan odsto zemljišta se navodnjava, rečeno je u Regionalnoj privrednoj komori (RPK) za Šumadiju i Pomoravlje.
Šumadijskom i Pomoravskom okrugu nedostaje godišnje preko 350 milimetara vodenog taloga. U Pomoravskom okrugu zbog suše proizvodnja kukuruza, tradicionalno najzastupljenije žitarice, smanjena je za 39,8 odsto, a povrća čak za 64 odsto, krmnog bilja 31, šećerne repe i soje za 15, suncokreta za 11,6 odsto, izračunali su stručnjaci RPK.
Najveće štete su u opštini Jagodina, gde je zbog suše proizvodnja kukuruza niža za 45 odsto, a povrća čak za 75 odsto, u Rekovcu je proizvodnja kukuruza niža 42 odsto, u Paraćinu i Svilajncu 40 odsto, u Ćupriji 37 u Despotovcu 35 odsto.
Prioriteti
U RPK smatraju da bi navodnjavanjem u narednih deset, petnaest godina u ovom delu Srbije trebalo obuhvatiti u okviru vodnog područja Morava 187.590 hektara i na vodno-melioracionom području Velika Morava 54.000 hektara.
– Najznačajniji budući zahvat na vodnom području Morava je navodnjavanje moravsko-resavske doline (Žabare, Dragonjež, Rača, Batočina) oko 120.000 hektara, a u delu odvodnjavanja prioritet dati izgradnji sistema za odvodnjavanje na oko 2.000 hektara na teritoriji Vodoprivrednog preduzeća Ćuprija.
Uz smanjene količine padavina situaciju još težom čine visoke temperature vazduha, sve više tropskih dana leti i nedovoljne rezerve zimske vlage, što otežava klijanje i nicanje prolećnih useva, kao što je ove godine.
Gotovo identična situacija je i u celoj Srbiji, možda nešto izraženija u severnom Banatu, Timočkoj krajini i na jugu Srbije, ističu u Komori i napominju da je, u celini gledano, reč o velikom deficitu vode i da se u Srbiji ne može ostvariti uspešna biljna proizvodnja bez navodnjavanja.
Prinosi koji se ostvaruju bez navodnjavanja relativno su niski, veoma variraju iz godine u godinu, u zavisnosti od količina i rasporeda padavina, odnosno od vremena pojavljivanja, intenziteta i trajanja suše.
Navodnjavanjem bi se mnogo toga promenilo u povećanju plodnosti zemljišta, ishrani i zaštiti biljaka, a pored povećanja prinosa gajenih biljaka moglo bi se razmišljati o postrnoj ili naknadnoj setvi (dve žetve u godini), podsećaju u RPK. Nažalost, malo je sistema za navodnjavanje u Šumadiji i Pomoravlju, ali i u celoj Srbiji, pokrivaju svega jedan odsto površina, a veliki broj ih je van upotrebe, napominju stručnjaci i ističu da se samo intenzivnim razvojem navodnjavanja može omogućiti intenzivnije korišćenje podklimatskih uslova, posebno ako se proizvodnja orijentiše na intenzivne kulture: povrće, krmno bilje, seme, sadni materijal, podizanje voćnjaka i vinograda.
Oni podsećaju da i voda koja služi za navodnjavanje mora da bude kvalitetna, a prednost daju zemljištu povoljnijih drenažnih klasa.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
