Neolitska kapija, druga u Evropi

Zahvaljujući sredstvima Ministarstva kulture i informisanja i svesrdnoj pomoći opštine Novi Bečej, iskopavanja su nastavljena i ove godine. Tokom avgusta i početkom septembra, vršeno je iskopavanje jedne od kasnoneolitskih kuća, a u fokusu ovogodišnjeg istraživanja bila je jedna od sedam kapija, koliko ih ukupno ima na ovom velikom neolitskom naselju.

– Uočili smo da postoji čitav sistem rovova koji su okruživali naselje i na poslednjem krugu, odnosno stepenu, postoji tih sedam kapija. Koliko nam je poznato do sada je samo jednom vršeno arheološko istraživanje neolitske kapije, u Ujvaru u Rumuniji, i evo sad mi pionirski u regionu radimo isto, objašnjava Tijana Pešterac, šef odseka za arheologiju Muzeja Vojvodine iz Novog Sada. Da naselje na Borđošu ima sedam kapija zna se na osnovu geomagnetnog snimka i interpretacije geomagnetne prospekcije. Projekat arheoloških istraživanja na Borđošu predstavlja saradnju Univerziteta iz Kila u Nemačkoj i Muzeja Vojvodine, a prema rečima Tijane Pešterac, bez nemačkih arheologa, cele priče o istraživanju Borđoša ne bi ni bilo.

– Arheološki nalazi su i ove godine na lokalitetu izuzetni, kao i do sada. Pored obilja keramike koja potiče iz vremena kasnog neolita, a pripada dvema kasnoneolitskim kulturama, Vinčanskoj i Potiskoj, nađene su 22 cele posude. Tek iskopavanjem njihovog sadržaja u laboratorijskim uslovima dobićemo ozbiljnije podatke o tome da li se eventualno radilo o urnama, jer je nađeno dosta spaljenih ostataka pored, i te rezultate ćemo, naravno, naknadno objaviti, objašnjava Pešterčeva.

Istraživanja na Borđošu započeta su u proleće 2014. godine, a od početka su bila multidisciplinarna. Korišćenjem metoda prirodnih nauka dobijeni su rezultati čijim tumačenjem je omogućena rekonstrukcija života u prošlosti, a preciznost se postiže na osnovu geomagnetnog snimka i interpretacije geomagnetne prospekcije.