Foto: JP VojvodinašumeU jeku kampanje da se pošumi Vojvodina, koju je pokrenula grupa ekoloških organizacija okupljena oko Mreže „Pošumimo Vojvodinu“, akciji se prključio i Pokret gorana Zrenjanina, grada koji spada u najslabije pošumljene delove Srbije.
Da šuma nema dovoljno u Zrenjaninu i okolini to svi znaju, ali tačni podaci o pošumljenosti ne podudaraju se, a nema ni odgovora na pitanje da li je ispunjen desetogodišnji plan prema kome je trebalo da do 2020. godine u Zrenjaninu bude duplo više šuma.
Po Prostornom planu Grada Zrenjanina, koji je usvojen 2011. godine, površina šuma i šumskog zemljišta iznosila je nešto više od 4.500 hektara, ili oko 3,4 odsto, što je ispod vojvođanskog proseka.
Po istom dokumentu, planirano je da do 2020. godine u Zrenjaninu bude duplo više šuma, 8.900 hektara ili 6,7 odsto i da se masovno sade vetrozaštitni pojasevi.
Sa druge strane, po Programu razvoja šumarstva AP Vojvodine, površina obrasla šumom iznosila je 4.225 hektara ili 3,2 odsto, a do 2022. godine planirano je da se poveća na oko 5.000 hektara ili 3,7 odsto.
Koliko je do sada izdvojeno za šume
Sredstva za pošumljavanja grad Zrenjanin ubira od izdavanja državnog poljoprivrednog zemljišta i od takse za korišćenje drveta prilikom seče, ali kako se ona troše teško je saznati.
Naime, Zakonom o poljoprivrednom zemljištu propisano je da lokalna samouprava novac od zakupa zemljišta troši kroz godišnji program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta.
Jedna od propisanih mera u ovom programu je i podizanje vetrozaštitnih pojaseva.
„Od 2014. do 2018. godine, Grad Zrenjanin nijedne godine nije utrošio ni dinar za ovu meru, a nakon toga nije ni dostavljan izveštaj. I u tom smislu, Zrenjanin sledi veliku većinu vojvođanskih opština, jer samo njih osam od 45 je u 2021. godini izdvajalo sredstva za vetrozaštitne pojaseve“, objašnjava Dejan Maksimović iz Mreže „Pošumimo Vojvodinu“.
Grad Zrenjanin je u periodu 2014–2021. svake godine imao prihode i od naknade za korišćenje drveta, koju plaćaju korisnici prilikom seče šume.
„Za tih sedam godina, gradski budžet prihodovao je zbirno oko 12,4 miliona dinara. Po Zakonu o šumama, propisano je da se ovaj novac troši kroz lokalne fondove za šume, po godišnjem programu korišćenja sredstava, kao i da se izveštaj o utrošku novca dostavi Ministarstvu poljoprivrede. Zrenjanin je ovaj novac vrlo verovatno potrošio nenamenski, jer nije odgovorio na naš zahtev da dostavi program korišćenja ovih sredstava i izveštaj za period 2019–2022. godinu“, objašnjava naš sagovornik.
Kako navodi, „ćutanje administracije“ po pravilu se dešava onda kada organ vlasti nema dokument koji se traži, a moguće je da nema ni višegodišnji plan pošumljavanja na svojoj teritoriji.
Prema podacima Mreže „Pošumimo Vojvodinu“, od 45 opština i gradova u AP Vojvodini, samo njih dve, Kovin i Beočin, imale su godišnji program korišćenja novca od seče šume za 2022. godinu, a samo jedna, Srbobran, ima višegodišnji plan pošumljavanja.
Prema istim podacima, sredstva za pošumljavanje Zrenjanin može da koristi i preko Fonda za šume APV ali u Mreži „Pošumimo Vojvodinu“, ali Zrenjanin ne koristi mogućnosti na ovim konkursima.
„Od 2014. godine, Grad Zrenjanin je konkurisao samo 2018. godine, ali je prijava odbijena, jer konkursom nije planirano pošumljavanje deponija. Nekoliko privatnih pravnih lica iz Zrenjanina je u istom periodu dobilo sredstva Fonda za pošumljavanje oko 20 hektara na privatnom zemljištu“, tvrdi Dejan Maksimović.
Kakve su zrenjaninske šume
Nizak stepen šumovitosti i izražena poljoprivredna proizvodnja uvek su predstavljale izazov za Zrenjanince, pa je većina šuma na području ovog grada veštačkog porekla.
Ali, posaditi drvo, odnosno šumu nije baš tako jednostavno kako se čini jer u ovom kraju baš i nema dovoljno slobodnog zemljišta, pa bi sem državnog trebalo za sadnju koristiti i privatna zemljišta, pokazuju analize rađene za potrebe šumskog gazidstva Zrenjanin i grada Zrenjanina.
Prema podacima do kojih je Danas došao, od postojećih šuma najzastupljenije su plantaže topola, koje čine blizu 50 odsto površine, odnosno 71 odsto svih šuma ovog područja, zatim slede vrbe, jasen i bagrem.
„U odnosu na površine kojima raspolaže šumska uprava, a koje nisu obrasle šumskim drvećem i predstavljaju potencijal za nove šumske zasade je opredeljeno svega 61 hektar i to za pošumljavanje u narednih 10 godina. Preostali deo neobraslog zemljišta od 248 hektara predstavlja šumsko zemljište koje za sada ima drugu vrstu namene. Značajne površine su obrasle trsticima ili
su pokrivene barama i zaslanjenim zemljištem“, konstatovano je u analizi rađenoj za Prostorni plan Zrenjanina.
U periodu od 2006. do 2012. godine upravljač šumama u državnoj svojini JP „Vojvodina šume“ preko Šumske uprave Zrenjanin, posadilo je na 300 hektara hrast lužnjak. Ali, ova šumska uprava spada u manje u zemlji i gazduje sa samo 6.330 hektara.
Više vesti iz ovog grada čitajte na sledećem linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
