Novi Jerusalim

Sonja Lapatanov: MAMA AFRIKA (6)

Sonja Lapatanov autor je knjige „Mama Afrika“ koju je objavio beogradski izdavač Dereta uz čije dopuštenje objavljujemo njene odlomke. Autorka tako čitaocima nudi zanimljive zapise o kenijskom tepihu od ružinih latica, o zakonima savane, o Maroku kao jezgru arapsko-islamske kulture, o hiljadu anđela Etiopije, o Veneciji Malija, o Tunisu kao kapiji Sahare, o crnim i zelenim mambama i pitonima Ugande, o senegalskoj Meki, o Gambiji kao ostrvu bambusa, o ganskom Mravogradu, o čarima Togoa i Benina…

Zato obilazak Lalibele ne sme da propusti niko ko dođe u Etiopiju. Ona jednostavno mora da se vidi i doživi, jer su priče i reči preskromne da bi opisale svu njenu lepotu. Lalibela je poznata po impresivnim crkvama isklesanim u stenama za vreme vladavine čuvenog kralja Lalibela, vladara Etiopije iz XIII veka. Prvobitno ime mesta bilo je Roha, ali u čast najznačajnijem kralju iz dinastije Zagve dobija ime Lalibela. Svaka od ovih divnih crkava ima svoje arhitektonske karakteristike, pa su zbog toga u svetu poznate i kao „osmo čudo sveta“. Osim što imaju kulturno-istorijski značaj, crkve iz Lalibele se nalaze među najznačajnijim svetinjama etiopske pravoslavne crkve. Ovakav oblik crkava u stenama, osim što je svojstven Etiopiji, u ovolikom broju ne može da se nađe ni na jednom drugom mestu.

Crkve iz Lalibele su vrhunac jedne duge graditeljske tradicije, koja potiče još iz aksumitskog perioda i iz vremena vladavine dinastije Zagve. One su tipični spomenici etiopske kulture, za čiju lepotu je, prema legendi, zaslužan arhitekta Sidi Masgal.

Legenda kaže da su crkve klesane u mekom crvenom tufu, za vreme četrdesetogodišnje vladavine kralj Lalibele. Osim ljudi, crkve su, navodno, noću gradili i anđeli. Pošto ih niko nije uznemiravao, anđeli su radili čak dvostruko više od ljudi. Crkve su građene „odozgo nadole“, tako što bi se prvo odredio deo stene za obradu, zatim bi se oko nje iskopao rov sve do željene dubine, a onda bi se pristupilo dubljenju i klesanju njene unutrašnjosti. Ono što još uvek nije razjašnjeno jeste razlog zbog koga se baš u Lalibeli nalazi ovolika koncentracija različitih građevina u kamenu. Ako je verovati legendi, razlog je ležao u želji kralja Lalibele da se preseli i bude sahranjen u Jerusalimu. Saznavši za njegovu želju, Bog mu se javio u snu, posavetovavši ga da ostane u Rohi i tu sagradi novi Jerusalim. Prema drugoj legendi, Bog je Lalibelu u snu odveo u Jerusalim, pokazao mu ga, a onda ga nagovorio da u Rohi sagradi kopiju Svetog grada. Zato danas Lalibela ima svoju Golgotu, Sinaj, Adamov i Hristov grob i rečicu Jordanos, čijim koritom voda teče samo u kišnom periodu. Jedinstvene crkve iz Lalibele dele se na dve grupe, severnu, kojoj pripadaju Beta Medane-Alem, Beta Marjam, Beta Debre Sina i Beta Golgota, i južnu, kojoj pripadaju Beta Gabriel Rafael, Beta Markorevos, Beta Emanuel i Beta Aba Libanos.

Nastavlja se