Novinar Danasa na arheološkim iskopavanjima naselja iz IV veka na Feliks Romulijani pored Zaječara

Nakon dugogodišnjih analiza i početnih istraživanja, koja su započeta još 2006. godine, stiglo se do iskopavanja istočne kapije, konkretno ulaza u veliko naselje, koje, prema rečima, dr Stefana Pop Lazića, naučnog saradnika Arheološkog instituta u Beogradu, ima preko šest hektara i koje su podigli graditelji Romulijane.

“Nalazimo se na prostoru severnog naselja Feliks Romulijane. To je širi deo nalažišta, koje je konstatovano geofizičkim istraživanjima, a koja je obavljao prethodnih godina nemački Arheološki institut”, istakao je sagovornik Danasa.

Prema njegovim rečima, geofizička istraživanju su specifična metoda koja omogućava sagledavanje zidanih struktura do velikih dubina i doprinela je da arheolozi dobiju sliku šta se nalazi pod zemljom.

“Ovo je specifično naselje, zato što je kratko trajalo, a njegova namena je bila da oni, koji grade carsku palatu, tu žive u jednom prostoru, u barakama, koje se ovde nalaze”, objašnjava Pop Lazić.

Na osnovu preciznih podataka, kako naš sagovornik objašnjava, dobijenih geofizičkim istraživanjem sada imaju obrise prostorije, a onda sledi istraživanje unutrašnjosti.

“Već sada imamo nalaze fragmenata keramike, keramičkih posuda koje su iz IV veka, a neki iz VI, što je period rane Vizantije. Cilj nam je da iskopamo celu tu prostoriju, da konstatujemo njen građevinski i arhitektonski sklop, zabeležimo to, a nakon toga sve pokrijemo, da bismo u budućnosti, kada bude bilo sredstava, prezentovali celo naselje kao jedan integralni deo Feliks Romulijane”, objašnjava Pop Lazić i dodaje:

“Feliks Romulijana nikada nije završena do kraja, pošto je rimski car Galerije preminuo 311. godine, kada je ponestalo je para za dalju gradnju”.

Kako naš sagovornik ističe, pošto imaju skromna sredstva, radiće samo dve nedelje.

“Kompletna istraživanja finansira nemački Arheološki institut, uz podršku Muzeja u Zaječaru, dok od Ministarstva kulture i informisanja nismo dobili sredstva”, dodaje on.

Sagovornik Danasa spomenuo je i lokalitet Kostol, koji se nalazi na izlazu iz Zaječara ka Negotinu, a prema njegovim rečima, 2017. godine oni su uradili preliminarna istraživanja i konstatovali su na jednom širem prostoru od nekoliko hektara ostatke koji, verovatno, predstavljaju naselje.

“Još u 19 veku se znalo da se u Kostolu nalazi jedno manje utvrđenje iz IV veka. Izgleda da se oko njega razvijalo naselje. Kao što je danas Zaječar centar i nalazi se pored reke, logično je da se i u vreme Rimljana tu nalazilo naselje. Međutim, o prošlosti se malo zna”, istakao je on.

Prema rečima Kristofa Rumela iz nemačkog Arheološkog instituta, Feliks Romulijana je lokalitet svetskog nasleđa.

To je, objašnjava, jedan je od malobrojnih  arheoloških lokaliteta koji su relevantni za ovaj period koji nazivamo tetrarhija, kada su Rimskom imperijom upravljala četiri imperatora u poznom III veku, odnosno ranom IV veku.

“U jugoistočnoj Evropi ključni lokaliteti su Dioklecijanova palata u Splitu, Sirmium u Sremskoj Mitrovici, Felix Romuliana u Zaječaru i Solun. Ovaj lokalitet najuzbudljiviji jer od navedenih, jedino oko njega nije građeno, već ga možemo istraživati u stanju u kome je i ostao. Oko ostalih lokaliteta izgrađeni su moderni gradovi, usled čega je pristup otežan. Ovo je jedinstvena prilika”, objašnjava Rumel.

Novac uvek predstavlja problem za sve, a dve godine pandemije učinile su ovaj problem još većim, a kako on kaže za Danas, rade na tome da pronađu sredstva da se radovi nastave.

“Lokalitet Feliks Romulijana je dobro poznat kao lokalitet svetskog nasleđa i ima ga svuda na internetu. Naše srpske kolege iz Beograda i Zaječara i mi dajemo sve od sebe i ulažemo napore da to dodatno afirmišemo. Primera radi, tokom pandemije nemački Arehološki institut je predstavio seriju lokaliteta na kojima se vrše istraživanja, putem interneta, a jedan od lokaliteta bila je i Romulijana o kome smo održali predavanje koje je pregledano hiljadu puta”, zaključio je on.

Podsećamo, Feliks Romulijana je carska palata smeštena kod Gamzigrada, u istočnoj Srbiji, oko 11 kilometara od Zaječara. Ovaj lokalitet je jedan od najbolje očuvanih rimskih spomenika u Srbiji.

Više vesti iz ovog grada čitajte na posebnom linku.

Još vesti iz ovog grada

U Zaječaru izvedena predstava „Čehovljeva soba-sezona prva”

Povodom svetskog dana deteta članovi Dečijeg centra iz Zaječara realizovali performans

Na sceni zaječarskog teatra predstava „Čehovljeva soba, sezona prva“

Međunarodni dan deteta obeležen u Zaječaru otvaranjem izložbe crteža devojčice Lane Stamenković