Obnavlja život: Dinamika koštane srži i transplantacija

Najčešće bolesti krvi su leukemija, limfom, multipli mijelom, anemija srpastih ćelija i mediteranska anemija.

Šta je transplantacija koštane srži?

Transplantacija koštane srži postaje neophodna kada koštana srž ne funkcioniše ili ne može da stvori dovoljno zdravih krvnih zrnaca. Kod transplantacije koštane srži, koštana srž zdravog davaoca se venski presađuje u pacijenta. Transplantacija koštane srži se izvodi da bi se zamenila oštećena ili bolesna koštana srž. To je postupak u kome se zdrave krvotvorne matične ćelije stavljaju u telo. Ako su matične ćelije kompatibilne sa pacijentom, počinje proces stvaranja nove krvi.

Dve najčešće vrste transplantacije koštane srži

Postupak transplantacije u kojoj se koriste sopstvene matične ćelije pacijenta naziva se autologna transplantacija. Autologna transplantacija koštane srži jeste mogućnost pod uslovom da telo proizvodi dovoljan broj zdravih ćelija koštane srži.

Kod alogene transplantacije koriste se matične ćelije druge osobe, često brata ili sestre, rođaka ili nekog drugog nepovezanog davaoca. Ove matične ćelije pomažu u stvaraju novog imunog odgovora u borbi protiv raka, što nije slučaj kod autolognih transplantacija. Cilj je da se postigne bliska kompatibilnost tkiva između pacijenta i davaoca za uspešnu alogenu transplantaciju.

Poslednjih godina obavljaju se i transplantacije od delimičnih srodnika, odnosno članova porodice. Ove transplantacije od roditelja, braće i sestara koje se poklapaju ili dece se nazivaju haploidentične transplantacije.

Postupak presađivanja koštane srži

Postupak transplantacije koštane mora se obavljati u specijalizovanim medicinskim centrima opremljenim naprednom opremom i sistemima zaštite. Pacijenti moraju ostati u zdravstvenom centru tokom celog lečenja, a hospitalizacija traje 15 do 30 dana, i varira u zavisnosti od vrste transplantacije, pacijenta i stanja.

Pacijent se podvrgava intenzivnoj hemoterapiji, ili kombinaciji hemoterapije i zračenja, u zavisnosti od bolesti. Cilj ovog postupka je da se pacijentova koštana srž i imuni sistem u potpunosti potisnu, kako bi se sprečilo oštećenje presađenih matičnih ćelija.

Nakon 10 dana pripreme, vrši se transplantacija koštane srži. Lekar specijalnim iglama uklanja koštanu srž iz kosti davaoca i stavlja je u posebnu kesicu. Transplantacija, koja se obično obavlja u sobi u kojoj pacijent boravi, može trajati od 30 minuta do nekoliko sati. Pacijenti obično dobro reaguju na transplantaciju, dok su reakcije na nove matične ćelije ili konzervanse veoma retke.

Period oporavka

Prva faza oporavka traje nekoliko nedelja, ali može biti potrebno i nekoliko meseci da se vaš imunološki sistem potpuno oporavi. Pacijent se putem različitih terapija prati nekih 6 meseci kako bi se povećao stepen kompatibilnosti presađene koštane srži. Tokom ovog perioda, pacijenti se pažljivo prate zbog mogućih komplikacija u vidu infekcija ili GvHD bolesti (Graft-versus-Host) kod alogenih transplantacija.

Rizici i komplikacije

Kao i kod svakog ozbiljnog, komplikovanog medicinskog zahvata, transplantacija krvne srži nosi i rizike, koji mogu uključiti infekcije, krvarenje, GvHD bolest (Graft-Versus-Host) kod alogenih transplantacija, otkazivanje organa i smrt.

Najčešće postavljena pitanja (FAQ)

Da li je postupak bolan?

Sakupljanje koštane srži ili matičnih ćelija može uzrokovati određeni bol ali mi koristimo anesteziju da bismo u potpunosti otklonili sve nelagodnosti. Naš medicinski tim je izuzetno obučen i spreman da vam obezbedi maksimalnu udobnost tokom postupka.

Postoji li razlika između transplantacije koštane srži i transplantacije matičnih ćelija?

Cilj oba postupka je da se krvotvorne matične ćelije prikupe i presade pacijentu. Naziv transplantata može varirati u zavisnosti od izvora matičnih ćelija. Matične ćelije se mogu uzeti iz koštane srži ili krvi (periferna krv ili krv iz pupčanika).

Postoji li rizik od odbacivanja koštane srži/matičnih ćelija?

U zavisnosti od dijagnoze, postupka lečenja i stanja pacijenta, uvek postoji određeni rizik da se presađene ćelije neće primiti u koštanoj srži primaoca.

Kakva je to bolest Gv-HD (Graft Versus Host Disease)?

Bolest Graft-versus-Host javlja kod alogenih transplantacija kada ćelije davaoca prepoznaju ćelije pacijenta kao strane i počinju da ih napadaju. To je složen klinički sindrom praćen otkazivanjem organa kao posledicom teške imunološke reakcije.

Koje sve prednosti Acibadem donosi u transplantaciji koštane srži?

Zdravstvena grupacija Acıbadem ima svoje centre za transplantaciju koštane srži u Turskoj usaglašene sa najvišim standardima i opremljene najnovijim tehnologijama, u kojima rade iskusni i vredni stručnjaci u oblasti transplantacije koštane srži. Pored toga, sortiranje i obrada prikupljenih ćelija se vrši u laboratorijama Acıbadem Labcell u Turskoj, koja je akreditovana prema cGMP sertifikatu.

[email protected]

https://www.acibadem.rs