Patrijarh Pavle više nije u svim molitvama

Izostavljanje imena poglavara SPC, kako je Danasu objašnjeno u Svetom arhijerejskom sinodu Grčke pravoslavne crkve, nije nikakav presedan – on se ne pominje na liturgijama od kada je Srpska patrijaršija zvanično obavestila crkvene vlasti u Atini da je odlukom Svetog arhijerejskog sabora SPC maja ove godine patrijarhova ovlašćenja preuzeo Sinod, s mitropolitom Amfilohijem na čelu.

KO JE OBAVEŠTEN A KO NIJE

Na primedbu da je patrijarh Pavle formalno još uvek poglavar SPC, jer Sabor nije odlučivao o njegovoj molbi za povlačenje iz aktivne službe, Danasu je u sedištu Grčke crkve rečeno da je za njih merodavno zvanično obaveštenje iz SPC.

U Carigradskoj patrijaršiji, pod čijom je jurisdikcijom severni deo Grčke, juče nisu mogli da potvrde da li je patrijarh Pavle pominjan na liturgiji u Drami ili ne, niti da li to ima bilo kakve veze s molbom za povlačenje poglavara SPC o kojoj ova patrijaršija, prema saznanjima portparola Stefanosa Rulakisa, zvanično nije obaveštena.

S druge strane, u Ruskoj pravoslavnoj crkvi patrijarh Pavle se, kao i dosad, pominje na svim svetim arhijerejskim liturgijama koje služi poglavar RPC, rekao je Danasu starešina Podvorja Moskovske patrijaršije u Srbiji protojerej Vitalije Tarasjev. On kaže da patrijarhova molba za povlačenje nema nikakve veze s pominjanjem na liturgiji, jer se o njoj nije izjasnio Sabor SPC.

 PAVLE U SRBIJI I DALJE PRVOJERARH

Stručnjaci za crkveno pravo objašnjavaju da se poglavari sestrinskih pravoslavnih crkava ne pominju na litugiji samo u slučaju ostavke i upokojenja, a da sadašnji položaj patrijarha Pavla – „poglavar u ostavci“, o čijoj molbi za povlačenje bi Sabor SPC tek trebalo da se izjasni 11. novembra, crkveno pravo ne poznaje. Izvori Danasa takođe ukazuju i na praksu pojedinih pomesnih pravoslavnih crkava da se na litugijama, koje služe njihovi prvojerarsi, pominju samo aktivni poglavari drugih sestrinskih crkava, kao i da je pitanje da li je Sinod SPC o patrijarhovoj molbi obaveštavao pomesne crkve.

U Srpskoj patrijaršiji Danasu je nezvanično rečeno da Sinod, do eventualne odluke Sabora o prihvatanju patrijarhove molbe i izbora novog poglavara, nema o čemu da obaveštava ostale pravoslavne crkve. U vrhu SPC mnogi smatraju da bi sve pravoslavne crkve trebalo da poštuju to što se u Srpskoj crkvi patrijarh Pavle na litugijama pominje kao prvojerarh.

Pod naslovom „Carigrad primio molbu patrijarha Pavla k znanju“, Verska informativna agencija javila je da „Carigradska i vaseljenska patrijaršija, kojoj pripada prvo mesto u svetskom pravoslavlju, u liturgiji među pravoslavnim poglavarima više ne pominje patrijarha Pavla“, navodeći da je „na liturgiji u severnogrčkom gradu Drama, koju su služili carigradski patrijarh Vartolomej i grčki prvojerarh, arhiepiskop atinski Jeronim, izostavljeno ime patrijarha Pavla u obe molitve koje su uobičajene“. Pozivajući se na imenovani izvor na Fanaru, VIA je saopštila da joj je nezvanično rečeno da je Carigradska patrijaršija „primila k znanju da je patrijarh Pavle nedavno obavestio Sinod i Sabor SPC da nije u stanju da dalje obavlja dužnost prvojerarha, što bi značilo da će Beogradska patrijaršija, kako je Grci obično nazivaju, uskoro birati novog patrijarha“.

CARIGRAD ZA EKUMENISTU

Posle nedavne posete visoke delegacije SPC Carigradu, gde je povodom 2.000 godina rođenja apostola Pavla od 10. do 16. oktobra održan susret pravoslavnih poglavara, u srpskim crkvenim krugovima počelo je da se spekuliše da je carigradski patrijarh Vartolomej, navodno, podržao promenu na vrhu SPC, uz „preporuku“ da novi srpski patrijarh bude „ekumenista“.

Ni u Srpskoj, ni u Carigradskoj patrijaršiji nema zvaničnog komentara na ove priče. Stefanos Rulakis kaže za Danas da bi pitanje šta misli o eventualnoj promeni na vrhu SPC trebalo uputiti lično carigradskom patrijarhu.

SPC su na skupu u Carigradu predstavljali zamenik predsedavajućeg Sinoda mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i episkopi bački Irinej i bihaćko-petrovački Hrizostom. Mitropolit Amfilohije je tek nedavno, posle višenedeljnih spekulacija u medijima, u jednom intervjuu obelodanio da je patrijarh Pavle molbu za povlačenje potpisao 8. oktobra ove godine.