Počela izgradnja spomen obeležja

U Mioču, opština Rudo, ovaj autobus su zaustavili i iz njega izveli putnike bošnjačke nacionalnosti, pripadnici srpske paravojne formacije „Osvetnici“ pod komandom Milana Lukića .Oni su kasnije otete Bošnjake odveli u hotel „Viline vlasi“ koji se nalazi u Višegradu, tamo su ih svirepo mučili, psihički i fizički zlostavljali, a zatim odveli na obalu Drine i ubili .

Medžlis Islamske zajednice Priboj organizovao je i ove godine obeležavanje ovog zločina. Program je započet u Sjeverinu gde je postavljen kamen temeljec za izgradnju spomen obeležja ubijenim meštanima. Za njegovu izgradnju opština Priboj jednoglasnom škupštinskom odlukom opredelila je 1,5 miliona dinara. Posle toga je organizovana poseta mestu otmice, u Mioču, koje se nalazi u Republici Srpskoj. U 13 časova je u Priboju klanjana molitva, a na kraju programa u Dom kulture u Priboju organizovan je komemorativni skup.

Komemorativnom skupu su pored ostalih građana, porodica žrtava, predstavnika Islamske zajednice, (predsednik Mešihata Islamske zajednice u Srbiji muftija dr Mevlud ef. Dudić i glavni imam Medžlisa Islamske zajednice Priboj Enes ef. Svraka) predstavnika nevladinih organizacija, prisustvovali i predstavnici lokalne vlasti, zamenik predsednika Opštine Milovan Stojkanović i članovi Opštinskog veća Mula Zildžović i Miralem Gogalić. Glavni imam Medžlisa Islamske zajednice Priboj Enes ef. Svraka je u svom govoru na komemorativnom skupu, između ostalog je podsetio da tela otetih i ubijenih još nisu pronađena.

– Svake godine podsjećamo i ponavljamo da tjela ubijenih još uvek nisu nađena. Od prošle godine je smo jedan čovjek identifikovan, samo jedna porodica može doći na grobno mjesto i kazati: ovdje su ostaci moga Medredina i proučiti fatihu. Sve druge porodice, nadaju se, mole, vape, zajedno sa svima nama da se nađu posmrtni ostaci pobijenih i da njihove kosti i njihove porodice nađu smiraj, rekao je efendija Svraka. Ističući važnost početka izgradnje spomen obeležja, on se zahvalio porodici Ramiza Begovića koja je poklonila zemljište i kao pozitivan pomak naveo odluku lokalne Skupštine, (jednu od retkih koja je doneta jednoglasno) da tehnički i finansijski pomogne izgradnju .

Na komemorativnom skupu govorio je i predsednik Mešihata Islamske zajednice u Srbiji muftija dr Mevlud ef. Dudić koji je naglasio da je važno ispitati ko su nalogodavci zločina u Sjeverinu kako bi i oni bili kažnjeni .

Na godišnjici obeležavanja zločina u Sjeverinu su govorili i Omer Hodžić, sin jednog od ubijenih iz Sjeverina i predsednik organizacionog odbora obeležavanja, kao i predsednica Sandžackog odbora za ljudska prava Semiha Kačar. U ime Fonda za humanitarno pravo govorila je Marijana Toma, koja je rekla da država sve ove godine ne radi dovoljno na rasvetljavanju zločina. “Žrtve nemaju status civilnih žrtava rata, a trebalo bi”, navela je Toma.

Za davanje statusa civilnih žrtava rata ubijenim Bošnjacima iz Sjeverina zalaže se i Bošnjačko nacionalno vijeće. Povodom navršavanja 22 godine od ovog zločina, BNV u tehničkom mandatu, “zahtjeva od Vlade Republike Srbije realizaciju programa povratka izbjeglih, raseljenih i prognanih Bošnjaka i njihov održiv opstanak i život, kao i podizanje dostojnih spomen-obilježja žrtvama u Sjeverinu, te pravičnu materijalnu naknadu njihovim porodicama”. Predsednik Odbora za ljudska i manjinska prava i ravnopravnost polova Skupštine Srbije Meho Omerović poručio je da Srbija mora da procesuira sve odgovorne za otmicu i ubistvo građana bošnjačke nacionalnosti iz mesta Sjeverin u opštini Priboj i da stradalima prizna status civilnih žrtava rata. „Oni su u tom trenutku bili državljani Srbije i tadašnje Jugoslavije. Oteti su iz autobusa kada su išli na posao. Pošteni, vredni, obični građani su tada odvedeni u Višegrad i ubijeni, samo zato što nisu Srbi“, naveo je Omerović u saopštenju.

Liberalno demokratska partija izražava najdublje saosećanje sa porodicama žrtava, ali ništa što govorimo ne sme da ostane samo prigodno sećanje i rutinsko žaljenje za nevinim žrtvama, već mora biti podstrek da se politički nalogodavci i svi izvršioci procesuiraju do kraja. Pored tog posla, država mora žrtvama i porodicama otetih i ubijenih dati neophodnu pravičnu naknadu, saopštava LDP. “Za nas je svaki 22. oktobar upozorenje da zauvek moramo onemogućiti povratak u takvu prošlost, ali i da svaki budući dan treba da bude dokaz spremnosti da vodimo politiku koja će popraviti odnose, a porodicama žrtava obezbediti osećaj pravde”, poručuje ova partija.

Kazne

Za zločin u Sjeverinu Okružni sud u Beogradu je u julu 2005. osudio na po 20 godina zatvora Milana Lukića, Olivera Krsmanovića (obojicu u odsustvu) i Dragutina Dragićevića, a Đorđa Ševića na 15 godina zatvora.

Lukić je početkom avgusta 2005. uhapšen u Argentini i izručen Haškom tribunalu, gde je 2009. osuđen na doživotnu kaznu zatvora za zločine u Višegradu. Krsmanović je uhapšen u maju 2011. na području Višegrada.

Po 600 evra

BNV podseća da je Ustavni sud Srbije utvrdio da je članovima porodica žrtava ratnog zločina iz Sjeverina povrijeđeno pravo na suđenje u razumnom roku u postupku za naknadu štete koji je Fond za humanitarno pravo (FHP) u njihovo ime pokrenuo 2007. godine protiv Republike Srbije. Istom odlukom, Ustavni sud Srbije je svakom od 22 podnosioca žalbe dodijelio naknadu u iznosu od po 600 evra.

Žrtve

Iz autobusa je toga jutra izvedeno 16 Bošnjaka, meštana Sjeverina: Medo Hodžic (37), Mevlida Koldžić–Hodžić (30), Ramahudin Ćatović (24), Medredin Hodžić (30), Mustafa Bajramović (44), Mehmed Šebo (30), Idriz Gibovic (50), Hajrudin Sajtarević (37), Mithad Softić (42), Derviš Softić (39), Sead Pecikoza (30), Mujo Alihodžić (42), Alija Mandal (38), Muzafer Hadžić (36), Ramiz Begović (59), Esad Džihić (24). Dvadeset dvogodišnji Sabahudin Ćatović , Ramahudinov brat, otet je ranije dan ranije i ubijen zajedno sa ostalima .