Polovina povratnika i dalje neprijavljena

Glavni razlog odlaska jeste potraga za poslom i boljim životnim uslovima (46 odsto), a najniže se na toj lestvici kao razlog kotira pratnja članovima porodice. Ovo su neki od rezultata istraživanja koje je realizovano u 44 jedinice lokalne samouprave u Srbiji, na relevantnom uzorku od 800 povratnika.

U ime Nemačke razvojne saradnje, globalni program „Migracije za razvoj“ (GIZ PME) koji sprovodi GIZ, u aprilu i maju mesecu 2019. godine sproveo je veliko istraživanje o položaju i potrebama povratnika po Sporazumu o readmisiji. Glavni istraživač, profesor Slobodan Cvejić, ističe da je osnovni zaključak da broj državljana Srbije koji neosnovano traže azil u zemljama EU opada od 2015, pa tako opada i broj onih koji se vraćaju.

– Za ovaj ishod su bitne dve grupe faktora. Jedni se odnose na faktore privlačenja u stranu zemlju čija je snaga smanjena time što su brojne države skratile vreme trajanja procedure i iznos finansijske pomoći koji se isplaćuje tražiocima azila. Druga grupa faktora se odnosi na okolnosti u Srbiji, a to su loši uslovi života i otežano socijalno uključivanje ovih građana. U tom pogledu došlo je do znatnog poboljšanja od 2011. godine, ističe Cvejić.

Siniša Đurić, projektni menadžer GIZ PME ističe cilj istraživanja.

– Jedan od značajnih prioriteta nemačko-srpske razvojne saradnje jeste da se našim građanima koji se vraćaju iz Nemačke i drugih zemalja Zapadne Evrope pruže prilike za novi početak i punu integraciju, pre svega kada je reč o mogućnostima za zapošljavanje, ali i drugim oblastima. Nedostatak pravih i pouzdanih podataka o broju, potrebama i uslovima života povratnika je dugogodišnji problem koji smo želeli ovim istraživanjem da bar delom rešimo. Rezultati koje smo dobili omogućiće da se buduće mere podrške još bolje i preciznije planiraju, napominje Đurić.

Olakšanje procesa povratka

Nenad Stanković, povratnik, odlučio je da se nakon četiri godine boravka u Nemačkoj dobrovoljno vrati u Srbiju sa svojom porodicom. „Zbog veoma teške materijalne situacije u Obrenovcu, odlučili smo da 2014. godine odemo u Nemačku u potrazi za boljim životom. Nakon savetovanja u Nemačkoj i mogućnosti deportacije, odlučili smo da se 2018. godine dobrovoljno vratimo u Srbiju. Kroz program Caritasa taj proces nam je olakšan. Deca su uz podršku pedagoškog asistenta vraćena u sistem obrazovanja. Dvoje dece nam redovno pohađa osnovnu školu, a troje dece je upisano u školu za obrazovanje odraslih“ ističe Stanković.