Pomen poginulima u Partizanskoj fabrici municije u Užicu

U prisustvu mnogih građana, sveštenici SPC su služili parastos, a cveće i vence na spomenik, koji se nalazi u dvorištu Narodnog muzeja, položili su predstavnici Grada Užica, Fabrike „Prvi partizan“, SUBNOR-a, Vojske Srbije, udruženja građana, potomci poginulih i drugi.

Prema podacima Narodnog muzeja Užice, u eksploziciji je poginulo oko 120 ljudi, od koji su poznata imena 62 civila i 49 radnika Partizanske fabrike oružja i municje, koja se nalazila u trezorima Narodne banke Jugoslavije i radila je dva meseca, tokom poznate Užičke republike u Drugom svetskom ratu.

Pod kontrolom tadašnje partizanske vlasti, fabrika je za dva meseca proizvela 2.700.000 puščanih metaka, 90.000 pištoljske municije i 21.000 pušaka. Osim Užičkog partizanskog odreda, snadbevala je i ostale partizanske jedinice u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori.

Podzemne prostorije, koje su izgrađene uoči Drugog svetskog rataza potrebe trezora Narodne banke Jugoslavije, preuređene su za fabriku po ulasku partizanskih jedinica u Užice 24.septemnbra 1941. godine, a jedan deo trezora je služio za sklonište civila tokom bombardovanja nemačke avijacije.

Snažna eksplozija se dogodila 22.novembra 1941. godine oko 15 časova u poprečnom delu tunela, koji je služio za smeštaj fabričkog materijala i proizvoda, a potom se proširila na oba tunela i usmrtila oko 120 Užičana. I pored toga što je partizanska vlast za eksploziju optuživala saradnike okupatora, do danas nije pouzdano utvrđen uzrok te tragedije.

„To je bila najveća tragedija koju je grad zapamtio u 20. veku. Kao što, verovatno,  nikada nećemo saznati istinski uzrok te tragedije, tako nećemo saznati ni to šta je moglo 120 Užičana, istinskih i nevinih žrtava, da stvori za svoje porodice, grad i svoju zemlju“, kazao je Nemanja Nešić, zamenik gradonačelnika Užica u ostavci.

Prostor, u kome je bila partizanska fabrika, renovoviran je posle Drugig svetskog rata i  njemu se, od 1961. godine, nalazi stalna postavka Narodnog muzeja Užice, koja podseća na taj tragični događaj.

Još vesti iz ovog grada

Branko Stanković se ponovo ne plaši da kaže šta misli: Evo kako je autor „Kvadrature kruga“ podržao studente

Divlja deponija u krugu komunalnog preduzeća u Čačku, pristiže i smeće iz Užica

Udruženje „Da (ne) dišemo duboko“: Deponija Duboko radi uprkos zabrani inspektora

Udruženje „Da (NE) dišemo Duboko“: Ministarstvo dostavilo rešenje o zatvaranju deponije Duboko