Postavka eksponata iz rimskog perioda

Iskopavanja na Belovodama vrše se već15 godina, pod rukovodstvom arheologa Dušana Šljivara, savetnika u Narodnom muzeju u Beogradu, i Dragana Jacanovića, višeg kustosa Narodnog muzeja u Požarevcu. Za ovogodišnja istraživanja očekuje se finansijska pomoćod Ministarstva kulture i lokalne samouprave. Neolitsko naselje Belovode nastalo je 5500. godine pre nove ere, a nestalo u požaru koji su izazvali naleti vandalskih plemena 1500 godina kasnije.

Nastalo je za vreme vinčanske civilizacije, na samo dva kilometra zapadno od sela Veliko Laol, na tromeđi sa selima Tabanovac i Krvija. Ova lokacija nalazi se na obali reke Busur, na geološkoj tvorevini nastaloj povlačenjem Panonskog mora. Dosadašnja arheološka istraživanja potvrdila su rudarske radove i razvijenu metalurgiju na ovim prostorima. To su potvrdila i iskopavanja na lokalitetu „Belo lice“, krajem 2000. godine, kada je otkriven antički rudnik malahita i azurita, kao i manji topioničarski centar. Ova otkrića predstavljaju jedinstven pronalazak na celoj teritoriji vinčanske kulture, koja se prostire od Budimpešte, preko Skoplja, do Sofije. Otkrivanjem metalurgije u vinčanskoj kulturi, razrešena je dilema oko spajanja kamenog i bakarnog doba.

Ostaci arheoloških objekata, kao i peći, keramički i koštani materijal, govore o veoma razvijenoj kulturi stanovnika Belovoda, koji su poznavali i građevinski materijal za izradu podova, dobijenog mešanjem fine gline i mlevenog krečnjaka koji, nakon pečenja, podseća na današnji betom. Neolitsko naselje Belovode prvi je 1954. godine otkrio arheolog-amater Nikola Krstić, nastavnik fizičkog vaspitanja iz Petrovca, koji je Narodnom muzeju u Požarevcu predao 187 arheoloških predmeta, sakupljenih tokom višegodišnjih istraživanja. Lokalitet Belovode zvanično je registrovan 1988. godine, a arheološka istraživanja na njemu počela su 1994. godine, zajedničkom saradnjom narodnih muzeja iz Beograda i Požarevca.

Bogatstvo nalaza kod Belovoda

U blizini Belovoda nalaze se brojni arheološki lokaliteti iz doba vinčanske civilizacije. Među njima su Oborište i Plandište, na kojima su pronađene bakarne krstaste sekire, kao potvrda rane metalurgije bakra na ovom prostoru. U ataru sela Oreškovica, na šest kilometara zapadno od Belovoda, nalaze se četiri velika vinčanska naselja: Zbegovište, Selište, Lipe i Čibukovica. Na desetak kilometara zapadno i severno od Belovoda, nalaze se i lokalitet Konjušica i vinčansko naselje „Pazarište“.